Κι όμως, υπάρχει ένα κείμενο για την Αρχαία Ελλάδα το οποίο δεν είναι και τόσο κολακευτικό αν και έχουμε συνηθίσει να διαβάζουμε πάντα τα καλύτερα. Ξέρετε τώρα, λίγο η δημοκρατία, λίγο ο πολιτισμός, δεν θέλουν και πολύ οι ξένοι να μιλήσουν με τα καλύτερα λόγια για εμάς και τον αρχαίο πολιτισμό μας.
Αυτό το κείμενο, λοιπόν, δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του BBC και ο αρθρογράφος του, είναι ο καθηγητής της Οξφόρδης Armand d’Angour ο οποίος έκανε μια σειρά ερωτημάτων και προσπαθεί να αποσαφηνίσει τι από αυτά για τα οποία θαυμάζουμε τους Αρχαίους Έλληνες, είναι αλήθεια, ποιοι από τους Αρχαίους θρύλους υπήρχαν και ποιοι ήταν απλώς μύθοι.
Υπήρχε ο Όμηρος; Πόσο Σπαρτιάτες ήταν Σπαρτιάτες; Μήπως ο Μέγας Αλέξανδρος δεν ήταν Μέγας αλλά ένας κοντός παρορμητικός μέθυσος με ενοχλητική φωνή; αναρωτιέται ο αρθρογράφος. Αυτό που έχουμε να πούμε εμείς είναι ότι, μπορεί να ήμασταν (όπως όλοι) λίγο βρομιάρηδες, αλλά ψεύτες, ποτέ. Ακούς κύριε Armand d’Angour;
Υπήρξε πραγματικά ο Δούρειος Ίππος;
«Η ιστορία του Δούρειου Ιππου για πρώτη φορά αναφέρεται στην Οδύσσεια του Ομήρου (γράφτηκε το 750 π.Χ.) η οποία περιγράφει τις συνέπειες του Τρωικού πολέμου που υποτίθεται ότι έγινε 500 χρόνια νωρίτερα. Μετά από 10 χρόνια πολιορκίας της Τροίας, ο ελληνικός στρατός παριστάνοντας ότι γυρνά στην πατρίδα του, άφησε έξω από τα τείχη της πόλης ένα τεράστιο ξύλινο άλογο ως προσφορά στη θεά Αθηνά. Οι Τρώες το έσυραν θριαμβευτικά μέσα στην πόλη και μόλις νύχτωσε οι Ελληνες πολεμιστές που κρύβονταν μέσα στο ξύλινο άλογο βγήκαν έξω και κατέστρεψαν την πόλη. Αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι όντως η Τροία κάηκε. Ο Δούρειος Ιππος, όμως, είναι ένα φανταστικό παραμύθι, εμπνευσμένο πιθανότατα από τον τρόπο που κάλυπταν τις πολιορκητικές μηχανές (με προβιές αλόγων) για να μην καίγονται από τα φλεγόμενα βέλη».
Ο Ομηρος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές της αρχαίας Ελλάδας. Υπήρχε όμως;
«Είναι γενικά αποδεκτό, ότι η Ιλιάδα και η Οδύσσεια συντέθηκαν προφορικά, χωρίς τη βοήθεια της γραφής, κάποια στιγμή τον 8ο αιώνα π. Χ. και ότι ήταν καρπός μιας παράδοσης που μεταφερόταν από στόμα σε στόμα επί αιώνες.
Και ενώ οι Αρχαίοι δεν είχαν καμιά αμφιβολία ότι ο Ομηρος ήταν ένας πραγματικός βάρδος που συνέθεσε τα δυο αυτά έπη, τίποτα δεν είναι γνωστό για αυτόν με απόλυτη βεβαιότητα. Το μόνο που είναι σίγουρο είναι ότι αν και αρχικά τα έπη δεν υπήρχαν σε γραπτή μορφή, κάποια στιγμή καταγράφηκαν στην ελληνική γλώσσα και για αυτό έχουν επιζήσει».
Πόσο Σπαρτιάτες ήταν οι Σπαρτιάτες;
«Ο θρυλικός Σπαρτιάτης νομοθέτης Λυκούργος αποφάσισε ότι οι Σπαρτιάτες θα πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο σίδηρο για νόμισμα, έτσι και ένα μικρό ποσό θα έπρεπε να μεταφερόταν από βόδια. Αυτή είναι η εξιδανικευμένη ιστορία που τους θέλει να είναι πολεμιστές με στρατιωτική υπεροχή. Όμως η Σπάρτη ενώ δεν έκοψε δικά της νομίσματα χρησιμοποιούσε ξένο ασήμι, και ορισμένοι ηγέτες των Σπαρτιατών ήταν εμφανώς επιρρεπείς στη δωροδοκία. Ο Αθηναίος playboy Αλκιβιάδης κατά τη διάρκεια του πολέμου με την Αθήνα στα τέλη του 5ου αιώνα, υιοθέτησε τη διατροφή τους, το σκληρό τρόπο κατάρτισης τους, τα χοντρά τους ρούχα και τις Λακωνικές τους εκφράσεις. Αλλά τελικά το πάθος του επεκτάθηκε και στη σύζυγο του βασιλιά της Σπάρτης και έτσι αυτή έμεινε και έγκυος και ο Αλκιβιάδης επέστρεψε στην Αθήνα για να γλιτώσει τις επιπτώσεις της συγκλονιστικής ιεροσυλίας».
Πόσο σπουδαίος ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος;
«Ο Μέγας Αλέξανδος (356 323 π.Χ) έμελλε να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους τους στρατηγούς της Ιστορίας. Σύμφωνα με αρχαία κείμενα, ωστόσο, η σωματική του διάπλαση δεν ήταν ανάλογη. Ηταν κοντός και γεροδεμένες, πότης, με κόκκινα μάγουλα, μια τραχιά φωνή. Ηταν επίσης έντονα παραρμητικός, κάτι που είχε σαν συνέπεια να σκοτώσει με τα ίδια του τα χέρια τον καλύτερό του φίλο Κλείτο. Καθώς τα χρόνια προχωρούσαν έγινε παρανοϊκός και μεγαλομανής. Ωστόσο, μέσα σε μια δεκαετία από τα 20 του ως τα 30 του έχτισε μια τεράστια αυτοκρατορία που εκτεινόταν από την Αίγυπτο μέχρι την Ινδία. Δεν ηττήθηκε ποτέ σε μάχες και έκανε χρήση καινοτόμων, για την εποχή τους, πολιορκητικές μηχανές, εξίσου αποτελεσματικές με τον μυθικό Δούρειο Ιππο και ίδρυσε 20 πόλεις που έφεραν το όνομά του, συμπεριλαμβανομένης της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου». Η στρατιωτική του επιτυχία ήταν ένα μικρό θαύμα και τα μάτια του αρχαίου κόσμου, που ήταν πολεμοχαρής, του αναγνωρίστηκε το δικαίωμα να έχει τον τίτλο του «Μεγάλου».
