Μια απεικόνιση της ηδονιστικής club κουλτούρας του Βερολίνου, αυτό είναι -εντελώς επιφανειακά- το EX, η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του George Markakis μετά το India Blues. Μόλις εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο, όμως, καταλαβαίνουμε ότι είναι πολλά περισσότερα και ότι η techno, ο ασταμάτητος χορός και η διασκέδαση είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή, κρύβεται στη νύχτα, στην ακατανίκητη λαγνεία και εν τέλει στην αυτοκαταστροφή των χαρακτήρων που μοιράζονται τις βαθύτερες σκέψεις στα εξομολογητήρια των underground dance club. Όπου «εξομολογητήρια», βάλτε «τουαλέτες». Η ταινία, άλλωστε, είναι γυρισμένη σχεδόν εξ ολοκλήρου μέσα σε αυτές.
Στο EX κυριαρχεί η αυθεντικότητα καθώς οι χαρακτήρες, στην ουσία, υποδύονται τον ίδιο τους τον εαυτό, διαμορφώνοντας έτσι το σενάριο όσο η ανθρωπιστική αφήγηση και το queer context βρίσκονται στο επίκεντρο. Η ταινία ήδη προβλήθηκε στο 62ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και στο πλαίσιο αυτό, μιλήσαμε με τον George Markakis για το dancefloor, τα closeups, την queer κοινότητα, το γιατί έχει επιλέξει ως έδρα το Βερολίνο και όχι την Ελλάδα, αλλά και για το τελευταίο δικό του clubbing μέχρι το επόμενο.
Για αρχή, πώς προέκυψε η ιδέα του ΕΧ;
Από την προσωπική μου εμπειρία στις τουαλέτες των clubs του Βερολίνου. Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον μέρος για κοινωνικές επαφές, κυρίως με αγνώστους, ζώντας πολύ γρήγορα μαζί τους πολύ προσωπικές στιγμές. Σκέφτηκα ότι θα ήταν ενδιαφέρον να γίνει μια ταινία για όλο αυτό και να μπορέσει να την δει και κόσμος που δεν έχει καμία σχέση με το clubbing.
Γιατί τόσο βάρος στις τουαλέτες; Μήπως γιατί εκεί περνάμε τις πιο προσωπικές – από όλες τις απόψεις- στιγμές μας; Είμαστε πιο ειλικρινείς από ποτέ κλεισμένοι σε αυτές;
Η τουαλέτα είναι από τα πιο προσωπικά μας δωμάτια και μέσα σε αυτόν τον χώρο είμαστε εμείς με τον εαυτό μας. Τον πραγματικό μας εαυτό. Είναι από τις λίγες στιγμές που μπορούμε να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς. Σε ένα club του Βερολίνου η συνθήκη αυτή αλλάζει, γιατί δεν είσαι πλέον μόνος σου και ξαφνικά βρίσκεσαι σε μία κατάσταση όπου μοιράζεσαι προσωπικές στιγμές με αγνώστους.
Θεωρείς ότι στο dancefloor οι περισσότεροι άνθρωποι δείχνουν το πραγματικό τους πρόσωπο και μακριά από αυτό, π.χ. στη δουλειά τους, φορούν ένα προσωπείο;
To dance floor είναι η στιγμή που αφήνεις όλους τους ρόλους που αναγκάζεσαι να παίξεις στην καθημερινή ζωή, Ρόλους που επιβάλλει η κοινωνία, η δουλειά, η οικογένεια. Είναι μία ευκαιρία να γίνεις ΕΧ από όλο αυτό, να αφήσεις τον εαυτό σου ελεύθερο, να χορέψει στο ρυθμό της μουσικής και να ξεχάσεις τους ρόλους. Δεν λέω ότι το κάνουν όλοι.
Στην ταινία παρουσιάζεται η ηδονιστική club κουλτούρα του Βερολίνου, αλλά κάτι μου λέει ότι, μέσα σε αυτές τις εικόνες, θες να εστιάσεις σε κάτι άλλο. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Η ηδονή είναι μέρος της καθημερινότητας μας έτσι και αλλιώς, απλώς μέσα σε ένα club γίνεται περισσότερο έντονο, λόγω της ελευθερίας που νιώθεις. Τα συναισθήματα είναι πιο δυνατά σε όλα τα επίπεδα: ηδονή, ευφορία, αλλά και ανασφάλεια. Οι περισσότεροι άνθρωποι που μαζεύονται σε ένα club με techno μουσική νιώθουν να τους συνδέει κάτι κοινό και συνήθως νιώθουν ανοιχτοί και έτοιμοι να μοιραστούν με άλλους την εμπειρία που βιώνουν εκείνη τη στιγμή. Αυτά είναι και όλα τα στοιχεία που εστιάζω στην ταινία ΕΧ.
To queer context είναι έντονο στο EX, όπως και India Blues. Θεωρείς την εποχή μας πιο έτοιμη από ποτέ για ένα τέτοιο περιεχόμενο ή έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε;
Συμβαίνει τώρα και συμβαίνει σε όλο τον πλανήτη και φυσικά και στην Ελλάδα. Βλέπω την νέα γενιά που είναι συνδεδεμένη με όλο τον κόσμο και έτσι τα μηνύματα περνάνε πιο γρήγορα και πιο μαζικά. Πολύ σύντομα θα γίνει κι αυτό “κανονικότητα” καθώς εξοικειώνονται και οι παλαιότερες γενιές. Στο Βερολίνο το queer είναι που δίνει το χρώμα και τον παλμό της πόλης σε πολλά επίπεδα της καθημερινής ζωής. Πιστεύω σύντομα θα συμβεί αυτό και στην Αθήνα.
Είναι το EX μια ταινία με ίσες δόσεις ηδονής και οδύνης;
Ναι, φυσικά, όπως και στην καθημερινή μας ζωή που πάντα ζούμε μεταξύ στιγμών πόνου και χαράς, έτσι και σε ένα club τα συναισθήματα αλλάζουν ανάλογα με την ψυχολογική κατάσταση στην οποία οποία βρίσκεσαι τη δεδομένη στιγμή. Η διαφορά στο club είναι ότι έχεις πάντα γύρω σου τους φίλους σου, που θα σε στηρίξουν και θα σε αγαπάνε όπως κι αν νιώσεις ή ακόμα κι αν είσαι μόνος σου, κάποιος άγνωστος θα σου μιλήσει, θα χορέψει μαζί σου, θα σε βγάλει από ένα bad trip αν χρειαστεί, κάτι που πολλές φορές στην πραγματική ζωή δεν το βρίσκεις πάντα.
Τα closeups, εκτός από σκηνοθετική τεχνική, είναι ένας τρόπος να μας μεταφέρουν στον εσωτερικό κόσμο των χαρακτήρων χωρίς αυτοί να χρειάζονται να πουν κουβέντα;
Ακριβώς αυτό. Όπως επίσης και το γεγονός ότι αυτό είναι το οπτικό πεδίο που έχεις μέσα σε μια μικρή τουαλέτα. Η οικειότητα, η ένταση, η αποδοχή, η ηδονή είναι στοιχεία που συνυπάρχουν και δημιουργούν αυτό, ας πούμε, το vibe που υπάρχει μέσα στην τουαλέτα ενός κλαμπ και πολλές φορές δεν χρειάζεται να πεις τίποτα πέρα από τον να δεις κάποιον στα μάτια.
Ποιο θα ήθελες να είναι το αποτύπωμα του EX; Τι θα ήθελες να αφήσει στο κοινό και τι άφησε σε εσένα κατά τη δημιουργία του;
Αυτό που θα ήθελα για το κοινό είναι να μπορέσει να καταλάβει πώς νιώθουν και πώς επικοινωνούν μεταξύ τους οι θαμώνες ενός techno club ακόμα κι αν οι ίδιοι δεν έχουν βρεθεί ποτέ σε αυτή τη συνθήκη. Να αναρωτηθούν, ίσως, πώς θα ήταν οι ανθρώπινες σχέσεις αν υπήρχε περισσότερη αποδοχή και κατανόηση και λιγότερη κριτική και όταν λέω κριτική αναφέρομαι κυρίως στην κριτική που οικοδομείται πάνω σε στερεότυπα που μας έχουν επιβληθεί χωρίς να το συνειδητοποιούμε τις περισσότερες φορές. Το ΕΧ, όπως και το India Blues, αντικατοπτρίζουν τα πραγματικά συναισθήματα που βιώνω ως δημιουργός και ως άνθρωπος. Μου άφησε μία ταινία που αντιπροσωπεύει τη συγκεκριμένη φάση της ζωής μου και υπέροχους φίλους που γνώρισα κατά τη διάρκεια
των γυρισμάτων.
Διαβάζοντας μια παλαιότερη συνέντευξή σου, κατάλαβα πως η ελληνική πραγματικότητα δεν σε καλύπτει. Ισχύει αυτό μέχρι και σήμερα; Τι είναι αυτό που σου δίνει το Βερολίνο και όχι η Ελλάδα;
Δυστυχώς δεν με καλύπτει η ελληνική πραγματικότητα λόγω του ότι ακόμα επικρατεί σε έντονο βαθμό το τρίπτυχο “Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια.” Στο Βερολίνο, για παράδειγμα, επειδή στην γειτονιά μου χτυπούσαν οι καμπάνες κάθε Κυριακή και μας ξυπνούσαν, μαζέψαμε υπογραφές και οι καμπάνες σταμάτησαν να χτυπούν. Το αίτημά μας στηρίχθηκε στο γεγονός ότι δεν είμαστε όλοι Χριστιανοί και ως εκ τούτου δεν είμαστε υποχρεωμένοι όλοι να τις ακούμε και έγινε δεκτό γιατί στηρίζεται στο πλαίσιο της ατομικής ελευθερίας. Φαντάζομαι, κάτι τέτοιο δεν θα γινόταν εύκολα αποδεκτό στην Ελλάδα. Όχι ότι δεν έχουν γίνει βήματα προς το καλύτερο αλλά έχουμε πολλά χιλιόμετρα να διανύσουμε ακόμα. Στο Βερολίνο υπάρχει το πολυπολιτισμικό στοιχείο
αλλά και ατομική ελευθερία όπου η Αθήνα κάνει τώρα τα πρώτα της βήματα. Στο Βερολίνο μπορείς να εκφράζεσαι ελεύθερα κι αν κάποιος σε θίξει έχεις το δικαίωμα να υπερασπιστείς τα δικαιώματά σου. Και φυσικά μία δραστήρια queer κοινότητα με ανεπτυγμένο το αίσθημα της αλληλεγγύης.
Θυμάσαι το τελευταίο δικό σου μεγάλο clubbing;
Ήταν στην προ Covid εποχή. Και τώρα που άνοιξαν πάλι τα clubs του Βερολίνου θέλω πάρα πολύ να δω πώς έχει διαμορφωθεί η κατάσταση. Κατά κάποιο τρόπο χαίρομαι που μπορέσαμε να ζήσουμε το ΕΧ πριν ξεκινήσει η πανδημία.
