Ο Ρέι Μίαρς είναι ένας από τους πιο γνωστούς φυσιολάτρες στον κόσμο και έχει ταξιδεψει σχεδόν σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη . ;Από τις αρχές του 1990 έχει γυρίσει περισσότερα από 25 ντοκιμαντέρ και σειρές σχετικά με την άγρια φύση για λογαριασμό του BBC και του ITV. Έχει επίσης, συγγράψει έναν αντίστοιχο αριθμό βιβλίων πάνω στο ίδιο θέμα. Στη σειρά ντοκιμαντέρ “Άγρια Κίνα” του Viasat Nature που θα κάνει πρεμιέρα την Κυριακή 8/8 στις 15:15, ο Μίαρς ξεκινά μια περιπέτεια εξερεύνησης επτά διαφορετικών τοπίων της Κίνας, στη διάρκεια της οποίας θα ανακαλύψει την εκπληκτική άγρια φύση που αναπτύσσεται σε αυτά και τη στενή σχέση που έχουν αναπτύξει οι ντόπιοι με τον τόπο. Μιλήαμε μαζί του για όσα πρόκειται να δούμε στην ενδιαφέρουσα αυτή παραγωγή.
Αυτό είναι το πρώτο ντοκιμαντέρ που γυρίζετε στην Κίνα. Ήταν μια ιδέα που υπήρχε για πολύ καιρό στο μυαλό σας;
Λόγω της υπερβολικής γραφειοκρατίας, το σχεδιάζαμε για περίπου δύο χρόνια μέχρι να ξεκινήσουμε τα γυρίσματα. Για να πάρουμε άδειες για τα γυρίσματα στις τοποθεσίες που θέλαμε να επισκεφθούμε χρειάστηκε η συμβολή της κρατικού ραδιοτηλεοπτικού φορέα της Κίνας. Ναι, το είχαμε χρόνια στο μυαλό μας διότι απαιτούνταν χρόνια για την προετοιμασία του.
Πέρα από τη γραφειοκρατία, ένα τέτοιο ταξίδι δεν σας συγκινούσε ως παρουσιαστή;
Φυσικά! Για να πω την αλήθεια, όταν μας το πρότειναν ήμουν κάπως σκεπτικός διότι γνωρίζω πόσο πίσω είναι η Κίνα όσον αφορά τη διασφάλιση τόσο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όσο και της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ωστόσο, προσπαθώ στη ζωή μου να είμαι ανοιχτόμυαλος, διότι είναι εύκολο να κάνεις αφ’ υψηλού κριτική, ενώ μπορείς απλά να διαπιστώσεις εσύ ο ίδιος και να δεις τι πραγματικά συμβαίνει. Μελέτησα λοιπόν και διαπίστωσα ότι η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος ναι μεν γίνεται υπό την επίβλεψη των κρατικών μηχανισμών, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια διαδικασία από τα κάτω. Την έχουν αναλάβει οι απλοί άνθρωποι, αυτοί δείχνουν πραγματικό ενδιαφέρον. Εξεπλάγην με όσα είδα. Επομένως, σκέφτηκα ότι η Κίνα να μοιάζει με εκείνον τον γείτονα που κάνει κάποια πράγματα που δεν μας αρέσουν. Όταν όμως κάνει κάτι καλό, αξίζει να το τονίζουμε.
Μπορείτε να μας μιλήσετε λίγο περισσότερο για αυτή την από κάτω προστασία του φυσικού περιβάλλοντος;
Νομίζω ότι στη Δύση πιστεύουμε λανθασμένα ότι η προστασία της φύσης, οι εθνικοί δρυμοί και όλα αυτά είναι κατακτήσεις που είχαμε ανέκαθεν. Αν όμως δούμε τα πράγματα πιο προσεκτικά, τότε θα καταλάβουμε ότι δεν μετράνε πολλά χρόνια ζωής, είναι μια πολύ πρόσφατη ανάσα που δώσαμε στη χλωρίδα και την πανίδα. Στην Κίνα, λοιπόν, βρίσκονται στην αρχή αυτής της διαδικασίας. Οι Κινέζοι όταν επισκέπτονται εθνικούς δρυμούς και προστατευμένες περιοχές φοράνε τα καλά τους -το θεωρούν ως μια σημαντική κοινωνική περίστασή. Το ίδιο συνέβαινε και στην Ευρώπη τις δεκαετίες του ‘60 και του ’70. Είναι κάπως σαν να επαναλαμβάνεται η ιστορία, όμως το σημαντικό είναι ότι επισκέπτονται αυτές τις περιοχές, τις εκτιμούν και μαθαίνουν σχετικά με αυτές. Και οι επόμενες γενιές θα κληρονομήσουν αυτή τη γνώση και θα την επεκτείνουν.
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε;
Το ίδιο το ταξίδι. Η Κίνα μπορεί να μην είναι ένας δύσκολος προορισμός για να ταξιδέψεις, αλλά είναι εξαντλητικός. Είναι μια αχανής χώρα. Κατά τα άλλα, δεν αντιμετωπίσαμε δυσκολίες σε ό,τι αφορά τη δουλειά μας, την παρατήρηση της άγριας φύσης. Βέβαια, πρέπει να ξέρεις τι κάνεις, να έχεις αποκτήσει συγκεκριμένες δεξιότητες, διότι στις περιοχές που μπορείς να δει κάτι εντυπωσιακό δεν υπάρχουν υποδομές. Αν θέλει κάποιος να ταξιδέψει στην Κίνα, πρέπει να κινηθεί αυτόνομα χωρίς γκρουπ. Αν είναι και αφοσιωμένος στην προστασία της άγριας φύσης και έχει σχετική εμπειρία, σίγουρα θα περάσει υπέροχα.
Σε κάθε σας ντοκιμαντέρ ακολουθείτε συγκεκριμένα πρωτόκολλα. Κάνετε και τώρα το ίδιο ή στην Κίνα ή κανονισμοί ήταν πιο χαλαροί ή πιο αυστηροί;
Εφαρμόσαμε τα πάντα. Είμαι πολύ αυστηρός με αυτό. Η αρχή μου είναι να συμπεριφέρομαι στα ζώα με τον ίδιο τρόπο που θέλω να συμπεριφέρονται και εκείνα σε εμένα. Εγώ εισβάλω στο χώρο τους. Δεν τον διαταράσσω. Η πρόθεσή μου είναι παρατηρήσω τη φυσική συμπεριφορά των ζώων -και αυτή είναι και το πνεύμα που διέπει τους κανονισμούς της χώρας. Σε καμία περίπτωση, δεν ήθελαν να τους παρακάμψουν επειδή είχαμε μαζί μας μια κάμερα. Το μόνο μας προνόμιο ήταν ότι μας δόθηκε αποκλειστική πρόσβαση σε ορισμένες περιοχές. Για παράδειγμα μπορέσαμε να πάμε σε μια πολύ μεγάλη περιοχή που είναι καταφύγιο για πάντα, ένα πολύ μεγάλο τμήμα της δεν είναι προσβάσιμο ούτε για τους δασοφύλακες. Φυσικά, δεν πήγαμε ούτε εμείς εκεί. Οι κανόνες είναι κανόνες. Δεν γνωρίζαμε εκ των προτέρων αν θα συναντήσουμε κάποιο πάντα, αλλά δεν μας ένοιαζε. Θέλαμε να δούμε πού ζουν, πού τρώνε, που αφήνουν τα ίχνη τους. Απλά και μόνο ακολουθώντας τα ίχνη των ζώων μαθαίνεις πολλά για αυτά. Επίσης, συνεργαστήκαμε με πολύ έμπειρους δασοφύλακες. Τους σεβαστήκαμε και το αντίστοιχο έκαναν και εκείνοι. Με την ολοκλήρωση των γυρισμάτων μας κάλεσαν στα καταλύματά τους και ήπιαμε παρέα. Το μέλλον του πλανήτη μας εξαρτάται από την αλληλοκατανόηση και τον αλληλοσεβασμό.
Μετά από τόσα ταξίδια, τι έχετε μάθει για τους ανθρώπους και τη σχέση τους με τη φύση;
Ζούμε μαζί με πάρα πολλά απίθανα πλάσματα. Δεν έχει σημασία αν είναι φυτά, έντομα, ζώα ή πτηνά. Όλα τους φέρουν ζωή. Από αυτά τα πλάσματα εξαρτάται η ευημερία μας και πρέπει να καταναλώσουμε ορισμένα από αυτά. Ναι, πρέπει να αφαιρέσουμε ζωή, αλλά οφείλουμε να μην το κάνουμε άπληστα, αλλά με σεβασμό. Η στάση μου είναι η εξής: μοιραζόμαστε τη ζωή μας με αυτά τα πλάσματα, είναι τα αδέλφια και πρέπει να τα φροντίζουμε όπως θα κάναμε για κάθε άλλο μέλος της οικογένειά μας.
Τον τελευταίο καιρό παρακολουθούμε δισεκατομμυριούχους να αναβιώνουν την κούρσα του διαστήματος. Την ίδια στιγμή, βιώνουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και οι πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο δεν νοιάζονται, και απλώς θέλουν να κατακτήσουν πρώτοι έναν άλλο πλανήτη λες και δεν υπάρχον πράγματα που μπορούν να κάνουν για αυτόν που ζούμε. Ποιες είναι σκέψεις σας σχετικά με τα παραπάνω;
Είναι ένα περίπλοκο ζήτημα. Η πρώτη μου σκέψη είναι ΄τι δεν έχουμε δικαίωμα να εγκαταλείψουμε τον πλανήτη εάν πρώτα δεν μάθουμε πώς να τον φροντίζουμε με τον κατάλληλο τρόπο. Η Γη είναι το δικός μας διαστημόπλοιο και είναι πολύ όμορφο και πρέπει να το φροντίζουμε και να το κάνουμε ακόμα ομορφότερο. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι επιλέγουν να πάνε στο διάστημα; Αυτό είναι ένα ξεχωριστό ερώτημα. Ίσως πηγαίνουν διότι υπάρχει η ανάγκη για στρατιωτικό έλεγχο από ένα κράτος σε ένα άλλο. Ίσως να έχουν στο μυαλό τους ότι στους αστεροειδείς είναι γεμάτοι από πολύτιμα μέταλλα, επομένως το κίνητρο των ταξιδιών τους είναι η απληστία. Δεν πιστεύω ότι ούτε ο στρατιωτικός έλεγχος ούτε τα μέταλλα είναι τόσο σημαντικά όσο θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε. Και φυσικά, με προβληματίζει πολύ το πλήγμα που θα προξενήσουν κατά την προσπάθεια τους να εγκαταλείψουν τον πλανήτη. Είναι πιθανόν στο μέλλον να μας απασχολήσει το ζήτημα, να σκεφτούμε σοβαρά αν θα πρέπει να αφήσουμε τη Γη. Δεν νομίζω όμως ότι αυτή τη στιγμή είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε.
