Η μικρού μήκους ταινία της Εύης Καλογηροπούλου, «Στον Θρόνο του Ξέρξη», σε ανάθεση του Onassis Culture, κάνει πρεμιέρα στην Εβδομάδα Κριτικής του 75ου Φεστιβάλ Καννών (18-26 Μαΐου 2022), που είναι το παράλληλο διαγωνιστικό τμήμα του ευρωπαϊκού κινηματογραφικού θεσμού με ταινίες δημιουργών απ’ όλο τον κόσμο. Οκ, μέχρι εδώ όλα καλά.
Στην ταινία συμμετέχει ο μεγάλος άρχοντας της νύχτας, ο Γιώργος από τον Πειραιά. Ο ρόλος του Γιώργου Mαζωνάκη εμφανίζεται αντίστοιχα αινιγματικός και αυτοβιογραφικός. Αινιγματικός, ως προς το αν είναι άνθρωπος ή μηχανή. Από πού προέρχεται και γιατί μπορεί τελικά να σπάσει έναν τόσο βαθιά ριζωμένο κανόνα καταστολής; Τι είδους είναι ο ερωτισμός που αποπνέει; Και αυτοβιογραφικός, καθώς ο Έλληνας ερμηνευτής επιστρέφει στο Πέραμα και στον τόπο εργασίας του πατέρα του.
Η πρώτη εκδοχή της ταινίας της Καλογηροπούλου είχε τον τίτλο «Ανήκω σε μένα», ένα έργο σε καλλιτεχνική επιμέλεια της Αφροδίτης Παναγιωτάκου, Διευθύντριας Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, και σε ανάθεση του φεστιβάλ “You and AI: Through the Algorithmic Lens” που οργάνωσε η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο Πεδίον του Άρεως (24.06-25.07.21), με μια θεματική που εστίαζε στον αλγόριθμο και στην τεχνητή νοημοσύνη, στη δημιουργικότητα και στην ηθική. Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στα Ελληνικά Ναυπηγεία ΑΕ στο Πέραμα, τον Ιούνιο του 2021.
Έχει υπόθεση κατανοητή σε κοινό που δεν βλέπει ταινίες του Απιτσατπόνγκ Βιρασετάκουν;
Στην εργασιακή δυστοπία των ναυπηγείων του Περάματος, η χρόνια απαγόρευση της σωματικής επαφής έχει μετατρέψει τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις σε απόκοσμες προσομοιώσεις ενός καταπνιγμένου αισθησιασμού που υπερβαίνει τα ετεροκανονικά στερεότυπα της επιθυμίας. Με την υπόνοια ύπαρξης ενός πανταχού παρόντος, αλλά αόρατου ελεγκτικού μηχανισμού, ακολουθείται η αφήγηση του Γιώργου, του παλαιότερου εργάτη και υπεύθυνου στο ναυπηγείο, μέσα από την οποία σκιαγραφούνται οι ανθρώπινες σχέσεις, όπως αυτές διαμορφώνονται σε μια οργουελιανή καθημερινότητα όπου το οπτικό υποτάσσει το συγκινησιακό.
Ο Γιώργος, μία φορά τον μήνα, κάνει τη διαδρομή από το Πέραμα στη Σαλαμίνα απέναντι. Τόσο ο ίδιος όσο και οι νέοι εργάτες κοιτάζουν μία το βουνό του Περάματος και μία απέναντι, χωρίς να ξέρουν τι να περιμένουν ή τι θα πρέπει να κάνουν.
Στον Θρόνο του Ξέρξη
Μία από τις κορυφές του όρους Αιγάλεω που ανήκουν στον Δήμο Περάματος, ο οποίος στην αρχαιότητα ονομαζόταν Αμφιάλη, θεωρείται πως ήταν το σημείο από το οποίο ο Ξέρξης παρακολούθησε τη συντριβή του στόλου των Περσών στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, το 480 π.Χ. Η κορυφή αυτή αποκαλείται από τους κατοίκους της περιοχής «Θρόνος του Ξέρξη». Σαν να βρίσκεται στην ίδια θέση, η Καλογηροπούλου παρακολουθεί από απόσταση τους ήρωές της. Τους τοποθετεί «στον θρόνο» που ορίζει ο μικρόκοσμος του καθενός –είτε αυτός είναι μια βαριά αυτοματοποιημένη μηχανή είτε μια μεταλλική σκαλωσιά–, όλοι τους έγκλειστοι και παρατηρητές ενός δυστοπικού σύμπαντος και μιας ζοφερής τελετουργίας που καταστέλλει την ανθρώπινη επιθυμία.
Στην ταινία της, η Καλογηροπούλου επιλέγει να μιλήσει για το ανθρώπινο σώμα, την ομορφιά, το μάταιο της εργασίας, τις συνθήκες μιας παρανοϊκής παρακολούθησης, αλλά και ταυτόχρονα για το αίμα και τον αποχωρισμό, το φύλο, τη σεξουαλική επιθυμία και τα όριά της.
