Αν θέλεις να μάθεις για την ταξική ανισότητα και περίμενες μια κορεάτικη παραγωγή του Netflix να στα μάθει, αυτό λέει πολλά. Αν θεωρείς ότι το θέμα της ελεύθερης βούλησης, με τις συνειδητές καθημερινές επιλογές μας (ούτως ή άλλως καθησυχαστικό κατασκεύασμα για να επιβεβαιώνει την ενότητα του εαυτού μας) δίνεται στα εννέα επεισόδια του Squid Game, ένας φιλόσοφος του βιολογικού ντετερμινισμού χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο.
Τι είναι το Squid Game; Χαρακτήρες, ρηχοί, που νιώθεις συναισθηματικό δέσιμο επειδή είδες την φουκαριάρα τη μάνα τους (θέτει την οικογένεια ως πρωταγωνιστή και όχι τον άνθρωπο) και μια γελοία υπόθεση. ΓΙΑ ΓΕΛΙΑ.
Τι πουλάει; Κάπως ελκυστικά κοστούμια που οι νέοι άνθρωποι θέλουν να τα αγοράσουν επειδή πιστεύουν ότι θα γίνουν αυτόματα πιο κουλ. Οι στολές σε σειρές πάντα σαγηνεύουν (δες το The Handmaid’s Tale και το Money Heist). Ίσως, εντυπωσιακή αρχιτεκτονική στα σκηνικά και αυτό το δυστοπικό σύμπαν που σαγηνεύει κάποιους.
Γιατί έγινε χαμός; Γιατί η παρουσία της σειράς στα social media ήταν ο καλύτερος κράχτης για να την δεις. Έπρεπε να γίνεις μέτοχος της δημόσιας κουβέντας. Άπειρα sites για μερικά κλικς παραπάνω δίνουν συνταγές για τα μπισκότα Dalgona της σειράς. Για τα παιχνίδια επίσης. Αυτά τα χαζοχαρούμενα παιχνιδάκια για κάποιο λόγο ξυπνούν τον έφηβο μέσα μας. Ο κεντρικός πρωταγωνιστής εγκλωβίζεται σε ένα απομακρυσμένο νησί κι αναγκάζεται να παίξει σκηνοθετημένα δολοφονικά παιδικά παιχνίδια. Αφού τα είδατε και στο Survivor γιατί τέτοιο κόλλημα; Ριάλιτι είδατε ουσιαστικά. Με νότες μελοδράματος.
Ας δούμε τώρα το σενάριο που βρωμάει από χιλιόμετρα κλισέ των πολεμικών χολιγουντιανών b-movies. Υπάρχει ο δυνατός ηγέτης, δεν λέει πολλά. Το outsider με την κυκλοθυμία του. Φυσικά, αναγνωρίσαμε τον βίαιο τραμπούκο. Συναισθηματικός εκβιασμός με το γέροντα ένα βήμα πριν τον τάφο που έχει καλή καρδιά. Κι ένας καλός άνθρωπος που θέλουμε να νικήσει γιατί αυτή την εκδοχή του εαυτού μας προβάλλουμε. Καμία έκπληξη στη ροή της αφήγησης. Πεθαίνουν με τη σειρά που είχαμε υπολογίσει. Όχι γιατί είμαστε ιδιαίτερα έξυπνοι. ΤΟ ΕΧΟΥΜΕ ΔΕΙ ΑΠΕΙΡΕΣ ΦΟΡΕΣ ΠΡΙΝ. Είναι μια απλοϊκή πλοκή. Μηχανική θα την πω. Προβλέψιμη.
Έχει κι έναν μασκοφόρο τον Front Man που η ταυτότητά του είναι μυστήριο. ΕΙΝΑΙ; Δεν το είχατε σκεφτεί ότι κάπως πρέπει να δέσει το γλυκό; Οι φόνοι αρχικά σοκάρουν. Αρχικά. Μετά γίνονται γραφικοί. Εξωφρενικά γραφικοί. Μερικές φορές πιστεύεις ότι βλέπεις καρτούν να μαχαιρώνονται. Και κάπου βαριέσαι το τόσο κραυγαλέο σπλάτερ.
Πάρα πολύ ποπ γραφικά. Τι άλλο συνέβαλε στη δημοτικότητα της σειράς που –όντως- είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Επιτυχημένη εμπορικά. Η εξοικείωση μας με αυτές τις αφηγήσεις τρόμου. Ειδικά στο Netflix, που σερβίρει ότι βλακεία μπορεί σε ακριβό περιτύλιγμα, μιλάω για τα Midnight Mass του Μάικ Φλάναγκαν που ήταν ένας άθλος να το ολοκληρώσεις χωρίς να αναρωτηθείς γιατί το κάνεις αυτό στον εαυτό σου.
Τι μπορεί να ενοχλήσει κάποιους σκεπτόμενους τηλεθεατές; Το γεγονός ότι προσποιείται ότι κάνει ένα κοινωνικό σχόλιο. Και, όχι, δεν το κάνει. Είδαμε όλοι τα Παράσιτα. Αυτή η ταινία ήταν όντως Τέχνη κι αριστούργημα. Το Squid Game είναι φθηνή ποπ για μαζική κατανάλωση σειρών που δημιουργούνται βασισμένα σε αλγόριθμο.
Πώς το κάνει; Εργαλειοποιώντας την οικονομική κρίση. Άνεργος παίκτης. Πρόσφυγας από Βόρεια Κορέα, φτωχόπαιδο που έγινε οικονομικός αναλυτής και κάπως βρέθηκε χρεωμένος. Σώπα, δεν είχαμε ξαναδεί καταρρακωμένους κι απελπισμένους ποτέ πριν. Ισπανικό σινεμά της τελευταίας δεκαετίας δεν έχετε δει;
Πάμε λίγο στις ερμηνείες. Ο Lee Jung-jae είναι βραβευμένος ηθοποιός της Νότιας Κορέας. Και δημοφιλής. Ο πρωταγωνιστής έπαιξε καλά. Ο συμπρωταγωνιστής του, ο Park Hee-soon, είναι βετεράνος ηθοποιός. Με θεατρική εμπειρία. Φυσικά θα παίξουν με συναίσθημα και πιστευτά. ΟΙ ΥΠOΛΟΙΠΟΙ; Είναι μαριονέτες. Κάποιοι θα έπρεπε να είναι βωβοί ήρωες. Οι VIP πχ. Για τον Χουάνγκ Ντονγκ-χιουκ, τον σκηνοθέτη και σεναριογράφο τι να πει κανείς; Έχασε λέει έξι δόντια μέχρι να την γυρίσει τη σειρά, ελπίζουμε να βρήκε τα χρήματα για ένα καλό ορθοδοντικό αν και το Netflix τον πλήρωσε ψίχουλα (σύμφωνα με τη συνέντευξή του στoν Guardian). Οι κριτικοί λένε ότι βασίστηκε στο έργο του σκηνοθέτη Κιμ Κι-Ντουκ (Pieta να δείτε).
Αναντίρρητα, η σειρά είναι κερδοφόρα.650 εκατομμύρια λίρες έφερε στα ταμεία του Netflix. Αλλά μιλάμε για μια σειρά που ξεπέρασε το Bridgerton, μια χαζοκομεντί για Άγγλους ευγενείς που κάνουν βαρετό σεξ και φορούν ρούχα εποχής. Και άπειροι άνθρωποι υποστηρίζουν ότι απλά κόπιαρε το Battle Royale.
ΥΓ: ο ίδιος ο δημιουργός της σειράς παραδέχτηκε ότι το νόημα της ταινίας είναι απλό. Ο καπιταλισμός είναι άνισος. ΣΩΠΑ. Αλλά έπρεπε κάποιος να του πει ότι είναι τόσο άνισος που ενώ δημιούργησε κέρδος σε μια χρεωμένη πλατφόρμα και δεν θα πάρει ούτε bonus ούτε ποσοστά.
ΥΓΓ: Ο ίδιος ο δημιουργός λέει στη συνέντευξη στον Guardian ότι εμπνεύστηκε τη σειρά βλέποντας ένα ριάλιτι επιβίωσης στην τηλεόραση.
