Είναι λίγες οι φορές πλέον που μια ημερομηνία μπορεί να λειτουργήσει ως ορόσημο. Το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου ίσως να αποδειχθεί τέτοιο για μια πόλη που βρίσκεται τόσο κοντά στην Αθήνα, αλλά οι περισσότεροι απλώς προσπερνάμε (αν δεν την αγνοούμε). Εκείνη την ημέρα θα πραγματοποιηθεί η τελετή έναρξης ης διοργάνωσης «2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης». Για τους επόμενους μήνες η Ελευσίνα έχει μια μεγάλη ευκαιρία, ευρισκόμενη στο επίκεντρο της διεθνούς και εγχώριας καλλιτεχνικής σκηνής. Να γίνει ορατή μέσα από ένα πλήθος δράσεων και προγραμμάτων. Αυτό φυσικά απαιτεί και τη δική μας ενεργή συμμετοχή προκειμένου να αφήσουμε στην άκρη παρανοήσεις και προκαταλήψεις.
Η τελετή έναρξης, σε σύλληψη Μιχαήλ Μαρμαρινού και σκηνοθεσία Chris Baldwin, θα είναι το κεντρικό μεν, αλλά όχι το μοναδικό δε από τα δρώμενα στη διάρκεια αυτού του πυκνού από άποψη εκδηλώσεων διημέρου, θα συνδέσει δύο έννοιες ταυτοτικές για την ιστορία της πόλης: τον επάνω και τον κάτω κόσμο, τις πομπές, που συμβολίζουν την έλευση σε ένα τόπο μυστηρίων, κατά την αρχαία ιστορία, και την καθετότητα, τη σύνδεση με τον κάτω κόσμο μέσω των μυστηρίων.
Το Σάββατο θα φτάσουν ταυτόχρονα στην πόλη 4 διαφορετικές Πομπές, με διαφορετικές φυσικά αφετηρίες και ακολουθώντας διαφορετικές οδούς (Η θαλάσσια πομπή, το Ελευσίνιο κίνημα, η ημεροδρομία των 21 χλμ και η πομπή των Timecircus, που έχει ξεκινήσει από τον Μάιο από την Αμβέρσα).
Λίγο πριν φθάσουν στην Ελευσίνα και καθώς διαβαίνουν εδώ και μερικές εβδομάδες την ελληνική επικράτεια, μιλήσαμε με την καλλιτεχνική κολεκτίβα των Timecircus. Ξεκίνησαν το ταξίδι τους στις 27 Μαΐου 2022 με τα πόδια από το Βέλγιο, διέσχισαν την Ολλανδία, την Γερμανία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία. Πριν την αναχώρησή τους κατασκεύασαν το Landship, μια αυτοσχέδια ξύλινη κατασκευή, ένα “πλοίο ξηράς” το οποίο σέρνουν στη διάρκεια του ταξιδιού τους. Ζυγίζει 3.400 κιλά, έχει ύψος 3,6 μέτρα και μήκος 9 μέτρα.
Η πεποίθησή τους είναι ότι οι μεγάλες κοινωνικές αλλαγές έρχονται μέσα από τις δράσεις των μικρών ομάδων και αυτό το μήνυμα πρεσβεύει η δική τους πομπή, αλλά και η κατασκευή του Landship που στηρίχθηκε σε αρχαίες τεχνικές και υλικά που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι εδώ και χιλιάδες χρόνια. Μόλις φτάσουν στην Ελευσίνα, το Landship θα μεταμορφωθεί στην Κιβωτό, ένα χώρο πολιτισμού που θα είνα ανοιχτός και διαθέσιμος για τους νέους της πόλης”.
Πριν συνεχίσεις με τη συνέντευξη, μπορείς να δεις στιγμιότυπα από την πομπή των Timecircus στο παρακάτω βίντεο, ενώ αν σε ενθουσίασαν οι ιδέες τους, μπορείς να τους συναντήσεις σε κάποια από τις στάσεις που θα κάνουν και να γίνεις μέρους της πομπής τους.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το Landship; Και τι ποια ήταν η βασική σας επιρροή για την κατασκευή του;
Κάποτε είχαμε καταφέρει να μετακινήσουμε μια ρωμαϊκή έπαυλη 500 μετρα μακρύτερα από το αρχικό της σημείο. Ζύγισε 2.500 κιλά και χρειάστηκαν 30 άτομα για να το καταφέρουν. Η ικανοποίηση που νιώσαμε ήταν πολύ μεγάλη. Το επόμενο βήμα ήταν να κατασκευάσουμε κάτι μεγάλο πάνω σε τροχούς και να φτάσουμε με αυτό στην Ελλάδα. Τ0 2019 ολοκληρώσαμε την πρώτη εκδοχή του Landship η οποία βασίστηκε σε δικά μας χειρόγραφα σχέδια. Η δεύτερη εκδοχή της κατασκευής μας ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2022, περίπου δύο μήνες πριν ξεκινήσουμε το ταξίδι μας για την Ελευσίνα, και βασίστηκε λογική της κινητής γέφυρας, η οποία είναι ιδανικό μοντέλο για να διασχίζεις τους δρόμους της Ευρώπης.
Περιγράφετε το στυλ σας ως «αρχαιο-φουτουριστικό». Πώς μπορείτε να το εξηγήσετε;
Στους Timecircus αξιοποιούμε παλιές τεχνικές και παλιά υλικά, επειδή ακριβώς είναι απλά, αγνά, ανθεκτικά και να υψηλής ποιότητας. Στη συνέχεια τα φέρνουμε στο σήμερα, σε αυτό τον κόσμο υψηλής τεχνολογίας όπου ζούμε όλοι. Αυτό είναι το αρχαιο-φουτουριστικό.
To Landship είναι επί της ουσίας μία άσκηση πάνω στο «να βρίσκεσαι στο δρόμο». Τι έχετε αποκομίσει έως τώρα από αυτή τη δράση;
Την πεποίθηση ότι όλοι οι άνθρωποι είναι καλοί και φιλικοί. Στη διάρκεια αυτών των 250 ημερών και έχοντας διανύσει περισσότερα από 2.850 χιλιόμετρα περνώντας από 9 διαφορετικές χώρες, παντού μας υποδέχθηκαν και μας φιλοξένησαν με εγκαρδιότητα. Γνωρίσαμε τόσος πολλούς καλούς ανθρώπους και δεθήκαμε μαζί τους.
Τα highlights του ταξιδιού σας έως τώρα;
Κάθε φορά που περνάμε σε μια νέα χώρα είναι μια στιγμή χαράς. Αντίστοιχα, μια τέτοια στιγμή ήταν και η πρώτη φορά που αντικρύσαμε τη θάλασσα στη διάρκεια του ταξιδιού μας και αυτό συνέβη στην Ελλάδα. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, κάθε μέρα αυτού του ταξιδιού βρίσκαμε μια όμορφη τοποθεσία και φιλόξενους ανθρώπους. Αυτά ήταν τα καθημερινά μας highlights.
Το Landhship εξετάζει πώς η τέχνη γίνεται χρήσιμη και πρακτική με στην καθημερινότητά μας. Τι σημαίνει το να αντιλαμβανόμαστε την τέχνη με αυτόν τον τρόπο;
Σίγουρα δεν μπορούμε να προβλέψουμε ποιο θα είναι το αποτύπωμα που θα αφήσει στις ζωές των ανθρώπων μια δράση όπως το Landship. Κάποιες φορές είναι μεγάλο: τα να δεις μια ομάδα ανθρώπων να σέρνει αυτή την κατασκευή μπορεί να φέρει τα πάνω-κάτω στον κόσμο σου. Ένας άνδρας στη Σερβία, με τις προσδοκίες του ματαιωμένες, έτυχε να μας δει να περνάμε κάτω από το παράθυρό του. Πήρε το ποδήλατό του και μας ακολούθησε για όλη την υπόλοιπη μέρα και βρήκε τη δύναμη που χρειαζόταν για να αποκτήσει ξανά όρεξη για ζωή και για να διεκδικήσει τα όνειρά του.
Μόλις φτάσετε στην Ελευσίνα το Σάββατο θα ξεκινήσετε να στήνετε την Kιβωτό; Μπορείτε να μας πείτε περισσότερες λεπτομέρειες για αυτό;
Η Κιβωτός θα είναι ένα ξύλινο κτίσμα που θα λειτουργεί ως παραβολή. Θα έχει 28 μέτρα μήκος, 10 μέτρα πλάτος και 8 ύψος και θα λειτουργεί ως ένας πολυχώρος για τους νέους της πόλης προκειμένου να δημιουργήσουν οι ίδιοι μια ελεύθερη ζώνη πολιτισμού και κοινωνικών ζυμώσεων που δίνει τους δίνει κίνητρο να διοργανώνουν εκθέσεις, παραστάσεις, performances, να γυρίζουν βίντεο ή ακόμα και να κάνουν πάρτι, συνέδρια, σεμινάρια, συναυλίες, βραδιές ποίησης, μαθήματα αρχιτεκτονικής και ό,τι άλλο φανταστούν.
Με ποιο τρόπο θα συμμετάσχει η τοπική κοινότητα στην κατασκευή της Κιβωτού;
Ως κολεκτίβα έχουμε ήδη ζήσει για δύο εξάμηνα στην Ελευσίνα, στην τοποθεσία όπου θα χτιστεί η Κιβωτός. Στη διάρκεια αυτών των μηνών γνωρίσαμε πολλούς νέους και ενημερωθήκαμε για τα καλά και τα άσχημα της πόλης. Δεν έχουν ένα χώρο για τους ίδιους και τους λείπει αυτό. Τους λείπει να έχουν ένα χώρο, όπου μπορούν να οργανώσουν όσα θέλουν. Επομένως, θα πρέπει να τους προσελκύσουμε να έρθουν στην Κιβωτό και στη συνέχεια να βρουν μεταξύ τους εκείνους που θα αναλάβουν τη λειτουργία της. Μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή της, εμείς θα μείνουμε στην Ελευσίνα για 4 μήνες ώστε να οργανώσουμε μαζί με την κοινότητα της πόλης διάφορα πολιτιστικά προγράμματα που θα τα αναλάβουν εκείνοι εξ ολοκλήρου Όραμα μας είναι να χτίσουμε την Κιβωτό και να παραμείνει για πολλά-πολλά χρόνια και να εξελιχθεί σε ένα σημείο ενδιαφέροντος για όλη την Ευρώπη, ένα σημείο που θα θες να το επισκεφθείς για να δεις τι συμβαίνει εκεί.
Έχετε πει ότι «κάθε κοινωνική αλλαγή έρχεται μόνο από τις δράσεις των μικρών ομάδων». Εννοείτε ότι οι μεγάλες δράσεις, τα κοινωνικά κινήματα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα πολιτικά προτάγματα μιας κοινωνίας;
Τα πλατιά κινήματα είναι σημαντικά, ειδικά στα αρχικά στάδια μιας διεκδίκησης. Χρειάζονται όμως έμπνευση και αυτή πάντα προέρχεται από τις μικρές ομάδες ανθρώπων.
