Το “Τάο” είναι κείμενο του Γιώργου Καφετζόπουλου και αποτελεί ένα από τα πιο “ήσυχα” sold out των ημερών. Ο υπόκοσμος, με τις “μπίζνες” και τα “γκάνια” είναι το πιο ελεύθερο, χωρίς περιορισμούς τερραίν, τόσο γλωσσολογικά όσο και κειμενικά, σε μια θεατρική συνθήκη. Το ανεξέλεγκτο γέλιο που προκαλεί η παράσταση στους θεατές της γίνεται σχεδόν αναπόσπαστο κομμάτι της.
Δυο γενιές έρχονται αντιμέτωπες και “μετράνε” τις τακτικές και τις αρχές του κάτω από την ομπρέλα “αθηναϊκή νύχτα”. Σε αυτή τη συνθήκη, ο Αντώνης Καφετζόπουλος μεταμορφώνεται σε πρώην βασιλιά της, που μετά από οκτώ χρόνια φυλάκισης, θεωρεί πως η ζωή του χρωστάει την ηρεμία του. Μια “σύνταξη”. Ωστόσο, έρχεται αντιμέτωπος τόσο με την παρορμητική, χειμαρρώδη φύση του γιου του, που θέλει να μπει στα πράγματα, όσο και με το πρώην πουλέν του, που εκμεταλλευόμενο τη φυλάκισή του, έχει ξεχάσει τη φιλική, συμπαντική προειδοποίηση πως “ποτέ δεν δαγκώνεις το χέρι που σε ταΐζει”. Ή που κάποτε σε τάισε θα πούμε εμείς.
Με αφορμή το “Τάο” μιλήσαμε με τον Αντώνη Καφετζόπουλο για την παράσταση, τα λυτρωτικά μπινελίκια της, την αντίδραση των καλλιτεχνών στο Προεδρικό Διάταγμα 85/22 , τον Ακάλυπτο και την πλήξη που τού προκαλούν πλέον ερωτήσεις που “τον” αφορούν, αλλά και το πόσο ανερυθρίαστα εκστομίζεται η φράση “ζούμε χούντα” το 2023.
Πώς γεννήθηκε το Τάο; Σαν ιδέα;
Δεν έχω ιδέα, ο Γιώργος είναι αρμόδιος. Ξέρω ότι ήθελε να γράψει κατι, στο οποίο να υπάρχουν ρόλοι για τους δυό μας.
Γίνονται όλα στην ώρα τους και όταν και όπως πρέπει να συμβούν;
Ούτε κατα διάνοια. Πρόκειται για ταυτολογία: ναι, αν έχεις άπειρο χρόνο όλα μπορεί να συμβούν, κυριολεκτικά τα πάντα. Ακόμα και να ξαναγράψει την Οδύσσεια μια αυτόματη γραφομηχανή που τυπώνει ένα τυχαίο γράμμα το δευτερόλεπτο. Σε μερικά τρισεκατομμύρια χρόνια… Οι θρησκείες – και ορισμένες φιλοσοφικές σχολές – γουστάρουν να το παρουσιάζουν σαν κάποιου είδους παρέμβαση μιας ανώτερης δύναμης στα ανθρώπινα πράγματα. Μου είναι απεχθής η ιδέα.
Γιατί είναι τόσο λυτρωτική αυτή η σκληρή γλώσσα και τα μπινελίκια; Γιατί, πιστέψτε με, είναι.
Διότι έτσι μιλούν οι άνθρωποι όταν είναι «μεταξύ τους» – και δεν αναφέρομαι αποκλειστικά στον υπόκοσμο. Απο την άλλη νομίζω ότι έχει μεγάλη σημασία αυτό που πετύχαμε στην παράσταση και που προέρχεται απο το πλούσιο παρελθόν του αυτοσχεδιαστικού θεάτρου. Απο την Κομμέντια και τους αρχαίους Μίμους, μέχρι τον Κωστα Χατζηχρήστο. Τα λογια και άρα οι «ιδέες», φαίνεται σαν να γεννιούνται εκείνη τη στιγμή, μπροστα στο θεατή.
“Είναι αυτονόητο ότι οι σπουδές μας – ένα υπαρκτό μέγεθος τόσο πνευματικά, όσο και απο άποψη επένδυσης χρόνου/κόπου οφείλουν να αναγνωριστούν, δεν υπάρχουν αδιέξοδα.”
Δώσατε πολύ χώρο σε δυο νέους ηθοποιούς. Τον Γιώργο Καφετζόπουλο και τον Θοδωρή Σκυφτούλη. Στην μεγάλη εικόνα έτσι δεν θα έπρεπε να γίνονται τα πράγματα; Να κάνουν λίγο πίσω οι παλιοί, γνωρίζοντας το εκτόπισμά τους, δίνοντας χώρο στους νέους;
Κάθε άλλο, δεν έδωσα κανέναν χώρο. Οι ρόλοι και οι ανάγκες τους, δίνουν το χώρο – σε καμμία περίπτωση δεν είναι δικός μου για να τον «δίνω»…. Και οι δυο τους είναι εξαιρετικοί ηθοποιοί και κάνουν αυτό που πρέπει. Εγώ απο την άλλη κάνω αυτό που κάθε φορά νομίζω σωστό, οχι με κριτήριο να μείνουν οι πάντες ευχαριστημένοι. Δεν αρέσει σε όλους – όπως είναι φυσικό – αλλά ευχαριστεί εμένα. Υπάρχουν στη λίστα πολλοί συνάδελφοι, οπότε όσοι δεν ευχαριστιούνται με αυτά που εμένα ικανοποιούν έχουν πάμπολλες επιλογές.
Αλήθεια, συμβαίνει αυτό σε αυτή τη χώρα ή ακριβώς το αντίθετο;
Και ναι και όχι. Απ’ όλα έχει ο μπαξές.
Πού στέκεστε με όλα όσα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στον καλλιτεχνικό χώρο, με αφορμή το Προεδρικό Διάταγμα; Πιστεύετε πως ο μέσος άνθρωπος έχει μια καθαρή εικόνα του τι ακριβώς συμβαίνει και ποιες είναι οι επιπτώσεις του;
Καλά το είπατε, το ΠΔ είναι αφορμή. Το πρόβλημα είναι παλιό και απο αυτά που όλοι, συμπεριλαμβανομένων των καλλιτεχνών και των πάσης φύσης κυβερνήσεων και πολιτικών, έκαναν ότι δεν το έβλεπαν να μαζεύει σκόνη κάτω απο το χαλί. Πόσο μάλλον ο «μέσος άνθρωπος» – αν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Είναι αυτονόητο ότι οι σπουδές μας – ένα υπαρκτό μέγεθος τόσο πνευματικά, όσο και απο άποψη επένδυσης χρόνου/κόπου οφείλουν να αναγνωριστούν, δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Προσωπικά θα ήθελα την κατάργηση του άρθρου 16 (σε ότι αφορά το κρατικό μονοπώλειο), την νομιμοποίηση 3ετών σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου. Και τότε, κάθε κατεργάρης που πουλάει είτε φτήνια και χάος στις ιδιωτικές δραματικές αλλά και κάθε πονηρός που πουλάει δήθεν αυθεντία και επαγγελματική αποκατάσταση απο τα φοβικά ελληνικά πανεπιστήμια θα καθίσει στον πάγκο του. Εννοείται ότι αυτά είναι δική μου φαντασίωση. Το πολιτικό προσωπικό, μπλεγμένο στην αιώνια προεκλογική φρενίτιδα, έχει άλλες προτεραιότητες, ολέθριες για τον κλάδο μου!
Θεωρείτε τη δημοκρατία τη σπουδαιότερη επινόηση του ανθρώπου. Αυτό που βιώνουμε στο σήμερα είναι δημοκρατία; Είναι υπερβολικοί όσοι θεωρούν πως επίφασή της;
Η δημοκρατία είναι και θα είναι πάντα ατελής. Έτσι είναι η φύση της. Για παράδειγμα στην αρχαία Αθηνα όταν επινοήθηκε εξαιρούσε τις γυναίκες και τους πολυπληθείς δούλους. Αυτή γέννησε και γεννά συνεχώς τα δικαιωματα. Θα είναι πάντα θανάσιμη η μάχη ανάμεσα σε ιδέες και δυνάμεις που επιδιώκουν τη διεύρυνσή της και αυτές που θέλουν να την περιορίσουν – κάποιες που επιδιώκουν μάλιστα τον εκμηδενισμό της. Για τη γενιά μου, που βίωσε χούντα, είναι ανόητη η ερώτηση για το αν αυτό που ζούμε σήμερα είναι ή δεν είναι δημοκρατία.
“[Την τηλεόραση] την ήθελα πάντα με μοναδικό κριτήριο να μην προσβάλλει τις προσωπικές μου αρχές.”
Θα έτρωγε cancel σήμερα ο Ακάλυπτος ως σεξιστής, πατριάρχης ή οτιδήποτε άλλο λέμε συνεπαρμένοι από το κύμα της πολιτικής ορθότητας;
Πιθανότατα. Αλλά νομίζω ότι έχει σωστά επικρατήσει, ότι πρόκειται για πρόσωπο της κωμωδίας, ότι μάλλον διακωμωδεί και σατιρίζει το σεξισμό και την πατριαρχία.
Είναι κάπως κουραστικό να σας ρωτάμε για τον Ακάλυπτο τόσα χρόνια μετά; Έχετε δηλώσει πως στις εποχές του “Ακάλυπτου” δεν σας ήθελαν στην τηλεόραση. Γιατί συνέβαινε αυτό; Εσείς τη θέλατε, αλήθεια; Δεν μπήκατε στη διαδικασία να τη θεωρείτε “φθηνή” όπως άλλοι ηθοποιοί;
Οχι κουραστικό, μάλλον βαρετό. Έκανα πολύ λιγότερες σειρές απο πολλούς άλλους. Την ήθελα πάντα με μοναδικό κριτήριο να μην προσβάλλει τις προσωπικές μου αρχές. Όταν εξασφαλιστεί αυτό και μερικά άλλα καθαρά δημιουργικά όπως η καλή παρέα, είναι ένα μέσο που μπορείς να κάνεις τη δουλειά σου ικανοποιητικά, να αμείβεσαι αξιοπρεπώς και να ωφελείσαι απο τη δημοσιότητα. Η φτήνια έχει να κάνει με εμάς πρώτ’ απ’ όλα.
Πώς κρίνετε τη σημερινή τηλεόραση συνολικά; Την παρακολουθείτε;
Βλέπω ελάχιστα απο τις σειρές. Δεν έχω κάποια ισχυρή γνώμη, δεν με ενδιαφέρει να έχω, δεν είναι μέσα στις καθημερινές συνήθειες μου για ψυχαγωγία. Όσο τα πράγματα θα πηγαίνουν περισσότερο προς την δυνατότητα των θεατών να επιλέγουν, τόσο το καλύτερο. Αναφέρομαι σε συνδρομητικά και πλατφόρμες. Θα γλιτώσουμε ίσως απο τη δικτατορία των διαφημιζόμενων, εκείνοι φτιάχνουν σήμερα το προγραμμα στα λεγόμενα «ελεύθερα» κανάλια.
Τι εύχεστε να αλλάξει κάποια στιγμή στο Θέατρο και τι δεν θέλετε να αλλάξει ποτέ;
Θα ευχόμουν πολλά που αφορούν τα διαδικαστικά και τις κρατικές παρεμβάσεις, τα κλειστά συστήματα που καταντούν μέρος του κρατικοδίαιτο – η περίοδος του «κρατικοδίαιτου» υπήρξε ολέθρια για το ελληνικό σινεμά, ελπίζω ότι μάθαμε κατι απο εκείνον τον Αρμαγεδώνα. Από την άλλη, το θέατρο δεν θα πεθάνει ποτέ, όσο κρατάει τη μοναδικότητα του βασικού συστατικού του: τη ζωντανή ανά-Παράσταση. Δεν είναι ευχή, είναι κατάρα!
____
“ΤΑΟ”
25 Φεβ – 12 Μαρ
Θέατρο Επί Κολωνώ
Θέατρο Επί Κολωνώ
Περισσότερες πληροφορίες: Viva.gr
