Memes με τον Κωνσταντίνο Κατακουζηνό, video games που έμαθαν στο σώμα μας τι σημαίνει αδρεναλίνη σε κάποια τάξη του δημοτικού, ειδήσεις από χρονοκάψουλα, δηλώσεις του Σάκη Ρουβά από την εποχή που υποσχόταν πως θα φτιάξει «μακαρόνια με κιμά για να φας», φάσεις του Euro του 2004, γνώριμα πρόσωπα από τις “Ανυπότακτες Καρδιές“, που δεν έχουμε ιδέα πώς είναι σήμερα, Ρετιρέ, διαφημίσεις για προφυλακτικά από το εξίσου sexualized παρελθόν μας. Αυτά είναι μερικά από τα μικρά αλλά συχνά σημάδια πως το ίντερνετ πάσχει από σοβαρή νοσταλγία.

Στα feed μας μπορεί να φιγουράρει η φράση “objects in mirror are closer than they appear”, αλλά αυτό είναι απόδειξη πως το ίντερνετ είναι καθρέφτης του συνολικού μας συνειδητού και υποσυνείδητου. Η νοσταλγία είναι πιο κοντά από ό,τι νομίζουμε, πιο μέσα μας από όσο μπορεί να μαρτυρά μια κοινοποίηση ή μια φωτογραφία εξωφύλλου. Σε άλλα νέα, τα παγωτά που επιλέγαμε στο δημοτικό, οι κάρτες Pokémon, το Κωνσταντίνου και Ελένης και το Euro είναι ριζωμένα μέσα μας σαν μια επίμονη προσπάθεια να πείσουμε τους εαυτούς μας πως όσο παλιότερα τόσο καλύτερα. Άλλη απόδειξη αυτής της συλλογικής νοσταλγίας είναι οι σελίδες και οι ομάδες που δημιουργούνται σε Facebook και Instagram, αναρτώντας θρυμματισμένες και μη αναμνήσεις μας.

Για αυτήν ακριβώς τη νοσταλγία μιλήσαμε με τον Κώστα και την Ισμήνη της ομάδας Ρετιρέ Σήμερα, τον Γιώργο και τον Φίλιππο των σελίδων Internet Explorer: Τα τελευταία νέα και Cult 24, αλλά και του Στέλιου της σελίδας RetroManiacs.

Πώς αποφασίσατε να δημιουργήσετε τη σελίδα σας στα social. Πείτε μας λίγο για την ομάδα, αλλά και για το αρχικό σας όραμα για τα pages.

Φίλιππος: Η σελίδα δημιουργήθηκε με βάση το πόσο κακός είναι ο Ίντερνετ Εξπλόρερ. Είναι και ένα μέσο για φέρνουμε στην επιφάνεια σπουδαίες ειδήσεις του παρελθόντος με τον δικό μας τρόπο και να θυμίζουμε στον κόσμο πολλά που έχουν ξεχάσει! Η ομάδα είναι ο Γιώργος ο Σαββίδης, ο Γιώργος Βαρούχας και εγώ ( Φίλιππος Δημόπουλος). Ta pages είναι ένα μέσο έκφρασης και δημιουργίας, είναι το παρόν και το μέλλον στα social media και τρώει μεγάλο χρόνο της καθημερινότητας μας, είναι κάτι το οποίο γουστάρουμε όμως!

Κώστας: Μου αρέσει να βλέπω παλιές σειρές και πάνω σε μια επανάληψη του Ρετιρέ άρχισα να αναρωτιέμαι το πώς θα ήταν το Ρετιρέ σήμερα, τι θα λέγανε, τι θα κάνανε και πώς θα την παλεύανε με όλα αυτά που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.

Γιώργος: Δεν υπάρχει άνθρωπος στο γνωστό σύμπαν (και λογικά σε όλα τα παράλληλα) που δεν έχει κράξει τον Ίντερνετ Εξπλόρερ για το πόσο αργός ήταν. Παίρνοντας αυτό σαν βάση, μαζί με τον Φίλιππο Δημόπουλο και τον Γιώργο Βαρούχα, που τρέχαμε ήδη (και συνεχίζουμε να τρέχουμε) τη σελίδα Cult24 (μαζί με άλλους 3 φίλους μας), αποφασίσαμε να αποτίνουμε έναν φόρο τιμής σε όλα τα ”καντήλια” που έχουμε ρίξει ανά τα χρόνια στον internet explorer και να δημιουργήσουμε αυτήν τη σελίδα που θα είχε σκοπό να ανασύρει μνήμες από το πρόσφατο αλλά και το μακρινό παρελθόν στο σήμερα και να κάνει τους ανθρώπους να γελάνε.

Στέλιος: H ομάδα ή το δίκτυο όπως το αποκαλούμε, δημιουργήθηκε ύστερα από την ανάγκη να συλλέξουμε σε ένα κοινό χώρο αν θέλεις, όλα αυτά που αγαπήσαμε ως παιδιά και να συνδεθούμε με τον κόσμο και τις δικές του εμπειρίες. Λάβαμε πολλή μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο και μεγάλη βοήθεια από διασημότητες που αγκαλιάσανε αυτό που δημιουργήσαμε. Η αγάπη του κόσμου και όλα τα μηνύματα με τα δικά τους προσωπικά αντικείμενα από τα παλιά είναι ο λόγος που συνεχίζουμε μέχρι σήμερα.

Τι ορίζετε ως “νοσταλγία” στα social media;

Ισμήνη: Την εποχή που δεν σκεφτόμασταν πέντε φορές πριν ποστάρουμε κάτι, τότε που τα social media μύριζαν γιασεμί και άγρια μέντα. Νοσταλγία είναι να θυμάσαι ένα φοβερό στάτους που είχες γράψει πριν δέκα χρόνια και όταν στο πετάξει το Facebook να βλέπεις ότι είχε μαζέψει 8 likes. Όχι και τόσο φοβερό τελικά ε;

Φ: Νοσταλγία είναι τα παλιά καλά που έρχονται στην επιφάνεια και μας θυμίζουν εποχές που και ο ίδιος ο κόσμος ήταν πιο χαρούμενος, εποχές και ήρωες που είτε έχουν μεγαλώσει είτε δεν βρίσκονται πλέον μαζί μας.

Σ: Νοσταλγία, είναι όλα εκείνα τα συναισθήματα που μας κάνουν να θέλουμε να γυρίσουμε στα παιδικά μας χρόνια που για μας ως παιδιά ή έφηβους ήταν πιο απλά. Όλα τα συναισθήματα λοιπόν που πλέον δεν ικανοποιούνται επειδή ζούμε στο 2022 και όχι στο 1994.

Γ: Για μένα η νοσταλγία είναι η επιστροφή σε παλιότερες εποχές, πιο αθώες, κατά βάση στα παιδικά και εφηβικά μας χρόνια, όπου τα προβλήματα ήταν λιγότερα (ή τουλάχιστον έτσι νομίζαμε) και πλέον αυτές οι εποχές τείνουν να εξαλειφθούν (αν δεν έχουν ήδη εξαφανιστεί). Στα social media, αυτή η αγάπη για τη νοσταλγία είναι όλες οι μνήμες από εκείνες τις εποχές. Βέβαια, για τη σελίδα μας, αυτό πάει πολύ πιο πίσω, γιατί καλύπτουμε μια ευρεία γκάμα αρκετών χιλιάδων ετών, οπότε δε νομίζω ότι έχουμε μαθουσάλες να μας ακολουθούν!

Πιστεύετε πως τα τελευταία χρόνια είναι τάση το να νοσταλγούμε τα 90s, τα 00s, την παιδική μας ηλικία και την τότε κουλτούρα;  Αν ναι, πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό;

Σ: Φυσικά και υπάρχει αυτή η τάση. Και ο λόγος είναι ότι σαν παιδιά περνούσαμε ξέγνοιαστα. Οκ ίσως τρώγαμε ξύλο μερικές φορές, άλλες μπορεί να γυρνούσαμε με γόνατα μέσα στα αίματα και τις γρατζουνιές, αλλά στο τέλος της ημέρας ήμασταν παιδιά. Είχαμε μια τρελή δημιουργικότητα και όρεξη για ζωή που όσο μεγαλώνουμε αυτή αρχίζει και καταπνίγεται μέσα από τα προβλήματα των μεγάλων, τους λογαριασμούς και τις επιχειρήσεις πυραμίδες. Εν ολίγοις, το «καταφύγιό» μας που μας κάνει να αισθανόμαστε ακόμα παιδιά, εκτός από το κακό χιούμορ μας, είναι οι αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια.

Κώστας: Σίγουρα είναι τάση, είναι βαθιά ριζωμένη στην κοινωνία μας η θεωρία ότι όλα ήταν καλύτερα στο παρελθόν. Αυτό συμβαίνει επειδή η μνήμη είναι επιλεκτική και κρατάει μόνο τα καλά, άντε και τα πολύ άσχημα, και σιγά σιγά ωραιοποιείται μια εποχή που όταν την ζούσαμε δεν ήταν και τόσο όμορφη. Θυμάστε τι φορούσαμε στα 90ς και πόσο κουλ νιώθαμε; Ε, δεν ήμασταν.

Φ: Είναι τάση ακριβώς αλλά διαρκεί αρκετά χρόνια. Τα παιδικά χρόνια μας είναι η καλύτερη εποχή του ανθρώπου, είναι η εποχή που δεν μας ένοιαζε κάτι πέραν από την πλάκα μας, τα παιχνίδια μας, τα καρτούν μας και την ανεμελιά μας. Συν όπως προείπα, μιλάμε για εποχές που ο άνθρωπος το ζούσε! Πάρταρε αρκετά, είχε ένα άλλο στιλ που αν το δούμε τώρα γελάμε, τότε όμως ήταν η φάση. Ήταν η ντίσκο, η μέταλ και ροκ σκηνή αλλά και η συνολική πάρτι φάση μακριά από ίντερνετ, κινητά και έναν τρόπο ζωής που έχουμε πλέον και πολλές φορές μας τραβάει μακριά από το να κοινωνικοποιούμαστε..

Γ: Φυσικά και είναι τάση να νοσταλγούμε τα 90’s, τα 00’ς κοκ. για τον απλούστατο λόγο ότι δε μπορούμε πλέον να γυρίσουμε σε εκείνες τις εποχές. Προσωπικά, θεωρώ ότι αυτή η τάση οφείλεται σε κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες καθώς ως κοινωνία έχουμε αλλάξει σημαντικά ελέω κρίσης, πανδημίας κι άλλων παραγόντων. Είναι διαφορετικό το μόνο σου πρόβλημα να είναι αν η Ελλάδα θα κερδίσει το Euro απέναντι στην Πορτογαλία και πολύ διαφορετικό αν θα μπορείς να ζήσεις μέχρι τέλους του μήνα με το μισθό σου και να καλύψεις όλες τις ανάγκες σου. Οπότε, αυτή η νοσταλγία έρχεται για λίγο να μας κάνει να ξεχάσουμε τα προβλήματά μας, να μας κάνει να γελάσουμε με το παρελθόν και να το αναπολούμε.

Ποια εποχή και νοσταλγική θεματολογία έχει αποδειχτεί από τις αντιδράσεις του κοινού ότι έχει περισσότερη απήχηση στο κοινό σας;

Σ: Το κοινό μας στη πλειοψηφία του είναι 30+, οπότε αυτοί που γεννήθηκαν το ’80 – ’85 ας πούμε έχουν ζήσει πιο γεμάτα τα 90ς από ότι εμείς «τα πιτσιρίκια». Σίγουρα η δεκαετία του ’90 και από τα τέλη των 80ς, είναι η αγαπημένη θεωρώ διότι τότε έγινε μεγάλη έκρηξη σε καλλιτέχνες, μουσικούς, παιδικές ταινίες με τρομερά γραφικά, καινούριες κονσόλες και χιλιάδες παιχνίδια τύπου Barbie, ActionMan, κλπ.

Επίσης μεγάλη απήχηση έχει όταν παρουσιάζουμε ένα γεγονός που συμβαίνει στις μέρες μας, κοινωνικό/πολιτικό/χιουμοριστικό και το συνδέουμε με κάτι που γινόταν παλιά με τον μανδύα του χιούμορ και της σάτιρας πάνω από όλα. 

Το πιο αστείο βέβαια σε αυτή τη περίπτωση είναι ότι σε κάθε τέτοιο ποστ, κάποιοι μας γράφουν ότι  μας πληρώνει η κυβέρνηση είτε κάποιος άλλος ανάλογα με το ποστ. Εδώ να πούμε σε αυτούς ότι δυστυχώς δε λάβαμε το «τσεκ» ακόμα και θέλω να το καταγγείλω :Ρ

Κώστας:  Στο Ρετιρέ Σήμερα βάζουμε την νοσταλγία να προσπαθήσει να ανταπεξέλθει στο σήμερα και τους ήρωες μας να συνειδητοποιήσουν ότι δεν έγιναν αυτό που ονειρευόντουσαν.

Φ: Ξεκάθαρα οι ειδήσεις που αφορούν την τωρινή θεματολογία με παρελθοντικό χρόνο από εμάς. Ο κόσμος γουστάρει και δημιουργεί στα σχόλια και είναι κάτι το οποίο λατρεύουμε και στον Explorer αλλά και στο Cult24. Άλλωστε ο κόσμος μας δίνει κίνητρο και ώθηση για να συνεχίζουμε καθημερινά, μας τροφοδοτεί και με υλικό, είναι ο συν-admin μας!

Γ: Όσον αφορά τον Internet Explorer, ο κόσμος αλληλεπιδρά περισσότερο σε ειδήσεις που έχουν άμεση σχέση με την τωρινή επικαιρότητα πάντα σε σύγκριση με μια ανάλογη συνθήκη στο παρελθόν, όπως για παράδειγμα με το πόσο ακριβή μας φαινόταν η βενζίνη στο 1 ευρώ ή όταν ένας πολιτικός έβριζε ένα κόμμα και τώρα είναι σε αυτό. Αλλά τα παραδείγματα είναι άπειρα κι αν δεν υπήρχε το κοινό μας να αλληλοεπιδρά, δε θα είχαμε και αυτήν τη δυναμική!​

Ποια εποχή και σχετική κουλτούρα νοσταλγείτε εσείς προσωπικά και γιατί;

Φ: Προσωπικά είμαι φαν των 90s. Mortal Kombat, Street Fighter, Ζήνα και Ηρακλής. Η δεκαετία αυτή αναβλύζει καλτιλα και ήταν ο απόγονος των 80s και πιο βελτιωμένος. Από τα early 00s και μετά η φάση έχει αλλάξει, μπήκε το ίντερνετ στην ζωή μας και μπήκαμε στην ψηφιακή εποχή. Θα μου πεις, μα καλά από αυτό φτάσαμε να μιλάμε τώρα. Όλες οι εποχές και όλα όσα έχουμε είναι σημαντικά εργαλεία στην καθημερινότητα μας αλλά οι εποχές που χτυπούσαμε το κουδούνι του φίλου μας ή τηλεφωνούσαμε στο σταθερό και στο σήκωνε η μάνα ή ο πατέρας του κολλητού είχαν την μαγεία τους!

Σ: Δε θα ήταν μία μόνο δεκαετία σίγουρα. Για παράδειγμα, θα γούσταρα να είμαι κάπου στα ‘60s στην Νέα Ορλεάνη η στη Λουιζιάνα όταν το Rock N’ Roll και τα  Blues άρχισαν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα μέσα από βανίλια και μπαρς. Η στα 80s με ντίσκο και Funk και πολύ πρώιμο Hip-hop κάπου στο Μπρούκλιν και στο Χάρλεμ της Νεας Υόρκης. Η κάπου στα 90s στις κακόφημες γειτονιές του Λος Αντζελες παρέα με τους NWA και τον Tupac και να παίζω μπάσκετ με τα αλάνια στη Venice Beach μέχρι το βράδυ. Όταν αγαπάς τα παλιά δε μπορείς να ξεχωρίσεις μια δεκαετία ή μια συγκεκριμένη εποχή και δε χρειάζεται να τη ζήσεις κιόλας. Και αυτή είναι η μαγεία θεωρώ. Τα ζεις μέσα από τις ταινίες, τη μουσική και τις φωτογραφίες.

Ισμήνη: Προσωπικά νοσταλγώ την εποχή που μπορούσα να κοιμηθώ 12 ώρες σερί χωρίς καμία ενοχή.

Γ: Αν και ήμουν αγέννητος, θα ήθελα πάρα πολύ να ζω στα 80’ς για να δω από κοντά τη γέννηση των arcade games, της μέταλ σκηνής και των απίστευτων κουρεμάτων και ρούχων. Αλλιώς θα πάω με τα 90’s κι εγώ για τους ίδιους ακριβώς λόγους που ανέπτυξε κι ο Φίλιππος.

Πιστεύετε πως ζούμε μια εποχή που οι άνθρωποι του μέλλοντος θα νοσταλγήσουν κάποτε;

Φ: Γενικά η παρελθοντολαγνεία είναι στο αίμα του ανθρώπου, πάντα το παλιό είναι καλύτερο και αυτό πηγάζει από την φύση μας. Όσο μεγαλώνουμε αυτό που ισχυριζόμαστε προς τις νέες γενιές είναι ότι η εποχή μας ήταν η καλύτερη και πάει λέγοντας. Θεωρώ ότι σε 20 χρόνια από τώρα θα κοιτάμε με νοσταλγία πίσω μας, αλλά αυτό θα έχει να κάνει με το γεγονός ότι μαζί με την εποχή αυτή, χάθηκε και ο νεανισμός μας.

Γ: Ξεκάθαρα. Ειδικά αν οι συνθήκες ζωής δε βελτιωθούν, θα θυμόμαστε το ψωμί στο 1 ευρώ και τη βενζίνη στα 2 ευρώ και θα κλαίμε! Λογικά, πάντως, οι άνθρωποι που είναι τώρα έφηβοι ή νεαροί ενήλικες θα γυρνάνε σε αυτήν την εποχή όπως εμείς γυρνάμε στα 90’ς και 00’ς .

Σ: Δε θα ήταν μία μόνο δεκαετία σίγουρα. Για παράδειγμα, θα γούσταρα να είμαι κάπου στα ‘60s στην Νέα Ορλεάνη η στη Λουιζιάνα όταν το Rock N’ Roll και τα  Blues άρχισαν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα μέσα από βανίλια και μπαρς. 

Η στα 80s με ντίσκο και Funk και πολύ πρώιμο Hip-hop κάπου στο Μπρούκλιν και στο Χάρλεμ της Νεας Υόρκης. Η κάπου στα 90s στις κακόφημες γειτονιές του Λος Αντζελες παρέα με τους NWA και τον Tupac και να παίζω μπάσκετ με τα αλάνια στη Venice Beach μέχρι το βράδυ. Όταν αγαπάς τα παλιά δε μπορείς να ξεχωρίσεις μια δεκαετία ή μια συγκεκριμένη εποχή και δε χρειάζεται να τη ζήσεις κιόλας. Και αυτή είναι η μαγεία θεωρώ. Τα ζεις μέσα από τις ταινίες, τη μουσική και τις φωτογραφίες.

Ισμήνη: Οπωσδήποτε, άλλωστε κι εμείς άνθρωποι του μέλλοντος ήμασταν για κάποιους και μια χαρά νοσταλγούμε τα παλιότερα χρόνια. Ωστόσο αν έχει επιζήσει κανείς, ας νοσταλγήσει αυτήν την εποχή, τι να πω.