Εκπέμπει μια πραγματική ευγένεια. Ίσως αυτό οφείλεται στη γνωστή μίξη της ελβετικής και γαλλικής καταγωγής -κυρίως της δεύτερης. Παράλληλα, όμως, βγάζει και έναν δυναμισμό. Στην αρχή στεκόταν όρθιος (δεν τον ρώτησα γιατί) και ήρεμος, όσο ο γκρίζος ουρανός απλωνόταν πίσω του. Στη συνέχεια, όταν η συζήτηση έφτασε στη Blue Note Records, την ιστορική τζαζ δισκογραφική, το πρόσωπό του ζωντάνεψε και σχεδόν κόλλησε στην κάμερα. Θα φτάσουμε και εκεί, προέχουν τα διαδικαστικά ή τέλος πάντων οι πρώτες, αναγνωριστικές ερωτήσεις που κάνει ένας δημοσιογράφος σε έναν μουσικό όταν μαθαίνει πως αυτός θα επισκεφτεί τη χώρα του.
Ο Erik Truffaz, ο κορυφαίος τρομπετίστας με τα 30+ χρόνια καριέρας, θα παίξει στο Athens Jazz την Πέμπτη (25/5) και αποτελεί, αναμφίβολα, ένα από τα μεγάλα ονόματα του φεστιβάλ, ενός φεστιβάλ με διάφορες δράσεις από το ξεκίνημά του στις 22 μέχρι το τέλος του, στις 28 Μαΐου. «Έχω έρθει πολλές φορές στην Ελλάδα. Πριν λίγο καιρό είχα και τις εμφανίσεις στο Half Note. Πριν από είκοσι χρόνια επίσης όταν παίξαμε το ‘Bending in New Corners’ έπαιξα πάλι σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Μου αρέσει πολύ η Ελλάδα, την αγαπώ», μου λέει και θυμάται την άγουρη πρώτη του επαφή με τους Έλληνες. «Θα σου είμαι ειλικρινής. Έχουν αλλάξει πάρα πολλά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Θυμάμαι όταν έπαιξα την πρώτη φορά στο Half Note, ήταν πάρα πολύ δύσκολο να τραβήξω την προσοχή του κοινού και πριν από λίγο καιρό ήταν φανταστικοί. Έχουν αλλάξει πάρα πολλά».
Από την πρώτη επίσκεψη στην Ελλάδα, γυρίσαμε ακόμα πιο πίσω, στο Big Bang του, στην πρώτη του επαφή με τη μουσική. «Είναι πολύ καλό να μεγαλώνεις σε μία οικογένεια που σου δίνει διάφορες επιρροές και πληροφορίες όσο μεγαλώνεις. Ως παιδί άκουσα πολλά από τον πατέρα μου, ο οποίος έπαιζε σαξόφωνο. Ήταν μαγεία. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι η ζωή γύρω από τη μουσική θα ήταν τόσο καλή. Εγώ δεν έπαιξα το σαξόφωνο γιατί όταν ξεκίνησα, στην μπάντα υπήρχε χώρος μόνο για τρομπέτα. Αλλά εγώ την επέλεξα».
Σε ένα live των Active Member, με τον Truffaz στη σκηνή, ο Β.D. Foxmoor είχε πει ότι ήταν καλύτερος του Miles Davis, ή κάτι πολύ κοντά σε αυτό. Ο Erik Τruffaz διαφώνησε, αλλά αν κάτι μπορούμε να καταλάβουμε από το παίξιμό του, είναι πως έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από εκείνον. «Φυσικά! O Miles Davis συνεχίζει να είναι για μένα μια μεγάλη επιρροή και αυτό γιατί έπαιζε αυτό που έπρεπε να παίξει. Δεν έπαιζε κάτι περισσότερο και νομίζω έχουμε ένα κοινό σε αυτό, πιστεύω ότι χτίζουμε μια γλώσσα με λιγότερες νότες. Σταματάμε, κάνουμε παύσεις, ακούμε τη μουσική και μετά παίζουμε ξανά. Οπότε ναι, είναι μια μεγάλη επιρροή. Επίσης πάντα έψαχνα για νέα μουσική μαζί με τους μουσικούς μου, πάντα σκεφτόμασταν τι θα κάνουμε για να έχουμε ένα ωραίο ‘σενάριο’».
Παρελθόν&παρόν
«Ξέρεις, το πρωί άκουγα γρηγοριανές ψαλμωδίες, με το που ξύπνησα, Ακούω επίσης πάρα πολύ Debussy. Από τζαζ πολύ Armstrong, μαζί με την Ella Fitzgelarld και λατρεύω την εποχή που ο Miles Davis ήταν στη Prestige. Tα αγαπώ. Ο αγαπημένοι μου τζαζ δίσκοι είναι το “Ah Um” του Charles Mingus και το “Milestones” του Davis. Από τους νέους μουσικούς μου αρέσει πολύ ο τρομπετίστας Avishai Cohen, o Shai Maestro με τον οποίο θα παίξουμε μαζί και πολλοί άλλοι, βρίσκεις παντού εξαιρετικούς μουσικούς». Κάπου εκεί, σχεδόν αυτοματοποιημένα, ανέφερα τους πρόσφατους θανάτους των Pharoah Sanders και Wayne Shorter και τον ρώτησα αν, πλέον, με τους τελευταίους «μεγάλους» να φεύγουν ο ένας μετά τον άλλο, κλείνει ένα σημαντικό κεφάλαιο.
«Ξέρεις, η εξέλιξη και η κίνηση στη μουσική ποτέ δεν σταματάει. Είναι σαν τη ζωή. Για μένα το πιο σημαντικό στην τζαζ είναι αυτό που είχε πει ο Duke Ellington. Η τζαζ είναι σαν ένα δέντρο και κάθε χρόνο έχεις νέα φύλλα. Τα νέα φύλλα είναι η νέα μουσική. Δεν μπορείς να το αγνοήσεις αυτό, είναι μέρος της ζωής. Σίγουρα όμως, όσα έκαναν αυτοί οι τεράστιοι μουσικοί που ανέφερες είναι σημαντικά, όμως έρχονται πάντα οι νέοι και γράφουν κάτι καινούργιο. Αυτό που μπορώ να σου πω, αυτό που νιώθω όταν παίζω μαζί τους, είναι ότι το εξελίσσουν. Ακούμε rap, funky, αφρικανική μουσική, τα έχουν όλα. Παίζει τον ρόλο του και το ίντερνετ. Νομίζω οι μουσικοί του σήμερα είναι καλύτεροι από αυτούς τους παρελθόντος».
Ναι, αλλά του αρέσει αυτή η μίξη διάφορων ειδών που ακούμε τα τελευταία χρόνια, ειδικά στην Ευρώπη και στην πειραματική τζαζ σκηνή; «Για μένα δεν είναι τόσο περίπλοκο. Ακούω μουσική με καλό πνεύμα και υπάρχει αρκετή μουσική εκεί έχω χωρίς πνεύμα. Τα χωρίζω με αυτό τον τρόπο. Υπάρχει το “Kind of Blue”, όταν γράφτηκε ήταν η κατάλληλη περίοδος. Αλλά αν κάνεις κάτι τέτοιο τώρα, δεν μπορείς να συγκρατήσεις το πνεύμα γιατί δεν είναι η εποχή να γράψεις κάτι τέτοιο. Νομίζω ότι η νέα γενιά πρέπει να κάνει κάτι καινούριο και, πίστεψέ με, αυτό είναι ακόμα πιο δύσκολο».
Ο κινηματογραφικός Erik Truffaz, η Blue Note Records και το Athens Jazz
O πιο πρόσφατος δίσκος του είναι το “Rollin”, μία δουλειά άκρως κινηματογραφική καθώς σε αυτή ακούμε γνωστά themes ταινιών που έγραψαν ιστορία -όπως και οι συνθέτες τους. Μία παρένθεση: Το εξώφυλλο του Rollin μας γύρισε στις παλιές καλές εποχές της Blue Note. «To γράψαμε με την μπάντα και ήταν πιο δύσκολο γιατί έπρεπε να κάνουμε κάτι καινούριο. Έπρεπε να επιλέξουμε τη μουσική και μετά να χτίσουμε πάνω σε αυτή. Βασικά έπρεπε να την αποσυναρμολογήσουμε και στη συνέχεια να τη συναρμολογήσουμε ξανά. Μας πήρε πολύ καιρό. Το σκεφτήκαμε όλοι μαζί, ο κάθε ένας πρότεινε από μία ιδέα και οι μουσικοί είναι πολύ καλοί, οπότε δούλεψε. Αλλά μας πήρε πολύ καιρό, περίπου ενάμιση χρόνο, δεν ήταν εύκολο. Στην αρχή δεν είχα σκοπό να κάνω κάποιον δίσκο, μετά όμως με κάλεσαν σε ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ να παίξω μερικά cover κομμάτια. Ύστερα το προσπαθήσαμε και ήταν φανταστικά. Στη συνέχεια είχα την ευκαιρία να υπογράψω ξανά με την Blue Note Records και τους παρουσίασα αυτό. Αυτό, σκέψου, είναι το πρώτο μέρος, το δεύτερο θα το κυκλοφορήσουμε τον Δεκέμβριο. Το “Ascenseur Pour L’ Echafaud” (Ασανσέρ για Δολοφόνους) είναι η αγαπημένη μου ταινία από το “Rollin”. Σκοτεινή και βαθιά ταινία με τζαζ ατμόσφαιρα. Μπορείς να φανταστείς το Παρίσι με τη βροχή».
Γυρίζουμε στην αρχή του κειμένου πριν φτάσουμε στο τέλος του. Η ερώτηση για το αν θυμάται το πώς ένιωσε όταν έβαλε την υπογραφή του στο συμβόλαιο που άφησε μπροστά του η Blue Note Records, ήταν αναπόφευκτη. «Σίγουρα, ήταν εκπληκτικό. Το όνειρό μου ήταν να υπογράψω σε μία μικρή γαλλική δισκογραφική, λεγόταν All Records. Στη συνέχεια έκανε μια πρόταση η Blue Note. Θα σου είμαι ειλικρινής, είμαι ακόμα ξαφνιασμένος που είμαι στη Blue Note. Στην αρχή δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα γίνω ένας μουσικός με παγκόσμιο έργο, όπως είμαι τώρα. Χαίρομαι πολύ γι’ αυτό αλλά ποτέ μου δεν φαντάστηκα ότι κάτι τέτοιο ήταν εφικτό».
Πέμπτη, 25/5 στη σκηνή της Τεχνόπολης. Ο Erik Truffaz θα είναι εκεί. «Είμαι πολύ χαρούμενος που θα παίξουμε στο Athens Jazz. Έχουμε μια καλή και δυνατή μπάντα. Αν όλα πάνε όπως τα θέλουμε, θα είναι πολύ όμορφα για όλους γιατί μας αρέσει να παίζουμε σε εξωτερικό χώρο. Έπαιξα στην Αρμενία δύο εβδομάδες πριν και το χαρήκαμε πολύ. Έχω παίξει ξανά σε ανοιχτό χώρο στην Αθήνα και έχω μόνο καλές αναμνήσεις. Έχω περάσει και μία εβδομάδα στην Ελλάδα, για διακοπές».
