“Βαρετό και χαοτικό”: Οι σημερινοί 20άρηδες ακυρώνουν το Facebook

Ένα απόγευμα καθημερινής, το Facebook αποφασίζει να βιώσει το δικό του προσωπικό meltdown, οδηγώντας, σαν domino, σε meltdown πολλούς από τους χρήστες. Όλα αυτά, τη στιγμή που ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ είναι κάτι παραπάνω από γνωστό πως έχει θυσιάσει προσωπικά δεδομένα χρηστών για το προσωπικό του κέρδος, ενώ δεν του έχει καεί καρφί κατά καιρούς για τη διαρροή ψευδών ειδήσεων, αρκεί να συνεχίζει το Facebook να αποτελεί μηχανή παραγωγής δολαρίων.

Στη μικροανάλυση, μείναμε εμείς να προσπαθούμε να φιλτράρουμε πώς ακριβώς νιώσαμε με το blackout, αλλά και πού ακριβώς οδηγείται η σχέση μας με το Facebook. Έχει φτάσει σε τέλμα όσο προσπαθούμε να διαχειριστούμε τη μετατροπή μιας πλατφόρμας που ξεκίνησε με στόχο τη διασκέδαση, σε ένα λιγότερο βαρετό LinkedIn; Μήπως η σχέση μας με το Facebook θυμίζει εκείνη την ερωτική σχέση με έναν άνθρωπο που δεν είναι ούτε great, ούτε terrible, αλλά αυτή μετριότητα σκοτώνει τη διάθεσή μας να τον έχουμε στη ζωή μας εξαρχής;

Η φράση «το Facebook γίνεται βαρετό» ακούγεται πολύ συχνά για να την αγνοήσουμε και καθώς δεν θα ήταν ακριβώς έξυπνο να διακόψουμε τους 40+ από το να ποστάρουν την πιο πρόσφατη επαγγελματική τους επιτυχία ή εκείνη την ομαδική φωτογραφία τους μετά το δείπνο, λες και δεν τους έχει ενημερώσει κανείς για την ύπαρξη του Instagram, ρωτήσαμε τους 20κάτι, τη Gen Z, που απουσιάζει όλο και περισσότερο από τις καθημερινές ενημερώσεις μας στο Facebook, αλλά το όνομά της συνεχίζει να εμφανίζεται κανονικότατα στο Messenger. Βλέπεις, η Gen Z προτιμάει το Instagram, το TikTok, ακόμα και το YouTube, που έχει ξεχάσει να αναπροσδιοριστεί, αποτελώντας μια ζεστή digital φωλιά για όσους δεν το πρόδωσαν ποτέ.

Πόσο συχνά μπαίνουν οι 20κάτι στο Facebook; Το βαριούνται; Έχουν σκεφτεί να το κλείσουν; Αγχώνονται με όλη την ομιχλώδη στρατηγική του σχετικά με την προστασία των χρηστών; Μήπως τελικά το Facebook βιώνει ήδη έναν αργό θάνατο και δεν το έχει καταλάβει;

“Είναι το πιο βαρετό social medium”, Ναταλία (24 ετών)

“Η χρήση που κάνω στο Facebook είναι καθημερινή, όμως η ώρα χρήσης ποικίλει ανάλογα την ημέρα. Στην πλατφόρμα του Facebook περνάω χρόνο χαζεύοντας την ροή στην αρχική σελίδα ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιώ αρκετές ώρες το Messenger για ανταλλαγή μηνυμάτων καθημερινά. Καθώς δεν υπάρχει δυσκολία στη σύνδεση ή κάποια χρονοβόρα διαδικασία, πολλές φορές ακόμα και ασυναίσθητα θα πατήσω στο κινητό τις εφαρμογές αυτές και θα χαζέψω νέες ενημερώσεις.

Ενώ θεωρώ ότι από όλα τα social media το Facebook είναι το πιο «βαρετό», θα το χαρακτήριζα σαν αναγκαίο κακό καθώς μπορείς να επικοινωνήσεις με αρκετό κόσμο μέσα από αυτό ή να μοιραστείς τις γνώσεις σου και να λάβεις εξίσου από ορισμένες ομάδες. Κατά κύριο λόγο η χρήση που του κάνω χαρακτηρίζεται από την ανταλλαγή μηνυμάτων στο 80% και στο υπόλοιπο 20% στην παρατήρηση των ενημερώσεων στην αρχική σελίδα.

Στο Facebook μου αρέσει ο στόχος που θεωρώ ότι είχε εξαρχής. Να μπορείς να επικοινωνείς με κόσμο που βρίσκεται μακριά, να ξανά βρεις κόσμο που γνωρίζεις από παλιά χωρίς να έχεις συγκρατήσει τον αριθμό του τηλεφώνου του και με κάποιον τρόπο να γνωρίζεις τα νέα του καθενός από τα προσωπικά τους προφίλ. Αυτό που δεν μου αρέσει είναι η ελευθερία που δίνεται, καθώς έχει τύχει να συναντήσω αναρτήσεις με βία, κακοποίηση ζώων, απειλές μεταξύ ανθρώπων κάτω από ορισμένες δημοσιεύσεις όπως επίσης και οι διαφημίσεις που εμφανίζονται συνεχώς.

Έχω σκεφτεί να κλείσω την εφαρμογή του Facebook αρκετές φορές, κρατώντας όμως την εφαρμογή του Messenger η οποία μου έχει γίνει κάπως απαραίτητη καθώς κάνω μεγάλη χρήση.

Από τα social media αυτό που χρησιμοποιώ περισσότερο είναι το Instagram. Εστιάζει μόνο σε φωτογραφίες και βίντεο (αν και σου δίνει την δυνατότητα μηνυμάτων όπως και το messenger) τα οποία προσαρμόζονται σε σελίδες και ανθρώπους που εσύ επιλέγεις και περνάει αρκετά ευχάριστα ο χρόνος.

Με έχουν θορυβήσει αρκετά όσα ακούγονται τελευταία για θέματα ασφαλείας και παραπληροφόρησης στο Facebook τον τελευταίο καιρό. Η σκέψη υπήρχε καιρό στο μυαλό μου όμως την διαδικασία της επεξεργασίας της ξεκίνησε το black out που έγινε προ ολίγων ημερών με αποτέλεσμα να πέσει αυτό μαζί με κάποια αλλά social media. Είναι από τις μέρες που η σκέψη να καταργήσω την πλατφόρμα αυτή είναι αρκετά έντονη, όμως ακολουθούν κι άλλες σκέψεις για όλα τα social media τα οποία αντίστοιχα δεν μου είναι ξεκάθαρα τα θέματα.”

“Το Facebook δεν έχει να δώσει κάτι παραπάνω”, Μπιλ (24 ετών)

“Η συχνότητα με την οποία μπαίνω στο facebook έχει περιοριστεί σε σχέση με το παρελθόν και πλέον μπαίνω για μερικές ώρες μέσα στην μέρα μου για να παρακολουθήσω αν έχει βγει καμία ανακοίνωση από τη σχολή, να διαβάσω αθλητικές, κυρίως, ειδήσεις, και να σκοτώσω τον χρόνο μου σε σελίδες χιουμοριστικού ενδιαφέροντος 

Κατά κύριο λόγο το βαριέμαι διότι πιστεύω ότι δεν έχει να δώσει κάτι παραπάνω. Η χρήση του έχει περιοριστεί στα δικά μου δεδομένα στο να περνάς το χρόνο σου και να ελέγχεις μία στο τόσο κάτι που σε ενδιαφέρει και έχει ξεμείνει στο Facebook. 

Αυτό που μου αρέσει περισσότερο είναι η άμεση εύρεση του αντικειμένου που αναζητώ. Δεν μπορώ να πω ότι κάτι με ενοχλεί, αλλά σίγουρα έχει χάσει το ενδιαφέρον του.

Δεν είναι λίγες οι φορές που πιάνεις τον εαυτό σου να σκέφτεται να το κλείσει για να ησυχάσεις ( και το fb και το instagram) και όντως θεωρώ πως θα ήταν αρκετά καλύτερα για την ψυχική υγεία του καθενός. Πλέον δεν υπάρχει δικαιολογία ότι το χρειάζομαι για το messenger αφού έχει γίνει ξεχωριστή εφαρμογή. Ο κύριος λόγος που δεν το έκλεισα τόσο καιρό ήταν καθαρά οι ενημερώσεις και οι ανακοινώσεις από την ομάδα της σχολής. 

Δυστυχώς χρησιμοποιώ αρκετά το Instagram και λέω δυστυχώς γιατί διαφωνώ τελείως με την λογική και την τροπή που έχει πάρει η συγκεκριμένη πλατφόρμα. Προσωπικά προσπαθώ να έχω άτομα που τα γνωρίζω αρκετά ή που εκτιμώ και η χρήση που κάνω περιορίζεται στο να στέλνω αστείες εικόνες στους φίλους.

Με έχουν θορυβήσει τα όσα ακούγονται τελευταία για την ασφάλεια στο Facebook, αλλά συνειδητοποιημένος πως οποιαδήποτε ενέργεια μας καταγράφεται και σίγουρα είναι με την συγκατάθεση μας αφού συμφωνούμε από την αρχή με τους όρους και τις προϋποθέσεις της κάθε εφαρμογής.”

“Ένα unofficial LinkedIn”, Μαρίνα (24 ετών)

Όπως κάθε τοξική σχέση, έτσι και η δική μου με το Facebook έχει περάσει 40 κύματα για να φτάσει στην τωρινή της κατάσταση. Ντροπιαστικές φωτογραφίες από τα εφηβικά χρόνια με τα άθλια κουρέματα, διαγραφή προφίλ, νέο προφίλ, τραγούδια από το YouTube, ενδιαφέροντα άρθρα και updates για δουλειά. Πλέον, η φύση της δουλειάς μου και η επικοινωνία με συνεργάτες και φίλους είναι τέτοια που επιβάλλει τη χρήση του Facebook σε καθημερινή βάση. Αν δεν υπήρχε αυτή η βασική προϋπόθεση, το Faceboouk σίγουρα δεν θα υπήρχε εδώ και καιρό στη λίστα των apps στο κινητό μου. Με μία γρήγορη ματιά βλέπω ότι την τελευταία εβδομάδα του αφιέρωσα περίπου 1,5 ώρα, την ίδια στιγμή που δίπλα στο Instagram παρατηρώ έναν δεκαπλάσιο αριθμό. Έχω συνειδητοποιήσει πως πολλοί άνθρωποι της γενιάς μου αγαπούν να μισούν το Facebook- το βρίζουμε για τα προβλήματα, την προχειρότητα και τον αρνητισμό, αλλά κανείς δεν κάνει το πρώτο βήμα να απαγκιστρωθεί από αυτό. Πλέον πολλ@ προτιμούν να το αντιμετωπίζουν ως ένα πιο πρόχειρο, unofficial LinkedIn και ίσως έτσι είναι καλύτερα. Αν ένα πράγμα δεν με απασχόλησε ιδιαίτερα είναι τα ζητήματα ιδιωτικότητας και η συγκέντρωση πληροφοριών από το Facebook – δυστυχώς έχω ήδη πατήσει πολλά “accept all” σε διάφορα cookies για να πρέπει να αγχωθώ σήμερα. Για τον Mark είμαι πια -άθελά μου- ανοιχτό βιβλίο.

“To Facebook είναι χαοτικό και ξενέρωτο”, Μαριφίλια (23 ετών)

Αν το Messenger μετράει για Facebook τότε το χρησιμοποιώ αρκετά. Αν όχι, τα τελευταία χρόνια όλο και λιγότερο. Συνήθως το ανοίγω ασυναίσθητα σε καταστάσεις που βαριέμαι, ή περιμένω κάποιον ή κάτι, και έχω τελειώσει το σκρολάρισμα από τα άλλα μου social media. Πλέον ζήτημα αν ανοίγει η εφαρμογή 5 λεπτά την ημέρα. Η χρήση μου αφορά κυρίως ενημέρωση για ειδήσεις της Ελλάδας, γεγονότα από όλον τον κόσμο (ναι, και celebrity news), ή περιήγηση για events, παραστάσεις, συναυλίες και γενικότερα “happenings” στα οποία θα μπορούσα να παρευρεθώ. Ίσως και κάποια κωμική σελίδα που ακολουθώ τύπου “Thank You Next”. Αυτό που με ενοχλεί στο Facebook είναι ότι έχει χάσει την ταυτότητά του. Χρησιμοποιείται από τη μία για ειδήσεις σαν το Twitter, από την άλλη σαν δυνατό Marketing Tool για επιχειρήσεις, διαφημίσεις κλπ. και τέλος και σαν Ebay με το Marketplace. Το κοινό του επίσης έχει επεκταθεί σε όλες τις ηλικίες, γεγονός που για μένα το κάνει αρκετά χαοτικό και λίγο ξενέρωτο.

Το Facebook που είχα γνωρίσει στα 12 μου έχει πλέον αντικατασταθεί από το Instagram το οποίο και χρησιμοποιώ περισσότερο μαζί με το TikTok, με το οποίο έχουμε ξεκάθαρα ένα love-hate relationship. Δεν είμαι άτομο που κάνει έντονη χρήση στα social media, αλλά τα δύο παραπάνω τα χρησιμοποιώ πέρα από το content, κυρίως για να βλέπω έστω και λίγο τι κάνουν οι γνωστοί μου και οι φίλοι μου στις ζωές τους. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που η εφαρμογή του Facebook είναι ακόμη στο κινητό μου…το λεγόμενο FOMO. Ίσως και αυτή η απάντηση να μου δώσει ένα ακόμα έναυσμα για να κάνω απεγκατάσταση, μιας και όσα ακούγονται τα τελευταία χρόνια για την ασφάλεια και τα δεδομένα στην Facebook δε σε κάνουν να θες να τη στηρίξεις και πολύ. Έχω αποκτήσει μια απάθεια απέναντι στο θέμα πια και δε με τρομάζει, γιατί ξέρω ότι είναι πραγματικά μία κατάσταση οποία είναι όχι μόνο εκτός του ελέγχου μου, αλλά και όλων μας. H συλλογή Big Data είναι το μέλλον και η κατάχρηση του free speech για παραπληροφόριση είναι κάτι που πρέπει να πολεμάμε συνεχώς. Αυτό που κάνω απ’τη μεριά μου είναι να σκέφτομαι πριν ανεβάσω κάτι, να διαβάζω από διαφορετικές πηγές, να “σπάω” τον κύκλο του αλγόριθμου όποτε βλέπω ένα τρομακτικά personalized feed, και να ακονίζω με κάθε τρόπο τη κριτική μου ικανότητα.

“Μια μοντέρνα εφημερίδα”, Χρήστος (22 ετών)

“Στο Facebook μπορεί να μπω 1-2 φορές μέσα στην μέρα αλλά δεν ξοδεύω παραπάνω από μισή ώρα. Έτσι για να δω τι γίνεται στον κόσμο, αφού το FB είναι η μοντέρνα εφημερίδα μας. Η αλήθεια είναι πως το βαριέμαι πολύ γιατί δεν έχει κάτι διασκεδαστικό. Το χρησιμοποιώ περισσότερο για ενημέρωση. Προσωπικά δεν μου αρέσει το πόσο περιεχόμενο υπάρχει, χάνεσαι! Αλλά πιστεύω πως έχει καλό community. Έχω σκεφτεί πολλές φορές να το κλείσω, αλλά είναι καλό και για κουτσομπολιό (μια στο τόσο κάνουμε και ένα stalking τους παλιούς συμμαθητές…).

Πλέον χρησιμοποιώ περισσότερο το TikTok, επειδή το περιεχόμενο προσαρμόζεται στα γούστα σου.”

“Δεν έχω σκεφτεί ποτέ να το κλείσω”, Δέσποινα (22 ετών)

“Μπαίνω στο Facebook αρκετά συχνά κυρίως για ενημέρωση και διασκέδαση. Αυτό που το διαφοροποιεί είναι η ποικιλία που σου προσφέρει. Αλληλεπίδραση με άλλους μέσω ομάδων, βίντεο και άρθρα.Το βασικό αρνητικό της πλατφόρμας αυτής είναι η έλλειψη  προστασίας των χρηστών. Ωστόσο, δεν έχω σκεφτεί ποτέ να το κλείσω. Το medium που χρησιμοποιώ περισσότερο είναι το Youtube, γιατί επιτρέπει την εμβάθυνση γνώσεων σε τομείς που με ενδιαφέρουν. Προφανώς αγχώνομαι με όσα ακούγονται. Μάρκο να σε κουβαλήσουν 4 και ο παπάς 5 και ο ψάλτης 6.” 

“Στο Facebook έχουν ξεμείνει μεσήλικες και άνω”, Βασίλης (24 ετών)

“Μπαίνω στο Facebook περίπου 3 φορές την εβδομάδα. Κυρίως για να βλέπω εκδηλώσεις και απλά για να χαζέψω στο feed μου. Το θεωρώ αρκετά βαρετό γιατί αισθάνομαι ότι έχουν ξεμείνει μεσήλικες και άνω. Το χρησιμοποιώ κυρίως για να ποστάρω εκεί την μουσική μου, έστω και για τις μεγάλες ηλικίες γιατί όσο να ναι αυτό δεν το κάνει λιγότερο σημαντικό μέσο κοινωνικής δικτύωσης.

Στο Facebook μου αρέσει να ψάχνω εκδηλώσεις κοντά στην περιοχή μου το οποίο δουλεύει πολύ καλά και να ενημερώνομαι από συγκεκριμένες σελίδες γι’ αυτό έχω ρυθμίσει και πολύ συγκεκριμένα το τι θα εμφανίζεται στο feed μου. Αλλά αντίστοιχα είναι και αυτό που μου κουράζει γιατί πλέον το έχω χρόνια οπότε μπορεί να εμφανίζονται τυχαία ποστ από συγκροτήματα που άκουγα πριν 7 χρόνια η ποστ από meme pages που πλέον δεν θα κάνω καθόλου relate. Γενικά επειδή είναι ένας ιστό τόπος ο οποίος έχει πάρα πολλά μέσα για αλληλεπιδραση, όχι όπως το YouTube για παράδειγμα που έχει μόνο βίντεο ή το Instagram που έχει μόνο φωτογραφίες και βίντεο, καταντάει να έχει πάρα πολλές πληροφορίες που εάν δεν τις προσαρμόζεις ανάλογα συνέχεια όσο το χρησιμοποιείς σε κουράζουν.

Είχα διαγράψει το Facebook για σχεδόν 2 χρόνια και εάν δεν είχα την ανάγκη πλέον να το χρησιμοποιώ για να προωθώ την μουσική μου θα το είχα κλείσει ήδη και θα κρατούσα μόνο την εφαρμογή του messenger.Το μέσο κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιώ περισσότερο είναι το Ιnstagram γιατί πλέον εκεί είναι η κοινότητα και τα άτομα της ηλικίας που με ενδιαφέρει να έρχομαι σε επικοινωνία. Τα τελευταία 2 χρόνια χρησιμοποιώ αρκετά και το discord γιατί μπορείς πολύ εύκολα να χτίσεις μικρές κοινότητες και να μπαίνεις σε κλήσεις, οπότε στα χρόνια της καραντίνας ήταν το ιδανικό θα έλεγα για να κρατήσω επικοινωνία με αυτούς που ήθελα.

Όσα ακούγονται για την ασφάλεια και την παραπληροφόρηση στο Facebook είναι θέματα που έπαιζαν εδώ και αρκετά χρόνια απλά τώρα κάπως επιβεβαιώνονται ή βγαίνουν παραπάνω στην φορά. Οπότε δεν με επηρεάζουν στη χρήση μου και όσο για την παραπληροφόρηση νομίζω παίζει αντίστοιχα σε όλες της πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Προσπαθώ να ελέγχω πάντα τις πήγες αυτών που βλέπω εκεί αλλά αυτό που με θλίβει όσον αφορά αυτό είναι όταν βλέπω φίλους που δίνουν μεγάλη βαρύτητα στην χρήση και της εικόνας τους στα media, έχοντας ξεχάσει πως εξ αρχής πως αυτό που προβάλλονται και αυτά που βλέπουν δεν έχουν το ρεαλιστικό αντίκτυπο.”