Στις φωτογραφίες όλα δείχνουν τέλεια. Στην πραγματικότητα, είναι κινεζικά ρούχα κακοραμμένα από φθηνά υλικά κακής ποιότητας. Κανείς δεν νοιάζεται όμως γιατί με 20€ μπορείς να πάρεις καινούργιο παλτό και τα αντίστοιχα των αλυσίδων της Ερμού κοστίζουν -τουλάχιστον- τα τριπλάσια. Δεν αναρωτιέσαι ποτέ γιατί κοστίζουν τόσο φθηνά όταν γεμίζεις το εικονικό σου καλάθι. Θέλεις απλά καινούργια ρούχα κάθε μήνα. Όταν έρχεται το νέο πακέτο η μόνη σκέψη που δεν θα περάσει από το μυαλό σου είναι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της αγοράς σου από το Shein. Σε έναν κόσμο στον οποίο ο κατώτατος μισθός δεν είναι αρκετός για να ζήσει κανείς σωστά, έχουν δίκιο. Αλλά, δεν είναι οι αγοραστές με χαμηλά εισοδήματα που στηρίζουν το fast fashion. Η μεγαλύτερη πελατειακή βάση είναι άτομα με spending power.
Η Shein άνοιξε πρόσφατα ένα pop-up κατάστημα στο Παρίσι, το οποίο επικροτήθηκε ευρέως από τον τοπικό Τύπο. Το περιοδικό Paulette και το Cosmopolitan έγραψαν δύο εγκωμιαστικές κριτικές (ίσως χορηγούμενες) τονίζοντας ότι το Shein είναι “η μάρκα που περιλαμβάνει όλα τα μεγέθη” (η Shein καλύπτει έως και 4XL) προσφέροντας μοντέρνα ρούχα με λιγότερο κόστος. Pop-up καταστήματα Shein άνοιξαν στη Λυών, το Μπορντό και τη Μασσαλία. Πιθανότατα, αν άνοιγε στην Αθήνα θα σημειώνονταν ουρές χιλιομέτρων. Τι θα σου έλεγαν οι περισσότεροι αν τους ρωτούσες γιατί αγοράζουν ρούχα από το Shein; “Θέλω να φοράω ωραία ρούχα που δεν κοστίζουν μια περιουσία, δουλεύω και δεν πληρώνομαι πολλά για να μπορέσω να αγοράσω τα ρούχα που βλέπω στα περιοδικά” . Βέβαια, αυτό που εμφανίζεται στις πασαρέλες και στα περιοδικά μόδας έχει μικρότερη σημασία και οι άνθρωποι κοιτάζουν ο ένας τον άλλον για το τι να φορέσει. Αν δεις μια συνάδελφο να φορά κάτι ωραίο και σου πει ότι το αγόρασε 10€ από το Shein, το επόμενο δεκάλεπτο έχεις ήδη μπει και γεμίσει το καλάθι σου.
Οπότε αρκούνται στις φθηνές απομιμήσεις. Δεν τους αφορά που δεν στηρίζουν τις ελληνικές εταιρείες ή τις αλυσίδες που πληρώνουν φόρους και μισθούς σε υπαλλήλους τους στην Ελλάδα. Το αποκλειστικά διαδικτυακό μοντέλο της Shein σημαίνει ότι, σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους ανταγωνιστές της στη βιομηχανία του fast fashion, μπορεί να αποφύγει τα έξοδα λειτουργίας και στελέχωσης φυσικών καταστημάτων. Κάποιος θα αμφισβητούσε αν τέτοια φτηνά ρούχα θα μπορούσαν ενδεχομένως να είναι ηθικά αλλά οι υπερασπιστές της εταιρείας θα αντικρούσουν το επιχείρημα λέγοντας “όλες οι εταιρείες ρούχων έτσι είναι”. Η εξάρτησή της από συνθετικά υφάσματα βλάπτει το περιβάλλον και, ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να ανανεώνουν τις γκαρνταρόμπες τους ασταμάτητα, παράγει τεράστια απόβλητα. Oι εργαζόμενοι που ράβουν τα ρούχα αμείβονται ελάχιστα για εργασία σε εξαντλητικές, μερικές φορές επικίνδυνες συνθήκες. Κάθε μέρα, η Shein ενημερώνει τον ιστότοπό της με, κατά μέσο όρο, 6.000 νέα στυλ. Πώς τα καταφέρνει; Οι εργαζόμενοι της πιάνουν δουλειά στις 8 το πρωί και φεύγουν γύρω στις 22:00 ή 22:30, με διαλείμματα περίπου 90 λεπτών για μεσημεριανό γεύμα και δείπνο. Εργάζονται επτά ημέρες την εβδομάδα, με μία ημέρα άδεια το μήνα.
Διαβάζουμε στους New York Times το άρθρο για το pop-up κατάστημα της Shein στο Τέξας και μας πιάνουν τα γέλια. Ένας φρουρός ασφαλείας που ήταν τοποθετημένος στην είσοδο είπε ότι σε κάθε μία από τις τρεις ημέρες που το κατάστημα λειτούργησε, απέρριψε περίπου 20 δωροδοκίες από άτομα που ήθελαν να παρακάμψουν την ουρά. Του πρόσφεραν 20$, είπε, αν και μερικές προτάσεις έφτασαν τα 100 $. Για ρούχα που θα καταλήξουν στα σκουπίδια μας μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο από το ξεχείλωμα στο πλυντήριο. Η Shein – που επίσημα προφέρεται «she-in», αν και συχνά προφέρεται «sheen» – ξεπέρασε πρόσφατα την Amazon ως η πλατφόρμα αγορών με τις περισσότερες λήψεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με ανάλυση του Sensor Tower. Η εταιρεία διεκδικεί το μεγαλύτερο κομμάτι —28 τοις εκατό— της αγοράς fast-fashion των ΗΠΑ.
Η Shein κατηγορήθηκε ότι συνεργάστηκε με προμηθευτές που παραβιάζουν την εργατική νομοθεσία και ότι δεν έκανε τις απαραίτητες αποκαλύψεις σχετικά με τις συνθήκες του εργοστασίου παραγωγής. Μια έρευνα του CBC Marketplace διαπίστωσε αυξημένα επίπεδα μολύβδου σε ορισμένα προϊόντα της Shein, όπως σε μπουφάν για μικρά παιδιά. Σοκαριστικό; Καθόλου. Αναμενόμενο.
Στο TikTok “ζει” η μεγαλύτερη πελατεία της Shein , με hashtag #sheinhaul, νεαρές γυναίκες που κρατούν μια μεγάλη πλαστική σακούλα την σκίζουν και βλέπουμε μικρότερες πλαστικές σακούλες, που η καθεμία περιείχε ένα όμορφα διπλωμένο ρούχο. Τις περισσότερες φορές δεν τα έχουν καν πληρώσει. Τα έχει στείλει η εταιρεία για να προσελκύσει κι άλλο αγοραστικό κοινό.Η στρατιά των influencers με τη σειρά τους μοιράζονται εκπτωτικούς κωδικούς με τους ακόλουθούς τους και κερδίζουν προμήθεια από τις πωλήσεις. Αυτή η στρατηγική την έχει κάνει την πιο πολυσυζητημένη επωνυμία οποιουδήποτε είδους στο Instagram , το YouTube και το TikTok.
Η αξία της εταιρείας τον περασμένο Απρίλιο ήταν 100 δισεκατομμύρια δολάρια—μεγαλύτερη από τη συνολική αξία των τιτάνων της fast fashin H&M και Zara και υψηλότερη από αυτή οποιασδήποτε ιδιωτικής εταιρείας στον κόσμο εκτός από τη SpaceX και την Byte-Dance , τον ιδιοκτήτη του TikTok.
Μια νέα έρευνα του βρετανικού τηλεοπτικού σταθμού Channel 4 αποκάλυψε λεπτομέρειες σχετικά με τις επιχειρηματικές πρακτικές της κινεζικής εταιρείας ταχείας μόδας Shein. Το κατάστημα έστειλε έναν μυστικό εργαζόμενο για να κινηματογραφήσει μέσα σε δύο εργοστάσια στο Guangzhou που προμηθεύουν ρούχα στον γίγαντα της γρήγορης μόδας. Σε ένα εργοστάσιο, το Channel 4 διαπίστωσε ότι οι εργαζόμενοι λαμβάνουν βασικό μισθό 4.000 γιουάν το μήνα —περίπου 556 δολάρια— για να βγάλουν 500 ρούχα την ημέρα και ότι τους παρακρατείται η αμοιβή του πρώτου μήνα. Σε ένα άλλο εργοστάσιο, οι εργαζόμενοι λάμβαναν το ισοδύναμο τεσσάρων λεπτών ανά τεμάχιο. Οι εργάτες και στα δύο εργοστάσια εργάζονταν έως και 18 ώρες και τους έδιναν μόνο μία άδεια το μήνα. Σε ένα εργοστάσιο, το κατάστημα βρήκε γυναίκες να πλένουν τα μαλλιά τους κατά τη διάρκεια των μεσημεριανών διαλειμμάτων και οι εργαζόμενοι τιμωρούνταν με τα δύο τρίτα του ημερομισθίου τους εάν έκαναν λάθος σε ένα ρούχο.
Δεν μπορείς να πεις ότι δεν ξέρεις την επόμενη φορά που θα παραγγείλεις.
