Να είσαι φορτωμένος με βαλίτσες, να έχει βρέξει, να έχει καθυστέρηση το δρομολόγιο του προαστιακού, να μην γνωρίζει κανείς πότε θα περάσει το επόμενο τρένο και να ανακαλύπτεις ότι έχεις χάσει τα κλειδιά σου. Μη σου τύχει. Ένας κύριος γιόρτασε τα Χριστούγεννα λίγο πιο νωρίς φέτος και επικαλέστηκε στον Χριστό αρκετές φορές μέσα σε λίγα λεπτά, μέχρι που η γυναίκα του, με πολύ αυστηρό ύφος είναι η αλήθεια, του είπε «σταμάτα να βρίζεις». Σταμάτησε, όμως η ιστορία μας για τον προαστιακό, του μέσου μεταφοράς που χρησιμοποιούν χιλιάδες άτομα καθημερινά και που έκανε mainstream το «προσοχή μεταξύ συρμού και αποβάθρας», μπήκε στις ράγες και μόλις ξεκινά.
Πρόσφατα με προέτρεψαν να γράψω ένα βιβλίο και να ασχοληθώ με τα όσα βλέπουν τα ματάκια μου κατά τις επελάσεις μου στην πρωτεύουσα. Το σκέφτομαι. Οι εικόνες είναι αποθηκευμένες στον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου μου και όσο και να θέλω να τις διαγράψω και να τις μεταφέρω στο εικονίδιο με το όνομα «trash», δεν γίνεται. Δεν γίνεται γιατί ο προαστιακός βολεύει, με πάει εκεί που θέλω χωρίς να κουραστώ ιδιαίτερα, με βγάζει από τον κόπο να οδηγήσω και το κυριότερο, μου δίνει σχεδόν μία ωρά περιθώριο να διαβάσω το βιβλίο μου πριν φτάσω στο γραφείο. Όμως, μην γελιόμαστε, υπάρχουν πολλά αρνητικά που συχνά καπελώνουν τα όσα μας προσφέρει αυτό το χαριτωμένο και πολύχρωμο λόγω τον γκραφίτι τρένο.
Κάθε βαγόνι έχει τη δική του ιστορία και κάθε στάση είναι ένας διαφορετικός κόσμος. Για παράδειγμα, όλοι ξέρουμε ότι από τη Νέα Πέραμο και μετά η «φάση» -όπως λένε αυτή τη στιγμή τα αλάνια στα Εξάρχεια που πίνουν τον καφέ τους- ζορίζει. Το «παρακαλώ κρατήστε τις αποστάσεις» που ακούμε από τα μεγάφωνα, όσο και να το θέλουμε, πέφτει στο κενό, όπως ακριβώς ένας σεκιούριτι πριν από περίπου ένα μήνα. Όλοι οι επιβάτες κόλλησαν στα τζάμια για να δουν αν είναι καλά. Τι πόνεσε περισσότερο από την πτώση του όμως; Το εγώ του ή τα πλευρά του; Νομίζω το πρώτο, είναι άσχημο να τρως τούμπα και να μην σε αφήσουν να πονέσεις με την ησυχία σου.
Στο θέμα μας.
Ο προαστιακός έχει τις ώρες του. Τα πρωινά δρομολόγια, των 7 και των 8 για παράδειγμα, μοιάζουν σχεδόν απαγορευτικά. Δεν βρίσκεις να καθίσεις, ειδικά τώρα με τα μέτρα προφύλαξης (δύο άτομα σε κάθε τετράδα θέσεων) και έτσι γινόμαστε καθημερινά θεατές ενός κινούμενου pole dancing show αφού οι άνθρωποι κρέμονται από το ταβάνι για να μην πέσουν σε κάθε απότομο φρενάρισμα του χειριστής της αμαξοστοιχίας. Προσφέρουν θέαμα χωρίς να το ξέρουν και μάλιστα δεν σου ζητούν ούτε ευρώ. Αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Η σαρδελοποίηση όσο πλησιάζουμε στην Αθήνα γίνεται όλο και πιο έντονη. «Καλύτερα να κολλήσω κορονοϊό παρά να αργήσω στη δουλειά μου» είναι το σκεπτικό των περισσότερων επιβατών και εντάξει, το σέβεσαι, κάπως πρέπει να ζήσουν και αυτοί.
Ας εστιάσουμε όμως στις περίφημες καθυστερήσεις, αυτές που δεν χαμπαριάζουν από αεροπορικά εισιτήρια, ραντεβού με γιατρούς ή ένα σημαντικό επαγγελματικό ραντεβού. Όσοι επιλέγουν τον προαστιακό για την μεταφορά τους, γνωρίζουν από πρώτο χέρι ότι ρισκάρουν, ότι παίζουν ένα παιχνίδι με το χρόνο και ότι κάθε προσπάθειά τους να είναι on time, είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Πρέπει να είσαι την τάδε ώρα στο συγκεκριμένο σημείο; Όχι, δεν θα είσαι γιατί κάποιος αποφάσισε να αφαιρέσει κάποια σημαντικά για την λειτουργία του τρένου καλώδια, πάρε και μια πέτρα στο τζάμι όσο πλησιάζεις στον Ασπρόπυργο έτσι, για το καλό, bonus που λέμε.
Αυτό που πραγματικά σε ενοχλεί όμως, δεν είναι τόσο η καθυστέρηση αλλά η μη ενημέρωση. Δεν ξέρεις την αιτία της επιβράδυνσης του χρόνου, δεν γνωρίζεις για ποιο λόγο δεν θα έρθει στην ώρα του το τρένο, τι έχει συμβεί, σε πόση ώρα θα αποκατασταθεί η βλάβη για να ξέρεις και εσύ πώς θα κινηθείς από εκεί και πέρα. Αν εξαιρέσεις ελάχιστους σταθμούς, τα μεγάφωνα δεν λειτουργούν. Τα ηχεία έχουν σκουριάσει και στο εσωτερικό τους ζουν αράχνες. Σε αφήνουν Κάτω Αχαρναί, βλέπεις κόσμο να περιμένει, τους ρωτάς τι συνέβη και σου απαντούν ότι «δεν πέρασε το προηγούμενο, περιμένουμε το επόμενο αλλά δεν ξέρουμε πότε θα έρθει» και νομίζεις ότι θα βάλουν τα κλάματα. Παίρνεις τηλέφωνο, δεν απαντά κανείς ενώ έχει και μια γενναία χρέωση αν κάποιος βρεθεί στη σωστή θέση τη σωστή στιγμή και σηκώσει το ακουστικό.
Ο προαστιακός είναι σαν τον στρατό, είναι η μικρογραφία της κοινωνίας μας. Συναντάς τους πάντες, όλοι έχουν μια ιστορία να σου πουν, όλα μοιάζουν είναι μία ατελείωτη αγγαρεία και πάντα την πληρώνουν τα λάθος άτομα. Για κάθε προχειρότητα και τσαπατσουλιά, για κάθε καθυστέρηση, βλάβη και αναποδιά, τα ακούνε οι σεκιούριτι και οι άνθρωποι στο ταμείο οι οποίοι -μαντέψτε- δε έχουν καμία ευθύνη.
«Τα δρομολόγια της παρακμής», να ένας καλός τίτλος για το βιβλίο μου.
