“Όχι, εντάξει. Η Δήμητρα δεν έχει τέτοια κολλήματα. Νιώθει…“, μου ξεκίνησε την κουβέντα την Παρασκευή ο φίλος μου ο Αλέξης. “Πάντα κάνει κίνηση να πληρώσει. Δεν έχει την απαίτηση να πληρώνω συνέχεια εγώ”. Παρούσα και η Δήμητρα, ήρθε να σιγοντάρει τα λεγόμενα του Αλέξη. “Ισότητα σε όλα, έτσι δεν πάει;”
Έτσι πάει. Ή τουλάχιστον, έτσι νομίζω κι εγώ ότι πάει. Εδώ είμαστε λοιπόν, να το συζητήσουμε και να διαφωνήσουμε κιόλας αν χρειαστεί…
Οι ρεαλιστ(ρι)ές…
Φαντάζομαι ότι λίγο-πολύ έχετε κάνει την ίδια συζήτηση με άτομα από τον κύκλο σας. Η αντίληψη που ορίζει ότι “ο άντρας πρέπει να πληρώνει”, η γερά δομημένη σε μάτσο στερεότυπα προηγούμενων δεκαετιών, τότε που το κυρίαρχο αρσενικό όφειλε να αποδεικνύει την ανωτερότητά του κάθε που ο σερβιτόρος στεκόταν πάνω από το τραπέζι με το λογαριασμό ανά χείρας, έχω την εντύπωση πως έχει… ξεθωριάσει.
Κι αυτό διότι, μετά το μιλένιουμ οι νέοι έχουν μετατοπιστεί σε μια περισσότερο λειτουργική συμπεριφορά, σχετικά με το ποιος από τους δύο πληρώνει στις εξόδους. Κι αν τα ζευγάρια της γενιάς των 700 ευρώ, αυτή που υποτιμητικά χαρακτηριζόταν έτσι προ κρίσης, είχαν συναινετική διάθεση στις πληρωμές, τα αντίστοιχα της γενιάς των 400 ευρώ, αυτής που προέκυψε μετά τη βίαιη προσαρμογή του 2008, στην πλειοψηφία τους δεν είναι μόνο συναινετικά αλλά και ρεαλιστικά. Σήμερα στις εξόδους, πληρώνει αυτός που έχει, πληρώνει αυτός που μόλις “τσίμπησε” τον μισθό του, πληρώνει αυτός που έχει τη δεδομένη χρονική στιγμή πιο φορτωμένο πορτοφόλι. Πληρώνει, στην τελική, αυτός που γουστάρει να πληρώσει γιατί… έτσι, βρε αδελφέ!
Και οι παραδοσιακοί
Όχι ότι δεν υπάρχουν κι εκείνες ή εκείνοι που παραμένουν πιστοί στην πατροπαράδοτη εικόνα του αρσενικού που δεν αφήνει τη γυναίκα να ανοίξει το τσαντάκι της…
Έχω στον στενό μου κύκλο φιλαράκι που σε μία παλαιότερη σχέση δεν άφηνε την κοπέλα του να πληρώσει ούτε τις… τσίχλες της. “Είναι υποχρέωσή μου“, έλεγε και η κοπέλα του κανένα πρόβλημα δεν φαινόταν να έχει με αυτήν του την αντίληψη. Το αντίθετο. Απολάμβανε όσο δεν πάει την… πριγκιπική αντιμετώπιση. Σημειωτέον, έπαιρναν πάνω-κάτω τα ίδια λεφτά, δεν ήταν κάνας γιάπης ο… αρσενικός της σχέσης. Κι όταν σε μια κοινή μας έξοδο, τη στιγμή της πληρωμής έτυχε να πληρώσει η τότε κοπέλα μου (και λέω έτυχε, γιατί παρά το γεγονός ότι την περίοδο εκείνη είχα ισχνό εισόδημα, φρόντιζα ώστε να μην την επιβαρύνω στις εξόδους και ει δυνατόν να καλύπτω όσο μπορώ και τα δικά της έξοδα), η σχέση του φίλου πίστεψε ότι ήταν σωστό να βγάλει έναν υποτιμητικό λεκτικό “εμετό” απέναντι στον “Άντρα που άφησε το… γυναικάκι του να πληρώσει”.
Κι εδώ έρχεται να κολλήσει ένα άλλο κλισέ της εποχής που μου το θύμισε ο Μανιάτης προτού ξεκινήσω να γράφω το θέμα: “Ένας φίλος μου“, λέει “δεν τολμά να κάνει σχέση γιατί είναι άνεργος. Και οι γυναίκες θέλουν λεφτά“. Η αντίληψη αυτή είναι παγιωμένη σε πολλούς εργένηδες της εποχής που έχουν χτυπηθεί από την κρίση.
Το στερεότυπο “ο άνδρας πρέπει να πληρώνει“, γεννά το στερεότυπο “δεν κάνω σχέση γιατί οι γυναίκες θέλουν χρήμα“. Όσο λάθος είναι ο φοβικός άντρας, άλλο τόσο λάθος είναι και η γυναίκα που απαιτεί να πληρώνει ο σύντροφός της.
Κι ερχόμαστε στα βασικά ερωτήματα
Πώς γίνεται μια χειραφετημένη γυναίκα, η σύγχρονη γυναίκα-υπέρμαχος της ισοτιμίας ΣΕ ΚΑΘΕ της μορφή, να αναμασά σεξιστικές και πεπαλαιωμένες αντιλήψεις; Πώς γίνεται οι γυναίκες εκείνες που παλεύουν ατομικά και συλλογικά να αποτινάξουν την ταμπέλα του “ασθενούς φύλου”, εκείνες που παλεύουν για ίση αντιμετώπιση από εργοδοσίες, συντρόφους και κοινωνικό περίγυρο, να θεωρούν την “αρσενική τσέπη” ντε φάκτο πιο ισχυρή; Να μην αντιλαμβάνονται ότι ναι, κι ένας άνδρας μπορεί να είναι άνεργος ή οικονομικά ασθενέστερος κι ως τέτοιος του πρέπει κατανόηση κι όχι απόρριψη;
Το “χτίσιμο” της Ισότητας πρέπει να ξεκινά με -μικρά, είναι η αλήθεια- λιθαράκια, όπως αυτό της από κοινού συμμετοχής στα της πληρωμής μιας εξόδου ή η συνεισφορά στους λογαρισμούς ενός σπιτιού. Οποιαδήποτε άλλη τεχνοτροπία, εκτός από ωφελιμιστική, φαντάζει και αστεία.
Όταν αλωνίζουν τα σεξιστικά στερεότυπα κι όταν αναγάγουμε το χρήμα σε πρωταγωνιστικό παράγοντα διαμόρφωσης της ποιότητας μιας σχέσης, κάτι κάνουμε λάθος. Όχι ότι το χρήμα δεν παίζει ρόλο. Μη γελιόμαστε. Ο ρόλος αυτός, όμως, θα πρέπει να περιορίζεται σε επίπεδα κομπάρσου. Η σχέση δεν είναι προσομοίωση συναλλαγής, δεν είναι “τόσα θα δώσεις-τόσα θα δώσω“. Στη σχέση έχεις το μέτρο, την κατανόηση, τη συνεννόηση και τον(αυτο)σεβασμό προμετωπίδα και με αυτά πορεύεσαι.
Κλείνω με μια πολύ σωστή κουβέντα που μου είχε πει ο προηγούμενος εργοδότης μου:
“Σε μια σχέση, ο αδύναμος μπαίνει στο πορτοφόλι του ισχυρού“.
Συμφωνώ και συμπληρώνω: Ο αδύναμος δεν έχει φύλο και μπορεί να αλλάζει εκ περιτροπής σε μια σχέση ανάλογα με τις συνθήκες. Πόσο μάλλον, με τις σημερινές συνθήκες…
