Όταν γράφεις για έναν από τους εναπομείναντες πνεύμονες πρασίνου στην Αθήνα, συνήθως ξεκινάς το γράψιμο με κλισέ περί «γκρίζας πρωτεύουσας», «τσιμεντούπολης», «χαβούζας» κ.τ.λ. Όσο μεγάλες είναι, όμως, οι αλήθειες που κρύβονται πίσω από όλα αυτά, άλλο τόσο δεδομένη είναι και η άγνοιά μας για τις πράσινες οάσεις που βρίσκονται τριγύρω μας. Λες και είμαστε εθισμένοι στο μπετόν και στο τσιμέντο και αλλεργικοί προς το ζωογόνο πράσινο.
Αυτό το συναίσθημα το βίωσα έντονα προχτές που περπατούσα παράλληλα της Ιεράς Οδού και της Λεωφόρου Αθηνών, στο ύψος του Δαφνίου. Μυαλό και αισθήσεις «μπλόκαραν» οτιδήποτε θύμιζε πόλη και μεταφέρθηκαν αυτόματα σε τόπους άλλους, επαρχιακούς. Αυτό, φαντάζομαι, είναι το βασικό συναίσθημα που νιώθει οποιοσδήποτε επισκέπτεται τον πράσινο αυτό παράδεισο στις δυτικές παρυφές της Αθήνας. Τον Βοτανικό Κήπο Διομήδους.
«Τον ποιον», σε ακούω να ψελλίζεις αναγνώστη από το Κέντρο, τα βόρεια και τα νότια προάστια, αναγνώστη από την Ανατολική Αττική. «Τον Βοτανικό Κήπο του Διομήδους», σου απαντώ με σκυμμένο το κεφάλι και ουχί επιδεικτικά. Βλέπεις, ακόμα κι εγώ που μένω στο Αιγάλεω, μια ανάσα απόσταση από αυτήν την ομορφιά, τον ανακάλυψα μόλις πριν από μερικούς μήνες. Και δεν τον είχα επισκεφτεί παρά μονάχα την Κυριακή που μας πέρασε…
«Και άξιζε τον κόπο;», σε ακούω να συνεχίζεις. «Να πάρεις το αυτοκίνητό σου, το μετρό, το ταξί, το παπί ή το ποδήλατό σου και να πας χτες», σου απαντώ. Με επιδεικτική σιγουριά αυτή τη φορά.
Ας προχωρήσουμε στις απαραίτητες συστάσεις. Από εδώ, ο Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρου Διομήδους, ο μεγαλύτερος Βοτανικός Κήπος της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου. Κληροδότημα του τελευταίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η διαμόρφωσή του ξεκίνησε το 1952 και άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το 1975. 8 τα χιλιόμετρα που τον χωρίζουν από το Κέντρο της Αθήνας, 1860 τα στρέμματα που καταλαμβάνει στις Βόρειες κλιτύες του Όρους Αιγάλεω. Από αυτά, τα 200 είναι καλλιεργημένα και φιλοξενούν περισσότερα από 2.500 είδη φυτών. Από κάθε γωνιά της γης.
Τα τμήματα του, διάφορα και όχι αδιάφορα. Καθώς μπαίνεις από την είσοδο της Ιεράς Οδού, δεξιά σου συναντάς τον Δενδρώνα, ο οποίος είναι διάσπαρτος με φυτά και δέντρα από όλες τις ηπείρους του κόσμου (μην ψάξεις να βρεις της Ανταρκτικής). Στα αριστερά σου ο Ανθώνας, πανέμορφος και εντυπωσιακός, με τα καλλωπιστικά του φυτά και τις 25 τεχνητές του λίμνες. Και τμήμα με φαρμακευτικά φυτά έχει, έχει και θερμοκήπιο, έχει και φυτώριο. Έχει και παιδική χαρά αλλά και αναψυκτήριο. Η χαρά του παιδιού, του γονέα και του… αθλητή. Που, είτε τρέχοντας είτε απλά βαδίζοντας, μπορεί να ανέβει τις πλαγιές του όρους και αφού περάσει το μνημείο προς τιμή των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς, θα απολαύσει μια θέα μοναδική. Μην ξεχνάμε πως το ίδιο βουνό κατέβηκε ξενερωμένος και ο Ξέρξης αφού παρακολούθησε τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Από την απέναντι πλευρά, βέβαια.
Αγαπημένο μου σημείο; Το μέρος με τα λεγόμενα Ιστορικά Φυτά. Όπως συμβαίνει με κάθε δέντρο και φυτό στα υπόλοιπα τμήματα, στη βάση των οποίων υπάρχει μια ταμπελίτσα που σου εξηγεί ορισμένα βασικά στοιχεία της ταυτότητάς του, οι ταμπελίτσες των Ιστορικών Φυτών, όσο να ‘ναι έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τουλάχιστον για εμάς, τους άσχετους με τα της γεωπονίας.
Εκεί, που λέτε, είδα και διάβασα για τον Νάρθηκα (Ferula communis), τον βλαστό του οποίου ο Προμηθέας έκρυψε την φωτιά και τη μετέφερε κρυφά από τους θεούς στους ανθρώπους. Διάβασα για την Άκανθο (Acanthus spp.) από τα φύλλα της οποίας λέγεται ότι προήλθε η έμπνευση για τα κιονόκρανα κορινθιακού ρυθμού. Για το κώνειο (Conium maculatum) με το οποίο θανατώθηκε ο Σωκράτης. Για το Παλιούρι (Paliurus aculeatus) από το οποίο είχε φτιαχτεί το ακάνθινο στεφάνι του Χριστού. Για τον Κρίνο (Lilium candidum), που σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, έλαβε η Παναγία από τον άγγελο. Και, βεβαίως βεβαίως, για την αγριελιά (Olea europaea subsp. oleaster) με τους κλάδους της οποίας στεφάνωναν τους Ολυμπιονίκες.
Μην το σκέφτεσαι, να πας. Και να ξέρεις πως ο Βοτανικός Κήπος Διομήδους είναι καθημερινά ανοικτός από τις 8 το πρωί έως τις 2 το μεσημέρι, ενώ το Σαββατοκύριακο είναι από τις 10 έως τις 3. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Για σένα. Όχι για το ποδήλατό σου. Ούτε για το σκύλο σου.
