Το παρελθόν δεν διαγράφεται, υπάρχει. Η καταπάτηση στοιχειωδών ελευθεριών, οι τραυματικές εμφυλιακές μνήμες, το γεγονός ότι έχουμε διδαχθεί μια κατεστημένη εκδοχή του παρελθόντος, το γεγονός ότι αν γνωρίζεις την Ιστορία σου, έχεις τα εργαλεία να ερμηνεύεις το παρόν σου και να προβλέψεις το μέλλον. Αν δείτε αυτές τις πέντε παραστάσεις που παίζονται στα θέατρα της Αθήνας, έχετε την ευκαιρία να μάθετε κάποια ιστορικά γεγονότα μέσα από τα μάτια των θυμάτων. Και, πιθανότατα, μετά το τέλος της παράστασης, θα μείνετε σιωπηλοί.Γιατί, τώρα, ξέρετε.

Το “…καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς” είναι η σύγχρονη ελληνική ιστορία, χωρίς παραποίηση

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο που η Ελλάδα παραδίνεται στο χάος του Εμφυλίου, ο δεκαεξάχρονος Χρόνης Μίσσιος συλλαμβάνεται, φυλακίζεται, βασανίζεται και καταδικάζεται σε θάνατο. Αποφυλακίζεται το 1973, αφού έχει περάσει εικοσιένα χρόνια σε φυλακές και εξορίες. Αυτήν την περίοδο της ζωής του διηγείται στο σπουδαίο αφήγημα-μαρτυρία «…καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς». Η Σοφία Καραγιάννη σκηνοθετεί μια παράσταση που έχει μόνο ένα σκοπό. Να επιστρέψεις σπίτι σου μετακινημένος. Όχι διαφορετικός. Απλά, προβληματισμένος. Τεράστιο στοίχημα. Το κερδίζει.

Ο Ιωσήφ Ιωσιφίδης είναι ο αφηγητής. Μαζί με τον εμπειρότατο Κωνσταντίνο Πασσά, τον Γιάννη Μανθό και τον Δημήτρη Μαμιό καταθέτουν την ψυχή τους για 90 λεπτά. Είναι όλοι άψογοι. ΑΨΟΓΟΙ.

Info: «…καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς» του Χρόνη Μίσσιου, Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι (σταθμός Μετρό: Κεραμεικός). Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15. Εισιτήρια εδώ. Trailer: Στέφανος Κοσμίδης

“Χορεύετε;”: Να ‘σαι είκοσι έξι χρονώ, γερή, όμορφη και να περιμένεις να σε σκοτώσουν μόνο γιατί πίστεψες σε έναν κόσμο καλύτερο

Ένα νεαρό κορίτσι μπαίνει σ’ ένα -εδώ και χρόνια- αφημένο σπίτι. Εξερευνώντας το, ανακαλύπτει ένα βιβλίο γεμάτο μαρτυρίες γυναικών, πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές Αβέρωφ. Η ιστορία υψώνεται μπροστά της και οι μορφές εκείνων των γυναικών που… «όσο κι αν τις σκοτώναν, υπήρχαν ακόμα πιο δυνατά», ζωντανεύουν ξανά δείχνοντάς της τον δρόμο. Ποια είναι εκείνη η μνήμη που σου μαθαίνει τα βήματα; Βήματα που περπατήθηκαν, που τραγουδήθηκαν, που μάτωσαν, που χαμογέλασαν, που χορεύτηκαν. Βήματα μέσα στο ρυθμό και παραστρατημένα βήματα. Αυτά που μας οδήγησαν εδώ. Αυτά που πατάμε εμείς για αυτούς που έρχονται.

 Βασισμένο στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ολυμπίας Παπαδούκα «Γυναικείες φυλακές Αβέρωφ». Στη διάρκεια του Εμφυλίου στις φυλακές Αβέρωφ περίπου το 80% των κρατούμενων γυναικών προερχόταν από την επαρχία. Ήταν κατά κανόνα αγρότισσες και συχνά αναλφάβητες ή με ελάχιστες γνώσεις Δημοτικού. Στην πλειονότητά τους επρόκειτο για γυναίκες που είχαν συλληφθεί γιατί είχαν συμπαρασταθεί στους άντρες τους ή στους συγγενείς τους ή γιατί συνεργάζονταν με οργανώσεις του ΚΚΕ.

Info: Ο Θίασος ΑΝΤΑΜΑ παρουσιάζει την παράσταση «Χορεύετε;» στο θέατρο Τζένη Καρέζη από Κυριακή 8 Ιανουαρίου και κάθε Κυριακή στις 21:00. Η παράσταση ανεβαίνει για 2η χρονιά. Εισιτήρια εδώ.

“Η Δίκη των έξι”: μια ιστορία – δύο πλευρές

Τρεις ήρωες, σε μία νέα κι αφιλόξενη πατρίδα, αποζητούν τη δική τους δικαίωση μετά τα δεινά που υπέστησαν. Δύο πλευρές, δύο διαφορετικές όψεις του δράματος συμβολίζουν την – χωρισμένη στα δύο – κοινωνία εκείνης της εποχής. Θα καταφέρουν να δικαιωθούν; Πού βρίσκεται η αλήθεια και πόσο αντικειμενικά μπορούμε να κρίνουμε τόσο σημαντικά ζητήματα, όπως αυτό της Δίκης των έξι.

Γράφει ο σκηνοθέτης της Νίκος Κρίκας: Τρεις ήρωες, σε μία νέα κι αφιλόξενη πατρίδα, αποζητούν τη δική τους δικαίωση μετά τα δεινά που υπέστησαν. Δύο πλευρές, δύο διαφορετικές όψεις του δράματος συμβολίζουν την – χωρισμένη στα δύο – κοινωνία εκείνης της εποχής. Θα καταφέρουν να δικαιωθούν; Πού βρίσκεται η αλήθεια και πόσο αντικειμενικά μπορούμε να κρίνουμε τόσο σημαντικά ζητήματα, όπως αυτό της Δίκης των έξι;

Με τον όρο Δίκη των έξι έχει καταγραφεί στην ελληνική ιστορία η δίκη ενώπιον έκτακτου στρατοδικείου στο οποίο παραπέμφθηκαν από την Επαναστατική Επιτροπή που είχε αναλάβει την εξουσία με την επανάσταση του 1922 για να τιμωρηθούν οι θεωρούμενοι ως υπεύθυνοι για τις συνέπειες της Μικρασιατικής εκστρατείας, κοινώς για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αν και οι κατηγορούμενοι ήταν οκτώ, η ονομασία δίκη των έξι δόθηκε λόγω των έξι εκτελέσεων που τελικώς αποφασίστηκαν και πραγματοποιήθηκαν την ίδια ημέρα στην περιοχή του Γουδή. Το περιστατικό αυτό αποτελεί την κορύφωση αλλά και τον επίλογο του Εθνικού Διχασμού. Η δίκη των πρωταίτιων της Μικρασιατικής Καταστροφής από έκτακτο στρατοδικείο, που συγκρότησαν οι βενιζελικοί αξιωματικοί της Επανάστασης του 1922.

Info: «Η Δίκη των έξι» της Δήμητρας Μπάσιου, Δευτέρα-Τρίτη στις 21.15, Θέατρο Αλκμήνη (Αλκμήνης 8, Κάτω Πετράλωνα), Σκηνή Secret Room. Tηλ. θεάτρου: 210 3428650. Εισιτήρια εδώ.

“Ο καθένας πεθαίνει μόνος του”: Η αντίσταση που πρόβαλαν στον ναζισμό κάποιοι -λίγοι- συνηθισμένοι άνθρωποι

Κεντρική ιστορία είναι αυτή των Κβάνγκελ, μια αληθινή ιστορία, την οποία ανακάλυψε ο συγγραφέας Χανς Φάλαντα σε φακέλους της Γκεστάπο μετά το τέλος του ναζιστικού καθεστώτος. Ο Ότο Κβάνγκελ είναι ένας εργοδηγός σε εργοστάσιο επίπλων που έχει μετατραπεί σε εργοστάσιο που φτιάχνει φέρετρα. Η Άννα είναι η γυναίκα του. Όταν ο γιος τους σκοτώνεται στον πόλεμο, αποφασίζουν να αντισταθούν με τον δικό τους τρόπο. Γράφουν καρτ ποστάλ κατά του Χίτλερ που τις αφήνουν σε κεντρικά σημεία για να αφυπνίσουν τον Γερμανικό λαό.

Ο Φάλαντα δεν γράφει για ήρωες και μεγάλα κατορθώματα. Γράφει για «τους απλούς, καθημερινούς» ανθρώπους. Αυτούς που τα προβλήματα της επιβίωσης, η ανεργία, η ανέχεια, ο αγώνας για τον επιούσιο, δεν τους επιτρέπουν ούτε να ονειρευτούν. Κι όταν κάποιος τους δίνει υποσχέσεις και τους μοιράζει ψίχουλα, εκείνοι γραπώνονται από αυτόν. Και ξεχνάνε ότι η εξουσία δε νοιάζεται, δε χαρίζει. Καταβροχθίζει. Την ενέργειά τους, τις σχέσεις τους, τα όνειρά τους, την ίδια τους την ύπαρξη. Μπορεί κάποιος να αντιδράσει; Υπάρχει αντιμετώπιση, διαφυγή, ελευθερία; Υπάρχει χώρος ν΄ αγωνιστείς, να απαιτήσεις, να διεκδικήσεις; Το μυθιστόρημα του Χανς Φάλαντα κυκλοφορεί στα Ελληνικά με τον τίτλο «Μόνος στο Βερολίνο» σε μετάφραση Άντζη Σαλταμπάση, από τις εκδόσεις «Πόλις». Μας υπενθυμίζει ότι ο ναζισμός δεν είναι ένα μουσειακό απολίθωμα του παρελθόντος, αλλά μια υπαρκτή απειλή στο σήμερα.

Info: «Ο καθένας πεθαίνει μόνος του»: Μια παράσταση βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Χανς ΦάλανταΚάθε Σάββατο στις 20.30 και κάθε Κυριακή στις 19.00, Studio Μαυρομιχάλη, Μαυρομιχάλη 134, Τηλ. 2106453330. Εισιτήρια εδώ.

Η άκρα ταπείνωση: Ποια είναι σήμερα η σχέση μας με τα χρόνια της κρίσης;

Σε ποιο σημείο βρίσκεται σήμερα η ελληνική κοινωνία μετά τις καταιγιστικές εξελίξεις του πυκνού ιστορικού χρόνου της τελευταίας δεκαετίας; Έχει άραγε τελειώσει η περίοδος της κρίσης ή μήπως, αντίθετα, έχει συμβάλει ώστε να εγκαινιαστεί μια νέα ιστορική περίοδος με κυρίαρχη την γενική ανασφάλεια; Πώς μπορούν οι γενιές που έρχονται στο προσκήνιο να προχωρήσουν πέρα από το τραύμα της κρίσης χωρίς, όμως, αυτό να συνεπάγεται τη λήθη;

Το μυθιστόρημα «Η Άκρα Ταπείνωση» εστιάζει στα γεγονότα της νύχτας της 12ης Φεβρουαρίου 2012, που μετέτρεψαν την Αθήνα σε πεδίο μάχης και άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη τους στην εικόνα της πόλης μέχρι σήμερα, ακριβώς δέκα χρόνια μετά. Παρακολουθώντας την καθημερινότητα ανώνυμων ηρώων και ηρωίδων, διαφορετικών ηλικιών, καταβολών και ιδεολογιών, η συγγραφέας Ρέα Γαλανάκη εξετάζει την ιδιαίτερα κρίσιμη αυτή στιγμή της Ελλάδας της κρίσης στην ιστορική της διάσταση, σε διάλογο με γεγονότα προηγούμενων ιστορικών περιόδων αλλά και με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον. Συνομιλώντας διαρκώς με τις αρχαίες τραγωδίες, τις οποίες χρησιμοποιεί ως όχημα, η συγγραφέας επιχειρεί να φωτίσει τις συνέχειες και ασυνέχειες μεταξύ ατομικού και συλλογικού ιστορικού χρόνου, που έρχονται στο φως την περίοδο στην οποία αναφέρεται το βιβλίο.

Στην νέα του παράσταση, ο Παντελής Φλατσούσης, (Βραβείο σε Νέο Καλλιτέχνη του Θεάτρου, από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών & Μουσικών Κριτικών, 2022) με μία ξεχωριστή ομάδα ηθοποιών (Δήμητρα Βλαγκοπούλου – βραβείο Μελίνα Μερκούρη 2020, Βαγγέλης Αμπατζής, Λάμπρος Γραμματικός, Μαριάμ Ρουχάτζε), θα επιχειρήσει να δώσει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα με αφετηρία και όχημα το ομότιτλο μυθιστόρημα της πολυβραβευμένης Ρέας Γαλανάκη Η Άκρα Ταπείνωση (Καστανιώτης, 2015 – Βalkanika Literary Award, 2019).

Info: Προγραμματισμένη πρεμιέρα 08.02.202, Τετάρτη στις 19:30, Πέμπτη στις 21:00, Παρασκευή στις 21:00, Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 19:30. Θησείον, ένα θέατρο για τις τέχνες, Τουρναβίτου 7, Ψυρρή