Δύο περιβαλλοντικοί ακτιβιστές πέταξαν πουρέ πατάτας σε έναν πίνακα καλυμμένο με γυαλί του διάσημου Γάλλου ιμπρεσιονιστή Κλοντ Μονέ την Κυριακή μέσα σε ένα γερμανικό μουσείο, η τελευταία καλλιτεχνική επίθεση που είχε σκοπό να επιστήσει την προσοχή στην κλιματική αλλαγή. Είναι μάλλον μόδα. Επικοινωνιακό τρικ. Γνωρίζουν ότι ουσιαστικά δεν καταστρέφουν τους πίνακες. Ξέρουν όμως ότι ο περισσότερος κόσμος θα τους αντιμετωπίζει ως γραφικούς; Γιατί όση σούπα κι αν πετάξεις σε ένα πίνακα δεν θα σώσεις τον πλανήτη.
Οι ακτιβιστές, ένας άνδρας και μια γυναίκα, κόλλησαν ο καθένας από ένα χέρι στον τοίχο δίπλα στον πίνακα. Στη συνέχεια, η γυναίκα φώναξε στα γερμανικά ότι ο κόσμος βιώνει “κλιματική καταστροφή και το μόνο που φοβόμαστε είναι σούπα ντομάτας ή πουρές πατάτας σε έναν πίνακα”, αναφερόμενη σε παρόμοια επίθεση αυτό το μήνα στο Λονδίνο από ακτιβιστές που πέταξαν κουτιά με ντομάτα σε πίνακα του Βίνσεντ Βαν Γκογκ . Οι ακτιβιστές συνδέονται με την Last Generation. Το μουσείο είπε ότι το φαγητό δεν προκάλεσε καμία ζημιά στο κομμάτι, το οποίο πωλήθηκε για σχεδόν 111 εκατομμύρια δολάρια το 2019. Η ομάδα αναφέρθηκε στην επίθεση στον πίνακα του Βαν Γκογκ “Ηλιοτρόπια” , επαναλαμβάνοντας το κεντρικό ερώτημα των άλλων ακτιβιστών: “Τι αξίζει περισσότερο, η τέχνη ή η ζωή;”.
Η Anna Holland και η Phoebe Plummer, μέλη της ομάδας διαμαρτυρίας Just Stop Oil, έγιναν πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο πετώντας μια κονσέρβα με σούπα πάνω από τα Ηλιοτρόπια του Van Gogh (1888). Κολλώντας τα χέρια τους στον τοίχο της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, φώναζαν: “Τι αξίζει περισσότερο: η τέχνη ή η ζωή; Αξίζει περισσότερο από… δικαιοσύνη;”. Ένα ψευτοδίλημμα ουσιαστικά. Γιατί να πρέπει να διαλέξω ανάμεσα στη διατήρηση της θερμοκρασίας του πλανήτη και της αγάπης μου/σου/του για τον Μονέ, τον Πικάσο ή τον Βαν Γκογκ; Οι άνθρωποι όμως ακολουθούν την τακτική του σοκ ως μαρκετινίστικο κόλπο για να κάνουν θόρυβο. Θέλουν τόσο πολύ την προσοχή μας που θα σταματήσουν την κίνηση σε κεντρικό δρόμο του Λονδίνου για να “ακουστούν”. Κι ας αργήσεις εσύ στην δουλειά σου. Οι πάγοι συνεχίζουν να λιώσουν εν τω μεταξύ. Δεν είναι στο χέρι τους να το αλλάξουν αυτό. Είναι γεγονός.
Αυτό το είδος ακτιβιστικού περφόρμανς τράβηξε την προσοχή πολλών ανθρώπων στο διαδίκτυο, με κάποιους να εκφράζουν ανησυχία για τον πίνακα και άλλους να περιγράφουν τη μορφή διαμαρτυρίας ως άστοχη. Ή απλά κωμική. Οι ακτιβιστές φαίνεται να στοχεύουν έργα τέχνης με παγκόσμια απήχηση, ελπίζοντας ότι θα συγκεντρώσουν περισσότερη δημοσιότητα.
Και έχουν δίκιο. Στον Guardian διαβάζουμε ότι η Margaret Klein Salamon, εκτελεστική διευθύντρια του Climate Emergency Fund, το οποίο χρηματοδοτεί το Just Stop Oil, το επιβεβαίωσε : “Όσον αφορά την κάλυψη του Τύπου, η διαμαρτυρία του Βαν Γκογκ μπορεί να είναι η πιο επιτυχημένη δράση που έχω δει τα τελευταία οκτώ χρόνια στο κίνημα για το κλίμα”.
Ελάχιστα δημοσιεύματα στα μέσα ενημέρωσης μπήκαν στον κόπο να αναφέρουν τον απώτερο στόχο της Just Stop Oil: να σταματήσει η αδειοδότηση εξόρυξης πετρελαίου σε ολόκληρη τη Μεγάλη Βρετανία. Λοιπόν: Ήταν μια επιτυχημένη διαμαρτυρία; Όχι. Συνεχίζουμε ως κοινωνία να απορρίπτουμε συλλογικά και να υποβαθμίζουμε την κλιματική αλλαγή. Αλλά, το βίντεο με τα Ηλιοτρόπια και τη σούπα έγινε viral στο YouTube. Αυτοί είμαστε. Απλά, καταναλώνουμε παθητικά τα γεγονότα. Μέχρι να έρθει η πλημμύρα έξω από το κατώφλι του σπιτιού μας.
