Νέα έκθεση έρχεται να τρίψει στα μούτρα μας τις ανατριχιαστικές τακτικές συνοριοφυλάκων, με σκηνικά βίας και κακοποίησης, που εξασκούνται εις βάρος μεταναστών στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και βάζουν την Ελλάδα στο επίκεντρο της έκθεσης. 

Οι ερευνητές μίλησαν με 733 άτομα, τα οποία επιχείρησαν να φτάσουν στην Ευρώπη το 2021 και το 2022. Όλοι όσοι έδωσαν συνέντευξη στους ερευνητές παρείχαν ανατριχιαστικές μαρτυρίες για την εμπειρία τους στα σύνορα, κάνοντας λόγο για ομαδικές επαναπροωθήσεις που έπληξαν συνολικά πάνω από 16.000 άτομα. Σύμφωνα με τη Guardian, πρόκειται για μια ανανεωμένη εκδοχή της έρευνας του 2020, “The Black Book of Pushbacks”, που καταγγέλει παράνομες απελάσεις σε βάρος τουλάχιστον 25.000 ανθρώπων από το 2017 και έπειτα. 

Οι μαρτυρίες κάνουν λόγο για ξυλοδαρμούς από την Αστυνομία και για κράτηση σε βρώμικα, υπερπλήρη κελιά, ενώ καταγγέλεται πως οι αιτήσεις ασύλου αγνοούνται επιδεικτικά. Το 2021, μόλις το 5% των ερωτηθέντων, που συμμετειχαν στην έρευνα, δήλωσαν ότι δεν είχαν βιώσει ή δει “υπέρμετρη βία” κατά την απέλασή τους από την Ευρώπη. 

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, “κανείς δεν ήταν στα σύνορα της ΕΕ, για να καταγράψει αυτό που εξελίχθηκε σε μια άνευ προηγουμένου αύξηση της βίας κατά των μεταναστών”. Οι μαρτυρίες κάνουν σαφές πως σε τουλάχιστον 13 χώρες οι συνοριοφύλακες προχώρησαν σε “ανατριχιαστικές τακτικές”. Σε τι εξαργυρώνεται αυτό; Σε πολύωρους ξυλοδαρμούς, ξύρισμα των κεφαλιών, εξαναγκαστικό γδύσιμο, σεξουαλικές επιθέσεις και επιθέσεις με σκύλους. 

Για τις ανάγκες της έρευνας, το Border Violence Monitoring Network συγκέντρωσε μαρτυρίες από 15 χώρες κατά μήκος των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, της Πολωνίας, της Κροατίας και κρατών εκτός της ΕΕ, όπως η Σερβία, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία. 

Ο ρόλος της Ελλάδας στη φρίκη

Μια από τις συγκλονιστικές μαρτυρίες που φιλοξένησε η έκθεση αφορά στην ιστορία ενός 36χρονου Σύρου πρόσφυγα και του 8χρονου γιου του, οι οποίοι έφτασαν τον Φεβρουάριο του 2021 στο Νέο Χειμώνιο, στην Ελλάδα, κοντά στα σύνορα της Τουρκίας. Σύμφωνα με τον Guardian, οι δυο τους ταξίδεψαν με μια ομάδα Σύριων προσφύγων, όταν τους σταμάτησαν “αστυνομικοί με πράσινες στολές”. 

Τα τηλέφωνά τους κατασχέθηκαν και οδηγήθηκαν σε ένα κτίριο, όπου οι άνδρες αναγκάστηκαν να βγάλουν τα ρούχα τους. Όποιοι δεν καταλάβαιναν τις εντολές χαστουκίζονταν. Μια γυναίκα κατήγγειλε ότι “εξετάστηκε από άνδρα, ο οποίος άγγιζε το σώμα της κατ’εξακολούθηση”. Έπειτα, η ομάδα των Σύριων “ενώθηκε” με μια μεγαλύτερη, αποτελούμεν από Σύριους, Αφγανούς, Σομαλούς και Μαροκινούς μετανάστες. Συνολικά, 58 άτομα, ηλικίας από 8 έως 60 ετών κρατήθηκαν για 4 ώρες σε ένα δωμάτιο με μια βρώμικη τουαλέτα και μια κουκέτα τεσσάρων επιπέδων. Αργότερα, ξυλοκοπήθηκαν για 10 δευτερόλεπτα ο καθένας και στη συνέχεια επιβιβάστηκαν σε ένα φορτηγό και απελάθηκαν από την Ελλάδα με πλοίο. 

Κατά τη διάρκεια της σύντομης παραμονής τους στην Ελλάδα, δεν τους προσφέρθηκε ούτε νερό, ούτε φαγητό, ούτε ιατρική περίθαλψη, ούτε μεταφραστής. Όταν ρωτήθηκε αν είχε καταθέσει το αίτημά του για άσυλο, ο άνδρας που μίλησε στο Δίκτυο Παρακολούθησης της Βίας στα Σύνορα, είπε ότι “δεν μπορούσε να το καταθέσει, επειδή φοβόταν ότι θα ξυλοκοπηθούν και αυτός και ο γιος του”. 

Η στοχοποίηση όσων βοηθούν τους ανθρώπους 

Η Hope Barker, συν-εκδότρια της έκθεσης και πολιτική αναλύτρια στο Δίκτυο, πέρασε πάνω από 4 χρόνια παίρνοντας συνεντεύξεις από ανθρώπους που δήλωσαν ότι εξαναγκάστηκαν να φύγουν από την Ελλάδα. Αποκάλυψε πως η βία κατά των προσφύγων έχει γίνει πιο συστημική από το 2020, τονίζοντας παράλληλα πως “πολλές ΜΚΟ καταγγέλουν προσπάθεια ποινικοποίησης και καταστολής όσων βοηθούν αυτούς τους ανθρώπους”. 

Η ίδια αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ελλάδα νιώθοντας πως στοχοποιούταν συνεχώς από την Αστυνομία και έπεφτε θύμα συκοφαντίας από τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης. Αποκάλυψε πως “όλα ξεκίνησαν αφού δημοσιεύσαμε μια έκθεση σχετικά με τη διαδικασία που κίνησε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για την υποστήριξη ανθρώπων που φέρονται να είχαν εγκαταλειφθεί από τις Αρχές, σε νησίδες στο ποταμό Έβρο, μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας”.  «Στη συνέχεια, είδαμε εκστρατείες λάσπης εναντίον μας στα Μέσα Ενημέρωσης, οι οποίες ανέφεραν ότι διευκολύνουμε την παράνομη είσοδο μεταναστών στη χώρα, ότι είμαστε Τούρκοι κατάσκοποι που συνεργάζονται με συμμορίες λαθρεμπόρων στην Τουρκία», δήλωσε.

«Η ελληνική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα απορρίψει τους ισχυρισμούς για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», επισημαίνει το άρθρο του Guardian και, δυστυχώς, δεν έχουμε αποδείξεις για το αντίθετο.