Πώς μπορείς να μιλήσεις για κάτι τόσο σπαρακτικό όσο ένας χωρισμός δυο ανθρώπων που αγαπιούνται; Δεν μπορείς να βρεις τις κατάλληλες λέξεις. Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν το κατάφερε. Εικονοποίησε την πραγματική απογοήτευση, οδύνη, υπαρξιακή αγωνία, τη βαναυσότητα ενός χωρισμού, ενός χωρισμού μετά από δεκαετίες κοινής ζωής.
Το 1973 όταν κυκλοφόρησε η μίνι σειρά φημολογείται ότι προκάλεσε αύξηση στα ποσαστά των διαζυγίων. Μπορεί όντως να συνέβαλλε; Ή να ένιωσε ο θεατής τόσο αληθινή την απεικόνιση του γάμου που καταρρέει; O Χάγκαϊ Λέβι (μας ρήμαξε την ψυχούλα μας και στο The Affair, τις καλές σεζόν) και η φιναλίστ για το βραβείο Pulitzer θατρική συγγραφέας, Έιμι Χερζόγκ, ένιωσαν τρομερή αυτοπεποίθηση όταν αποφάσισαν να πειραματιστούν με ένα αριστούργημα, σχεδόν 40 χρόνια μετά.
Πόσα επεισόδια έχεις ανάγκη για το ενσυνείδητο αποζευγάρωμα; Πέντε σου δίνουν. Δεν είναι εύκολο το θέαμα αν είσαι κι εσύ σχεδόν σαράντα. Βλέπεις κάτι αδυσώπητα οικείο. Ένα ζευγάρι να σπάει και να ακούγονται τα κρακ, εκκωφαντικά. Πέντε επεισόδια σε ένα σπίτι που ουσιαστικά «παίζει» ρόλο. Είσαι τόσο ανθεκτικός θεατής για αυτή τη δόση πραγματικότητας;
Το μόνο που λειτουργεί καταπραϋντικά, σχεδόν προστατευτικά απέναντι μας είναι η απόφαση του Λέβι να μας δείξει τους ηθοποιούς να προετοιμάζονται πριν μπουν στο ρόλο τους. Σπάζοντας τον τέταρτο τοίχο. Για να αντιληφθούμε ότι το ζευγάρι είναι φανταστικό. Είναι όμως; Γιατί όλοι μας θα μπορούσαμε να είμαστε ή ήμασταν πρωταγωνιστές μιας κατάρρευσης ενός γάμου.
Το ζευγάρι που χωρίζει είναι η Τζέσικα Τσάστεϊν κι ο Όσκαρ Άιζακ, η Μίρα και ο Τζόναθαν. Εκείνη έχει μια θεσάρα (υψηλόβαθμο στέλεχος με τεράστιο μισθό) σε εταιρεία τεχνολογίας. Ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο. Εκείνος είναι ακαδημαϊκός. Πρώην Ορθοδοξος Εβραίος. Με αυστηρή ανατροφή. Που την κουβαλά στην ενηλικίωση του. Κι αυτό δεν πάει καλά στην κρεβατοκάμαρα. Ας είμαστε ειλικρινείς σε αυτό το σημείο: μια σχέση, μακροχρόνια, κουβαλά -πέρα από ευτυχία, αυτό είναι το προφανές- απογοήτευση, αμηχανία, και ανταγωνισμό, πες το και ζήλια σε όλα τα επίπεδα. Από το πιο απλό (ο σκύλος κάνει γλύκες σε εκείνον) μέχρι το περίπλοκο (το παιδί προτιμά τον πατέρα του). Αλλά, είναι ακαταμάχητη η ζεστασιά ενός ερωτευμένου ζευγαριού. Ειδικά αν είναι τόσο φωτογενές και σέξι.
Αξίωμα: οι δυο αυτοί ηθοποιοί είναι ταλαντούχοι. Εξωπραγματικά. Κι έχουν μια έμφυτη ευαισθησία στην διαχείριση των συναισθημάτων τους. Έχουν κι απαντήσεις για το αν η πτώση είναι αναπόφευκτη σε μια σχέση και αν το πάθος είναι ζωτικής σημασίας. Είναι αυτό που νομίζεις. Τώρα, αν μπορεί το πάθος να αντικατασταθεί από κάτι πιο βιώσιμο μακροπρόθεσμα κι αν η ατομική σου ευτυχία μπορεί να υποβιβαστεί, είναι ερωτήματα που επίσης προσπαθούν να βρουν απαντήσεις. Ρεαλιστικές.
Η μοντερνιά της σειράς, και η λεπτότητά της, είναι η αντιστροφή των αρχετυπικών ρόλων. Η Μίρα αποφασίζει (όχι ο σύζυγος όπως είδαμε στον Μπέργκμαν) τον χωρισμό. Και η Μίρα θέτει τη συζήτηση για τις προσδοκίες μιας γυναίκας μέσα σε ένα γάμο. Και κυρίως, πώς εμείς στεκόμαστε απέναντι στις γυναίκες που φεύγουν πρώτες από ένα γάμο. Αυτό που συνηθίσαμε να λέμε «τον παράτησε», «τον εγκατέλειψε» ή και «του κατέστρεψε τη ζωή». Αλήθεια, πάρτε δυο λεπτά και σκεφτείτε το. Πώς κρίνουμε μια γυναίκα που φεύγει κι αφήνει σύζυγο και παιδί; Και πώς έναν άντρα που έχει τον αντισυμβατικό ρόλο της ανατροφής ενός παιδιού; Η δεύτερη μοντερνιά είναι οι καυγάδες που δεν είναι τοξικοί αλλά φανερώνουν το προφανές, το ζευγάρι αυτό αγαπήθηκε πολύ και (όσο μπορεί) σέβεται τον άνθρωπό του. Βλέπεις στους διαλόγους τους ότι κουβαλούν ενοχές, κι αυτό κι αν είναι τρομερά οικείο. Όσο σκληρά κι αν φέρθηκες στον άνθρωπό σου, σε πληγώνει κι εσένα (εκτός αν είσαι καθίκι).
Σίγουρα έχουν ειπωθεί σχεδόν τα πάντα για το γάμο και το χωρισμό. Το ύφος κάθε φορά αλλάζει. Και η ειλικρίνεια. Το HBO έχει αποδείξει ότι είναι η καλύτερη τηλεόραση εκεί έξω. Αριστούργημα. Ειδικά στο τελευταίο επεισόδιο, όταν συνειδητοποιούν τις ανθρώπινες ατέλειες τους και συζητούν την έννοια της ηθικής. Σκληρό ροκ.
