Ένα πελώριο, πολύχρωμο και εντυπωσιακό δέντρο φτιαγμένο από κομμάτια πλεκτών, υφαντών, κεντημάτων και κουρέλια σε ποικίλα μοτίβα και συνθέσεις, βρίσκεται στην είσοδο του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Είναι το Δέντρο της Πλατείας, του Stephen Goldrajch, μια δημιουργία 300 ανθρώπων διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών ομάδων. Το σημείο που τοποθετήθηκε μοιάζει ιδανικό. Ιδανικό γιατί, το πρωί της Πέμπτης, στα εγκαίνια των νέων εκθέσεων στο ΕΜΣΤ, οι εικόνες και το κλίμα έμοιαζε αρκετά με αυτό που επικρατεί σε μία πλατεία: ήταν χαρούμενο, γεμάτο από κόσμο, οι συζητήσεις πολλές, η κινητικότητα έντονη, η ζωή παντού.
Μετά τις πρώτες αναγνωριστικές βόλτες στο φουαγιέ και τις πρώτες καλησπέρες με τους υπόλοιπους δημοσιογράφους, η καλλιτεχνική διευθύντρια του ΕΜΣΤ, Κατερίνα Γρέγου, εμφανώς συγκινημένη, πήρε το λόγο και μας καλωσόρισε λέγοντας μεταξύ άλλων πως «μετά από τη διαδρομή ενός έτους, βρισκόμαστε στη στιγμή που ανακοινώνουμε μια νέα αρχή για το ΕΜΣΤ. Ένα νέο κεφάλαιο, μία δυναμική επανεκκίνηση του Μουσείου, ενός μουσείου που οραματιζόμαστε όλοι ότι θα είναι πιο ανοιχτό, πιο φιλόξενο και πιο συμπεριληπτικό, και το οποίο θα αποτελέσει πόλο έλξης στην Αθήνα, γιατί δεν είναι μόνο οι εκθέσεις που μπορεί να δει κάποιος, η “τροφή” που μπορεί να πάρει, αλλά θέλουμε να γίνει ένας χώρος, ο οποίος θα θέλει ο κόσμος να περνάει ποιοτικό χρόνο, να αναλογίζεται, να έρχεται σε επαφή με την τέχνη, να ξεπερνάει τα εμπόδια που ενδεχομένως έχει με την τέχνη».
Πώς μπορεί να ξεπεράσει κάποιος τα εμπόδια που έχει με την τέχνη; Με το να έρθει σε επαφή μαζί της. Για το λόγο αυτό, μοιραζόμαστε μαζί σου 5 σοβαρούς λόγους (όσες και οι νέες εκθέσεις) για να επισκεφθείς το ΕΜΣΤ. Πριν το κάνουμε αυτό, όμως, αξίζει να αναφέρουμε ότι στο τέλος του χρόνου η συλλογή θα κατέβει καθώς, όπως είπε η Κατερίνα Γρέγου, «καταργούμε τη μόνιμη συλλογή. Είμαστε ένας ζωντανός οργανισμός, θα βγάλουμε τα έργα από τις αποθήκες να αναπνεύσουν». Αυτό, από μόνο του, είναι αρκετό για να σε πείσει να παρατηρήσεις από κοντά το νέο εκθεσιακό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ πριν περάσεις στο επόμενο.
Statecraft: Διαμορφώνοντας το κράτος (0, -1 και 2ος όροφος)
Πρόκειται για το κέντρο του ΕΜΣΤ αυτό το διάστημα και για τη μεγαλύτερη έκθεση, την οποία, μάλιστα, έχει επιμεληθεί η Κατερίνα Γρέγου. Το Statecraft: Διαμορφώνοντας το κράτος, διερευνά τους υποκείμενους μηχανισμούς στη διαμόρφωση του έθνους-κράτους, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, καθώς και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο και δικτυωμένο κόσμο. Η έκθεση μελετά το εύρος και τα όρια της κρατικής εξουσίας, ενώ ταυτόχρονα κοιτά τη νέα πολιτική πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην Ευρώπη αλλά και πέρα από αυτή, σε μια περίοδο που ο εθνικισμός και η απολυταρχία βρίσκονται σε άνοδο. Με τη συμμετοχή 39 καλλιτεχνών, πολλοί από τους οποίους εκθέτουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το Statecraft πρέπει οπωσδήποτε να μπει στη λίστα σου.
Αντώνης Πίττας, jaune, geel, gelb, yellow, πράξεις μοντερνισμού με τον Theo van Doesburg (2oς όροφος)
Ο Αντώνης Πίττας, ο οποίος βρέθηκε στο μουσείο και μας εξήγησε το σκεπτικό πίσω από την έκθεση, εξετάζει την αποτυχία, την κατάρρευση και την ιστορικοποίηση των μεταμοντερνιστικών ιδεωδών, σε συνάρτηση με το πολιτικό σκηνικό των ευρείας κλίμακας διαμαρτυριών του κινήματος των κίτρινων γιλέκων στη Γαλλία. Συγκεκριμένα, ο Αντώνης Πίττας χρησιμοποιεί ανακλαστικό φύλλο σε κίτρινο χρώμα (προσπαθήστε να βγάλετε μία φωτογραφία με φλας, αξίζει), για να αναπαραστήσει τις σιλουέτες των διαδηλωτών, της αστυνομίας και τις αλληλεπιδράσεις τους κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Επίσης, Ο Πίττας επέλεξε σχέδια και γκουάς του Van Doesburg, τα οποία αντιπαραθέτει, τόσο εικαστικά όσο και διαλογικά, με τις δικές του μεγάλων διαστάσεων σιλουέτες από αλουμίνιο.
Ειρήνη Βουρλούμη, Στον ίδιο χώρο , ένας φωτογραφικός διάλογος με τον ζωγράφο Ανδρέα Βουρλούμη (Project Room 1, 3ος όροφος)
Παππούς και εγγονή, σε μία έκθεση συγκινητική και γεμάτη χρώματα. Το Στον ίδιο χώρο είναι ένας καλλιτεχνικός διάλογος που άνοιξε η φωτογράφος Ειρήνη Βουρλούμη με το ζωγραφικό έργο του παππού της Ανδρέα Βουρλούμη, με την Ειρήνη, η οποία επίσης βρέθηκε στο Μουσείο, νσ παραθέτει δικές της φωτογραφίες τραβηγμένες με κινητό τηλέφωνο κατά τις περιπλανήσεις της στην πόλη της Αθήνας, δείχνοντας ότι τα μέσα διαφέρουν, αλλά ο σκοπός είναι κοινός. Μέσα από τον συσχετισμό των εικόνων, η φωτογράφος δημιουργεί γέφυρες μεταξύ της μεταπολεμικής Αθήνας, όπως την αποτύπωσε στα γρήγορα σχέδιά του ένας ιστορικής σημασίας ζωγράφος, και της ίδιας πόλης σήμερα, όπως την καταγράφει η ίδια στις δικές τις περιπλανήσεις. Στην έκθεση θα δείτε 32 ζεύγη φωτογραφιών και ζωγραφικών έργων που έχει επιλέξει η ίδια η Ειρήνη Βουρλούμη.
Jennifer Nelson, Απόβλητα, Κληρονομιά (Project Room 2, 3ος όροφος)
Η συμπαθέστατη Jennifer Nelson βρισκόταν στο μουσείο κατά την επίσκεψή μας και όχι μόνο μας εξήγησε τι έχει σκοπό να κάνει μόλις ολοκληρώσει το έργο της, αλλά μας έβαλε μέσα σε αυτό καθώς την είδαμε να το «δουλεύει» ((το project βρίσκεται σε εξέλιξη). Για ένα χρόνο, λοιπόν, η Jennifer Nelson συνέλεγε τις συσκευασίες και τα υλικά απόβλητα της οικογένειάς της. Ο όγκος και η μάζα που προέκυψε από αυτήν τη διαδικασία υπερβαίνει κατά πολύ το μέγεθος και το βάρος του σώματος της καλλιτέχνιδας. Για τους επόμενους 6 μήνες, η Nelson θα δημιουργήσει με αυτά τα υλικά απορρίμματα γλυπτικές μορφές που να μπορεί να τις φοράει στο σώμα της και να τις κουβαλά μαζί της. Σημαντικό: Το κοινό είναι ευπρόσδεκτο στο προσωρινό εργαστήριο, που βρίσκεται μέσα στο Project Room, για να γίνει μάρτυρας της δημιουργικής διαδικασίας, για να εξετάσει και να χρησιμοποιήσει δημιουργικά αυτά τα υλικά ή απλώς για να καθίσει και να συζητήσει γι’ αυτά.
Lawrence Abu Hamdan, ηχητικός ντετέκτιβ (Αίθουσα προβολών, Μεσοπάτωμα)
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα έργα που μπορείτε να απολαύσετε στο ΕΜΣΤ. Ο Abu Hamdan είναι ένας «ηχητικός ντετέκτιβ» μέσα από τις οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις, τα βίντεο, τις περφόρμανς, τη φωτογραφία, τα δοκίμια και τις διαλέξεις του, καθώς και μέσα από τη χρήση διαφορετικών ειδών ήχου, εξερευνά την πολιτική επίδραση της ακρόασης και του ήχου στα ανθρώπινα δικαιώματα και το νόμο. Ο καλλιτέχνης, μάλιστα, έχει συνεργαστεί με την ερευνητική ομάδα Forensic Architecture, η οποία συνδράμει στην υπόθεση της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, αλλά και με τα ευρήματά της στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. το ΕΜΣΤ θα παρουσιαστούν επιλεγμένα κινηματογραφικά του έργα, τα οποία εξερευνούν τις θεματικές των αμφισβητούμενων συνόρων, της ιθαγένειας και της ελευθερίας μετακίνησης.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έκθεση, εδώ
