Πριν από από περίπου 40 χρόνια, τότε που η Αθήνα είχε αρχίσει να μετατρέπεται από χωριό σε πόλη, χιλιάδες (μπορεί και εκατομμύρια) άνθρωποι εγκατέλειπαν τα χωριά όλης της χώρας για να βρουν δουλειά στην πρωτεύουσα. Αρχικά η μεγάλη βιομηχανική ανάπτυξη, επέτρεπε σε όλους εκείνους να βρουν δουλειά, να βρουν σπίτι, να κάνουν οτιδήποτε για να ζήσουν λίγο καλύτερη ζωή από αυτήν που θα ζούσαν στην επαρχία. Αρκετά χρόνια αργότερα, η Αττική φούλαρε από κόσμο, βιομηχανοποιήθηκε πλήρως και τα χρήματα σιγά σιγά λιγόστεψαν. Κάτι έπρεπε να γίνει.

Και φτάσαμε στο σήμερα που το δρομολόγιο είναι διαφορετικό. Είναι έτσι δομημένη η οικονομία πια, που όποιος δεν έχει μεγάλες οικονομικές δυνατότητες γυρίζει στο χωριό όπου οι απαιτήσεις είναι πολύ λιγότερες. Εκτός από αυτό, και η ποιότητα ζωής είναι πολύ διαφορετική. Αν πριν από μερικές δεκαετίες το ζητούμενο ήταν η μεγάλη πόλη με τον μπόλικο κόσμο και τη βαβούρα που σε κάνει να μην βαριέσαι ποτέ, τώρα πια ισχύει ακριβώς το αντίθετο. 

Με λίγα λόγια βρισκόμαστε στη φάση της μεγάλης αλλαγής των προτύπων του Δυτικού κόσμου. Αν δεν έχουν ήδη αλλάξει. Και αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Ακόμα κι αν το προσεγγίσουμε στην ακραία του μορφή, οι σταρ του Χόλιγουντ, δεν αγοράζουν πια τα παλάτια τους στο Χόλιγουντ ή στην Νέα Υόρκη για να είναι μέσα στο πανηγυράκι. Τώρα αγοράζουν φάρμες, φτιάχνουν ξενοδοχεία σε μικρά νησιά και προτιμούν απομονωμένες περιοχές για να μπορούν να έχουν την ησυχία τους. Αυτό πριν από μερικές δεκαετίες ήταν αδιανόητο. 

Προσωπικά πριν καν σκεφτώ ότι μπορεί να πληρώνομαι για να γράφω, είχα πάρει την απόφαση να φύγω από την Αθήνα και να ζήσω στην επαρχία. Τα οικονομικά μου ήταν χάλια, η τότε δουλειά μου δεν με κάλυπτε σε καμία περίπτωση και γενικότερα έψαχνα οποιαδήποτε αφορμή για να την κάνω. Μετά από ώριμη σκέψη είχα κατασταλάξει στο ότι είναι πολύ σημαντικότερο να μπορείς να αναπνέεις καθαρό αέρα, από το να μπορείς να δεις θέατρο όποτε το θελήσεις. Είναι θέμα προτεραιοτήτων. Θα έφευγα. (Τελικά το ακύρωσα τελευταία στιγμή, αν έχει σημασία, αλλά ακόμα πιστεύω πως θα μπορούσα να το κάνω αν ένιωθα την ανάγκη.)

Αυτό είναι το σημείο στο οποίο υστερούν πλέον τα Δυτικά πρότυπα ζωής. Γιατί μπορεί στα αστικά κέντρα να έχεις μία πληθώρα κινηματογράφων για να διαλέξεις, αλλά δεν μπορείς να βρεις οξυγόνο. Βρίσκεις πανεύκολα, αμέτρητα διαφορετικά fast food για να επιλέξεις, αλλά δεν μπορείς να βρεις ούτε μία ντομάτα που να μην είναι πηγμένη στα χημικά (έχω δουλέψει σε σούπερ μάρκετ και ξέρω εγώ). Έχεις να επιλέξεις ανάμεσα σε χιλιάδες δευτερεύοντα πράγματα αλλά στα πολύ σημαντικά μένεις λίγο πίσω. 

Με τα χρόνια έχει καλλιεργηθεί και στους ανθρώπους η σημασία της αυτάρκειας. Ο κόσμος έχει στραφεί προς τη φύση αγνοώντας τα αστικά κέντρα. Άλλοι από ανάγκη, άλλοι από άποψη, άλλοι ακόμα και από μόδα. Αυτό που συμβαίνει όμως είναι πολύ ευχάριστο, για πολλούς λόγους.

Αν το δούμε από την οικονομική πλευρά τα οφέλη είναι πολλαπλά. Μείωση ανεργίας στα αστικά κέντρα, αύξηση παραγωγής σε αγροτικές και κτηνοτροφικές περιοχές και μια πολύ πιο ίση κατανομή του χρήματος μέσα στη χώρα. Από πλευράς ποιότητας ζωής, η υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στις μεγάλες πόλεις έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα και το τέλος της εντονης αστικοποίησης είναι ένα τεράστιο βήμα ώστε αυτό να λυθεί. 

Μη ξεχνάμε όμως και την αυτάρκεια. Ίσως την πιο σημαντική όλων. Όλοι τρέμουμε σε μια αλλαγή πολιτικοικονομική και όλοι κοιτάμε τους ανθρώπους που πριν μια γενιά αφήσαμε πίσω. Οι κληρονόμοι τους σήμερα έχουν τη δική τους παραγωγή για τη δική τους κατανάλωση, τις ασχολίες που θα γεμίσουν ψυχή και σώμα και μάλλον σε λίγα χρόνια και τις παρέες που θα επιστρέψουν από τα κέντρα και θα γεμίσουν τα καφενεία. 

Έφτασαν οι καπιταλιστικές κοινωνίες να επιβάλλουν με τον τρόπο τους την αποστροφή στην αστυφιλία και τον επαναπατρισμό στα χωριά. Και αισθάνομαι πως βρισκόμαστε ακριβώς στη στιγμή που μάλλον πρέπει να ξανασκεφτούμε την ιδέα του χωριού.