Οι κινηματογραφικοί και τηλεοπτικοί έρωτες συχνά είναι εξαιρετικοί. Φυσικά όταν μπορείς να τους ντύσεις με αισθητική και όλα εκείνα τα μικρά που δεν συμβαίνουν ποτέ στη «μεγάλη» πραγματική ζωή. Κάτι που συμβαίνει στην πραγματική ζωή πιο φαντασμαγορικά από τον ίδιο τον έρωτα και τη σχέση είναι ο χωρισμός. Τολμώ να πω πως ένα χωρισμός στην αληθινή, σε τρεις διαστάσεις ζωή είναι συχνά πιο κινηματογραφικός από τους κινηματογραφικούς χωρισμούς. Συχνά δε ο χωρισμός καταφέρνει να περάσει στο υποσυνείδητο των πρώην συντρόφων ως πολύ πιο σημαντική τη σχέση από ό,τι ήταν στα αλήθεια. Σκληρό, αλλά παντελώς ανθρώπινα αληθινό φοβάμαι.
Στις παρακάτω ταινίες και σειρές οι χωρισμοί ήταν το κάτι άλλο. Το κεντρικό θέμα, sneak peak από τους συχνά δυστοπικούς χωρισμούς του παρόντος, που τότε ήταν ακόμα άγουρο μέλλον, το ζουμί όλης της ιστορίας ή το φινάλε ολόκληρου love story που μετατράπηκε σε σύμπαν. Στις παρακάτω ταινίες και σειρές, οι χωρισμοί θυμίζουν λίγο τις ζωές μας και λίγο τις ονειρώξεις μας, τους ευσεβής πόθους μας για χωρισμούς που να αξίζουν ένα ποτό παραπάνω. Τόσο όσο.
Marriage Story (2019)
Στην περίπτωση του Marriage Story δεν μιλάμε για μια σκηνή χωρισμού. Μιλάμε για μια ταινία χωρισμού, για το έπος ενός χωρισμού. Ενός χωρισμού σύγχρονου, τόσο στο εδώ και στο τώρα, που μας θύμισε σκηνές από την τραγωδία που αποκαλούμε ελληνική πυρηνική οικογένεια. Ίσως την προσωπική μας τραγωδία. Τόσο σύγχρονου στο εδώ και στο τώρα που ενδεχομένως μας θύμισε εκείνον τον χωρισμό από μια σχέση στην οποία υπήρχε αγάπη, μα διάολε, τελικά δεν είναι αρκετή μόνη της να διατηρήσει μια σχέση που σε όλα τα άλλα τερέν παραπαίει. Τα άλυτα ζητήματα, τα σφάλματα χωρίς απολογία, όλα όσα χωρίζουν δυο ανθρώπους τόσο ανεπαίσθητα και υπόγεια, όλα σε αυτή την ταινία ολοκληρώνουν το concept «χωρισμός». Ακόμα και οι δικηγόροι, που στους δικούς τους ώμους κουβαλούν και οι ίδιοι τους κοινωνικούς τους ρόλους και τις ατέλειες και τα απωθημένα των φύλων τους.
Sex and the City (1998-2004)
Το Sex and the City είναι μια σειρά που δεν έχει γεράσει καλά. Όχι επειδή κατέληξε μη πολιτικά ορθή, γυρισμένη σε μια εποχή που η πολιτική ορθότητα ήταν μεν στα σπάργανα, αλλά στο ίδιο της το σπίτι παρόλα αυτά. Είναι μια σειρά από εκείνες που όσο μεγαλώνεις σε κάνουν να συνειδητοποιείς πόσο ασφυκτικά μονοδιάστατοι ήταν οι ρόλοι της, αλλά και πόσο τραυματικό είναι να συνειδητοποιείς πως δεν συμπαθείς ιδιαίτερα μια πρωταγωνίστρια που ακολούθησες σεζόν επί σεζόν.
Παρόλα αυτά, στα επεισόδιά της κρύβεται μια από τις πιο εμβληματικές σκηνές χωρισμού. Όχι απαραίτητα αριστουργηματική (τίποτα το αριστουργηματικό δεν υπάρχει στο SATC και δεν χρειάζεται να είναι κάτι αριστουργηματικό για να αρέσει και να είναι απολαυστικό), αλλά σίγουρα από το μέλλον. Ο Μπέργκερ χωρίζει την Κάρι με ένα ποστ ιτ. Τότε το βρήκαμε εγκληματικό. Σήμερα έχουμε βρει πολύ πιο άκαρδους τρόπους να λήξουμε μια σχέση, φάση, situationship. Μερικοί εκεί έξω χωρίζουν με ένα ηχητικό. Άλλοι πάλι, δεν χωρίζουν καθόλου. Γιατί να μπεις στον κόπο αν μπορείς να γίνεις φάντασμα;
Fleabag (2016-2019)
Αυτή η παράγραφος θα μπορούσε να είναι απλώς μια σκηνή. Αυτή:
Η -όχι και τόσο- fucked up Fleabag στη δεύτερη σεζόν της σειράς που κατέστησε τη Phoebe Waller-Bridge μια από τις αγαπημένες μας σύγχρονες δημιουργούς, ερωτεύεται έναν ιερέα. ΟΚ, όταν τα έκανε ο Μανουσάκης αυτά η Waller-Bridge πέταγε αετό, αλλά το να χωρίζεις μετά τη δύσκολη για τον εγωισμό ενός ρισκαδόρικου «Σ’αγαπάω» είναι ασύγκριτη. Και το «θα περάσει» αβάσταχτο.
Normal People (2020)
Το Normal People ή το μισείς ή το αγαπάς. Μπορώ να καταλάβω γιατί μπορεί να μη σου άρεσε, αλλά εγώ το λάτρεψα. Ίσως επειδή το είδα λίγο πριν το τέλος της πρώτης καραντίνας, με συσσωρευμένα απωθημένα «κανονικής ζωής». Το τελευταίο επεισόδιο είναι και το τελειωτικό μιας σχέσης on-off, δυο ανθρώπων καθόλου σίγουρων για το αν θα κατάφερναν να νιώσουν έτσι για οποιοδήποτε άλλο άτομο γνώριζαν στο μέλλον. Είμαστε σίγουροι, σε μια προσπάθεια εξανθρωποίησης δυο χαρακτήρων βιβλίου, πως τα κατάφερναν. Κι όμως αυτή η αίσθηση πως μια σχέση με το τέλος της κλείνει την όποια ερωτική υπόσταση των συμμετεχόντων της είναι υπαρκτή και την έχουμε νιώσει. Μια υπαρκτή ψευδαίσθηση αν θες. Μια ορμονική παγίδα ενδεχομένως. (Θα μπορούσε να διακόψει εδώ ο Priest της Fleabag και να τους πει «It’ll pass».)
Call Me By Your Name (2017)
Αν δεν βρίσκεις ουσιαστικό χωρισμό στο Call Me By Your Name, μάλλον δεν είδες τον εαυτό σου σε εκείνο το τηλεφώνημα, στο τέλος της ταινίας. Τη συνειδητοποίηση του «ήταν ό,τι ήταν» με το ακουστικό στο χέρι και το βουβό κλάμα του συσσωρευμένου πόνου και κάποια στιγμή οφείλει να εκτονωθεί για να μη σκοτώσει τον καταπιεζόμενο. Τον αυτό-καταπιεζόμενο. Για πολλούς, η σημαντικότερη σκηνή της ταινίας. Ναι, πιο σημαντική από εκείνη με το ροδάκινο του Τιμοτέ Σαλαμέ.
Ελληνικό Bonus:
S1ngles (2004-2008)
Η σειρά S1ngles είναι από τις λίγες σύγχρονες για την εποχή τους (οριακά και για τη σημερινή) που θυμόμαστε για όλους τους σωστούς λόγους. Σε αυτήν υπήρχαν χαρακτήρες που πάντα μα πάντα θα βρίσκεις σε κάθε διαμέρισμα και κάθε πολυκατοικία. Σε κάθε τραπέζι και διπλανό αμάξι στην κίνηση. Το μόνο που πήρε μια πιο φαντασιακή -μέσα στα καθορισμένα όρια ενός σεναρίου- ήταν οι ζωές μόλις μερικών από αυτών. Όπως ας πούμε της Ράνιας που οδηγήθηκε σε έναν καταναγκαστικό γάμο, για να προστατεύσει το παιδί της, αναγκαζόμενη να μην ξαναδεί μια πολύ βραχύβια σχέση της, μια σχέση που σήμερα ονομάζουμε “fuck buddies” ή “friends with benefits”. H σχέση της με τον Περιστερόπουλο ήταν ακριβώς αυτή, “διακοσμημένη” με ένα σχεδόν αναπόφευκτο στοιχείο: ένας από τους δυο αρχίζει να έχει συναισθήματα και μονογαμικές αξιώσεις. Στην περίπτωση της Ράνιας και του Περιστερόπουλου, και οι δυο. Αυτό δεν θα οδηγούσε πουθενά, η Ράνια θα έκανε έναν γάμο με το ζόρι και οι δυο τους αποχαιρετήθηκαν με ένα επικό σεξ λίγα λεπτά πριν η Ράνια ανέβει τα σκαλιά της εκκλησίας με έναν “γαμπρό” από την κόλαση. Φορώντας το νυφικό της. Το λες και επικό φινάλε μιας αν μη τι άλλο παθιασμένης σχέσης.