Το φαινόμενο Μαντέλα αναφέρεται σε μια κατάσταση κατά την οποία μια μεγάλη μάζα ανθρώπων πιστεύει ότι ένα γεγονός συνέβη ενώ, μάντεψε, δεν συνέβη ποτέ. Ο όρος δημιουργήθηκε το 2009 από τη Φιόνα Μπρουμ, αφού ανακάλυψε ότι η ίδια, μαζί με πολλούς άλλους, πίστευε ότι ο Νέλσον Μαντέλα είχε πεθάνει τη δεκαετία του 1980 ενώ στην πραγματικότητα πέθανε το 2013. Με λίγα λόγια, ασχολήθηκε με τη μαζική παραπληροφόρηση ή την κακή μας μνήμη, όπως το πάρει κανείς.
Η Φιόνα Μπρουμ, λοιπόν, δημιούργησε έναν ιστότοπο για να περιγράψει λεπτομερώς την παρατήρησή της για το φαινόμενο και αυτό γιατί, ενώ βρισκόταν σε ένα συνέδριο και μιλούσε με άλλους ανθρώπους για το πώς θυμόταν την τραγωδία του θανάτου του πρώην προέδρου της Νότιας Αφρικής, Νέλσον Μαντέλα, ανέφερε ότι πέθανε σε μια νοτιοαφρικανική φυλακή τη δεκαετία του 1980.
Ωστόσο, ο Νέλσον Μαντέλα δεν πέθανε τη δεκαετία του 1980 σε φυλακή, απεβίωσε το 2013. Καθώς η Μπρουμ άρχισε να μιλάει με άλλους ανθρώπους για τις αναμνήσεις της, έμαθε ότι δεν ήταν η μόνη με κακή μνήμη. Μάλιστα, σοκαρίστηκε από το γεγονός ότι μια τόσο μεγάλη μάζα ανθρώπων μπορούσε να θυμάται το ίδιο γεγονός με τόση λεπτομέρεια, ενώ δεν συνέβη ποτέ.
Μια πιο πιθανή εξήγηση για το φαινόμενο Μαντέλα
Ποιος ήταν ο Αλεξάντερ Χάμιλτον; Οι περισσότεροι Αμερικανοί έμαθαν στο σχολείο ότι ήταν ένας από τους ιδρυτές των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, αλλά ότι δεν ήταν πρόεδρος. Ωστόσο, όταν ερωτώνται για τους προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών, πολλοί άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα ότι ο Χάμιλτον ήταν πρόεδρος. Γιατί; Αν εξετάσουμε μια απλή εξήγηση της νευροεπιστήμης, η μνήμη για τον Αλεξάντερ Χάμιλτον είναι κωδικοποιημένη σε μια περιοχή του εγκεφάλου όπου αποθηκεύονται οι μνήμες για τους προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών.
Έτσι, όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να ανακαλέσουν τον Χάμιλτον, αυτό ενεργοποιεί τους νευρώνες που βρίσκονται σε στενή σύνδεση μεταξύ τους, φέρνοντας μαζί τους τη μνήμη των προέδρων. Αν και αυτή είναι μια υπεραπλουστευμένη εξήγηση, κάπως έτσι γίνεται η διαδικασία. Επίσης, όταν βλέπετε στημένα ρεπορτάζ στην τηλεόραση με ανθρώπους που υποστηρίζουν ότι τα τρένα μας είναι μια χαρά, είναι πολύ πιθανό σε μερικά χρόνια από τώρα, να υποστηρίζετε το ίδιο.
Οι πιο συχνές αναφορές στο φαινόμενο Mαντέλα, ωστόσο, γίνονται για τα απλά, καθημερινά πράγματα και προέρχονται από την ποπ κουλτούρα. Για παράδειγμα: H γνωστή σε όλους τηλεοπτική σειρά Sex and the City, πολλοί άνθρωποι επιμένουν ότι θυμούνται ως Sex in the City. Επίσης, το χρώμα της ουράς του Πίκατσου, η πραγματική ατάκα του Νταρθ Βέιντερ και η ιστορική στιγμή που ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο κέρδισε τελικά το πρώτο του Όσκαρ το 2016. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν ότι κέρδισε το Όσκαρ χρόνια νωρίτερα.
