Πάνω από μισό εκατομμύριο άμαχοι έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμά ότι ως και τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι θα προσπαθήσουν να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω της ρωσικής εισβολής.

Οι πρόσφυγες περνούν τα σύνορα προς γειτονικές χώρες στα δυτικά. Πηγαίνουν δηλαδή στην Πολωνία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και την Μολδαβία. Η Πολωνία έχει μέχρι στιγμής δεχθεί περισσότερους από 280.000 πρόσφυγες. Η πολωνική κυβέρνηση λέει ότι καθημερινά δέχεται 50.000 πρόσφυγες.

Η Πολωνία ετοιμάζει ένα τρένο για τη μεταφορά Ουκρανών τραυματιών και έχει συντάξει μια λίστα με 1.230 νοσοκομεία στα οποία θα τους στείλει. Πάνω από ένα εκατομμύριο Ουκρανοί έχουν εγκατασταθεί στην Πολωνία τα τελευταία χρόνια, ειδικά από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ η Ουγγαρία έχει πάρει 71.158 χιλιάδες Ουκρανούς, η Ρουμανία 43.184, η Μολδαβία 41.525, η Σλοβακία 17.648. Λέγεται ότι οι πρόσφυγες δεν χρειάζονται έγγραφα για να φτάσουν στις γειτονικές χώρες αλλά καλό θα ήταν να έχουν διαβατήριο, πιστοποιητικό γέννησης παιδιών που ταξιδεύουν μαζί τους και ιατρικά έγγραφα. Η Σλοβακία υποστηρίζει ότι δέχεται πάνω από 10.000 πρόσφυγες την ημέρα.  Οι πρόσφυγες μπορούν να μείνουν σε κέντρα υποδοχής εάν δεν έχουν συγγενείς ή φίλους να τους φιλοξενήσουν. Τους παρέχεται τροφή και ιατρική περίθαλψη.

Για να τους χορηγηθεί καθεστώς πρόσφυγα πρέπει να είναι Ουκρανοί πολίτες ή άτομα που ζουν νόμιμα στην Ουκρανία (όπως οι φοιτητές). Στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία οι πρόσφυγες λαμβάνουν χρηματικά επιδόματα για τρόφιμα και ρούχα. Στα παιδιά δίνονται θέσεις για τοπικά σχολεία. Η Τσέχικη Δημοκρατία έχει ενεργοποιήσει το σχέδιο ετοιμότητας μεταναστευτικών κυμάτων. Το συγκεκριμένο σχέδιο θα βοηθήσει τους πρόσφυγες να υποβάλλουν αίτηση για ειδικό τύπο βίζας μέσω μιας απλοποιημένης διαδικασίας. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι πρόσφυγες είναι δεκτοί μόνο αν έχουν συγγενείς στη χώρα.

Η ΕΕ θα χορηγήσουν στους Ουκρανούς δικαίωμα παραμονής και εργασίας στα 27 μέλη της. Θα λάβουν πρόσβαση σε στέγαση, ιατρική περίθαλψη  και εκπαίδευση για τα παιδιά καθώς και επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας.

Η Ελλάδα και οι Ουκρανοί πρόσφυγες

Σε θεσμικό επίπεδο, μιλώντας στην ΕΡΤ ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης δήλωσε ότι «η Ελλάδα είναι ανοιχτή στη φιλοξενία Ουκρανών προσφύγων. Θεωρούμε υποχρέωσή μας να συμμετάσχουν σε αυτή την ανθρωπιστική αλυσίδα».

Ο κ. Μηταράκης επισήμανε ότι «πρέπει να γίνει υποχρεωτικό για όλες τις χώρες της ΕΕ να συμβάλουν στην ανακατανομή των ροών από την Ουκρανία. Όπως το ζητήσαμε εμείς όταν είχαμε την κρίση από την Τουρκία, είναι θέμα αρχών να το λέμε και τώρα, όταν εμείς πρέπει να βοηθήσουμε τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης». Ο υπουργός Μετανάστευσης παρουσίασε, επίσης, τις παραμέτρους της Οδηγίας Περί Προσωρινής Προστασίας που αναμένεται να ενεργοποιήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως ταχεία διαδικασία εισόδου για μαζικά εκτοπισμένους πρόσφυγες.

Σημειώνεται ότι τις τελευταίες πέντε ημέρες τα σύνορα της Ελλάδας έχουν περάσει 1.032 Ουκρανοί πολίτες και εκτιμάται ότι οι ροές είναι αυξανόμενες, γεγονός που επιβάλλει άμεσες δράσεις για τα ζητήματα που αφορούν στην υποδοχή και την τακτοποίηση τους.