Από τον Βόλο, ή τον “Βολάκο” όπως αποκαλεί τον τόπο του χαϊδευτικά αλλά καθόλου μειονεκτικά, ο Στέφανος Δημουλάς βρέθηκε να χορεύει στη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου και την Εθνική Όπερα της Ουαλίας. Είναι 27 χρονών, ανήκει στη Gen Z και δηλώνει περήφανα ότι είναι επαγγελματίας χορευτής. Ένας από τους βασικούς του στόχους, μάλιστα, είναι να κάνει γνωστό ότι ο χορός είναι μία κανονική δουλειά, παρόμοια με αυτή ενός γραφείου, με διαφορετικό ωστόσο ρυθμό από την κινησιολογία των ανθρώπων που κάθονται στην καρέκλα και ανοίγουν την οθόνη του υπολογιστή τους.

Με τον Στέφανο συναντηθήκαμε ένα ζεστό -υπερβολικά ζεστό- μεσημέρι στο Μαρούσι. Ήταν από αυτά τα μεσημέρια που δεν θες να αποχωριστείς τη δροσιά του σπιτιού σου αλλά τελικά χαίρεσαι που πήρες την απόφαση να κλείσεις την πόρτα του πίσω σου. Μιλήσαμε με τις ώρες. Αναγκαστικά, πολλά από αυτά που είπαμε χάθηκαν κάπου στο δρόμο, τη στιγμή που οδεύαμε και τη στιγμή που αποχωρούσαμε από την καφετέρια.  Συμβαίνει συχνά αυτό με τις εν κινήσει συζητήσεις. Όπως ήταν λογικό, επικεντρωθήκαμε στο χορό, την πρώτη αποκλειστικά δική του παραγωγή στη χώρα μας, τις χειρότερες/καλύτερες στιγμές του, τη γενιά μας, την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα στην Ελλάδα αλλά και τη θρησκεία. Ναι, του ζήτησα να μου σχολιάσει και το εξώφυλλο στο περιοδικό Attitude.

Πίσω στην Ελλάδα, έστω και προσωρινά. Τι ετοιμάζεις;

Μου έκανε πολύ καλό που μεγάλωσα στην Ελλάδα. Η χώρα αυτή δεν μου έδωσε ποτέ την αίσθηση ότι θα μου δώσει ευκαιρίες. Έτσι όταν βγήκα έξω, στη Σκοτία αρχικά και μετά στο Λονδίνο, εκτιμούσα τις δουλειές που μου δίνονταν διπλάσια και ήθελα να τις κάνω ακόμα καλύτερες. Μετά από δέκα χρόνια, μου έρχεται μια πολύ όμορφη ευκαιρία και στήριξη από την Ελλάδα για να κάνω για πρώτη φορά στη ζωή μου τη δική μου παραγωγή. Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε σύμπραξη με την Εθνική Λυρική Σκηνή, κάνουν το πρόγραμμα Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός και μέσα από εκεί μου δίνεται η ευκαιρία εμένα και της μη κερδοσκοπικής εταιρείας που έχω στην Ελλάδα, της Culture Select, να χτίσω εγώ και η ομάδα μου μία παραγωγή. Αυτό προέκυψε από την καραντίνα. Μιας και τα θέατρα ήταν κλειστά και δεν μπορούσα να χορέψω, είπα ας μην περιμένω πια. Έτσι, γεννήθηκε το Titan Prometheus, μια αμιγώς χορευτική παραγωγή με την μουσική του Ερμή Γεραγίδη. Είμαι και ενθουσιασμένος και αγχωμένος. Είναι πολύ διδακτικό για εμένα όλο αυτό που γίνεται.

Περίμενες να σου δοθεί αυτή η ευκαιρία;

Δεν μπορώ να σου πω ότι το περίμενα. Σε αυτό που μου έχει κάνει η Ελλάδα πάρα πολύ καλό έχει να κάνει με τον κόσμο της. Έχω λάβει μια συγκινητική υποστήριξη για αυτό που είμαι, για το πόσο ανοιχτός άνθρωπος είμαι, ακόμα και για πράγματα που στη χώρα μας είναι ακόμα κάπως στενά. Θέλω να κάνω πράγματα στη χώρα μου και πλέον φαίνεται ότι θέλει και εκείνη.

H Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία Culture Select πώς προέκυψε;

Γενικά στο Λονδίνο έμαθα να ερευνώ. Θέλω να κάνω τη δική μου παραγωγή; Πώς; Η θεωρία, η διαδικασία πίσω από αυτό έχουν σημασία. Δεν θεωρώ ότι έχω κάνει κάτι τρομερό. Μεγαλώνοντας σε μια χώρα όπως η Ελλάδα και σε μια περιοχή όπως ο Βόλος, σε βάζουν σε κάποια κουτιά. ‘’Εσύ, μέχρι εκεί μπορείς να φτάσεις. Θες να φτιάξεις κάτι δικό σου; Ποιος νομίζεις ότι είσαι;’’. Οπότε όταν σε βάζουν σε μια τέτοια λογική, σου στενεύουν και το μυαλό. Ξέρεις πόσοι από εμάς στην ηλικίας μας έχουν ιδέες αλλά φοβούνται την αποτυχία;

Τα πρώτα σου χορευτικά βήματα;

Είχα ένα ερέθισμα γύρω στα 4 όταν και είδα την Λίμνη των Κύκνων στην τηλεόραση. Η μουσική του Τσαϊκόφσκι με τρελαίνει. Είπα λοιπόν στους γονείς μου ότι αυτό θέλω να κάνω, ούτε που ήξερα πώς λεγόταν. Οι γονείς μου γενικά ακολουθούσαν τα ένστικτα των γονιών τους. Θα μου έλεγαν όχι σε κάτι επικίνδυνο, αλλά δεν θεώρησαν επικίνδυνο ένα τέτοιο χόμπι για ένα αγοράκι. Δεν είχαν ιδέα πάντως για το πού θα οδηγήσει όλο αυτό. Μετά πήγα σε δύο σχολές στο Βόλο, κατάλαβα ότι κάτι δεν με γεμίζει και ότι ήθελα κάτι πιο σοβαρό και έτσι πήγα στη Δημοτική σχολή του Βόλου. Για τη Γλασκόβη έφυγα 18 χρονών, με δέχτηκαν στη Βασιλική Ακαδημία Μπαλέτου της Σκοτίας. Ήρθα στην Αθήνα να διακόψω τις σπουδές, είχε περάσει Δημοσιογραφία και μου λέει ένας κύριος “κάτσε στην Ελλάδα που έχει ήλιο, τι θα πας να κάνεις εκεί;’’. Εγώ ξέρω ότι ένας άνθρωπος που είναι ευτυχισμένος με τη δουλειά του, δεν τον ενδιαφέρει αν έχει βροχή ή ήλιο. Τελειώνω με τις σπουδές και μετά πήγα στο Λονδίνο.

Η πρώτη σου μεγάλη δουλειά;

H διαφήμιση που έκανα με την Kate Moss το 2016. Αποφοίτησα το 2015 και αρχές του 2016 κάναμε τη διαφήμιση. Ακολούθησαν μερικές ακόμα όμορφες στιγμές με αποκορύφωμα τη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου στο Covent Garden. Επίσης όταν ήμουν πρωτοχορευτής στην Εθνική Όπερα της Ουαλίας στο Κάρντιφ και πήγα διάφορα θέατρα. Ήταν πολύ συγκινητικό. Από το Βόλο βρέθηκα εκεί, πώς δεν έβαλα τα κλάματα πάνω στη σκηνή.

Πόσο ανταγωνιστικό είναι το επάγγελμά σου;

Πάρα πολύ, όπως και σε κάθε επάγγελμα. Το καλό που υπάρχει σε πόλεις όπως το Λονδίνο, είναι ότι η ανταγωνιστικότητα χάνεται λόγω των περισσότερων ευκαιριών. Όταν έχεις πολλές ευκαιρίες, δεν θα παλέψεις για τη μία. Αυτό σου προσφέρει και μία ηρεμία. Έχει να κάνει και με τον τόπο που βρίσκεσαι. Γενικά είμαι τύπος που είναι υπέρ της ισότητας. Στο Titan Prometheus διοργάνωσα μία οντισιόν στο Βόλο και την Αθήνα για να βρω χορευτές γιατί ήθελα πολύ να δώσω δουλειά σε Έλληνες χορευτές, όπως ήθελα και εγώ κάποτε να μου δώσουν. Μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση ότι ενώ υπήρχε έντονο ενδιαφέρον, δεν υπήρχε μεγάλη προσέλευση, ενώ μου έστελναν και προσωπικά μηνύματα. Εγώ για να δεχτώ κάποιον σε μια οντισιόν, πρέπει πρώτα να έχει δει ο ίδιος τον εαυτό του ως επαγγελματία. Να έχει ένα σωστό βιογραφικό, ένα κανονικό e-mail. Στη χώρα μας δεν υπάρχει το υπόβαθρο. Για παράδειγμα έκανα γνωστό από την πρώτη στιγμή τον μισθό και προκάλεσε εντύπωση. Μου είπαν ότι μετά από πολλά χρόνια δηλώνεται ο μηνιαίος μισθός.

Μπορείς να θυμηθείς τη χειρότερή σου στιγμή;

Γύρω στα 16 μου όταν και δεν ήμουν ακόμα επαγγελματίας, πάτησα καρφί πάνω στη σκηνή. Γέμισα όλη τη σκηνή με αίματα. Συνέχισα να χορεύω βέβαια. Αυτή είναι σίγουρα μια κακή στιγμή. Είχα επίσης πολλές κακές στιγμές στη σχολή, δεν φταίει όμως μόνο η σχολή, φταίει και η φύση του επαγγέλματος. Υπάρχει μία πίεση προς την τελειότητα και αυτή η τελειότητα δεν υπάρχει. Πήγαινα στα αποδυτήρια και έκλαιγα μόνος μου. Υπήρχαν στιγμές που απογοητευόσουν πλήρως.

Και η καλύτερη στιγμή σου;

Θα σου πω δύο: η μία έχει να κάνει με την ομιλία στο Πάντειο για το TedX. Είδα κόσμο να κλαίει και ήρθαν γονείς και μου λένε ότι θέλουν να με γνωρίσουν και ότι θα ήθελαν τα παιδιά τους να μου μοιάσουν. Όταν μου λένε κάτι τέτοια, με “χτυπούν” σε ευαίσθητο σημείο γιατί έχω μια ευαισθησία ανάμεσα σε γονείς και παιδιά, σε γονείς που δεν θα έπρεπε να έχουν παιδιά, σε γονείς που θέλουν αλλά φοβούνται μην και δεν είναι σωστοί, σε γονείς που θέλουν αλλά δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά. Η δεύτερη καλύτερη στιγμή μου ήταν στο πανεπιστήμιο. Η πιο αυστηρή καθηγήτρια φεύγοντας από το στούντιο τελευταία μέρα μου είπε “να ξέρεις ότι τα άτομα που πέρασαν τα τελευταία τρία χρόνια στη σχολή, θεωρώ ότι εσύ θα κάνεις τη μεγάλη διαφορά”.

Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά της γενιάς μας;

Θεωρώ τη γενιά μας πολύ ανοιχτή γιατί έχει εύκολη πρόσβαση στη γνώση, κάτι που οι γονείς μας δεν το είχαν. Ένα ακόμα θετικό είναι ότι ασχολείται με τις ειδήσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Από το Black Lives Matter, to #ΜeToo και γενικότερα με πράγματα που έχουν να κάνουν με ένα ανοιχτό μυαλό. Όχι μόνο με τη σεξουαλικότητα αλλά και με το χρώμα του δέρματος. Τα αρνητικά της γενιάς μας… Θα πω τι έχω παρατηρήσει εγώ. Πάρα πολλά άτομα της ηλικίας μας βαριούνται και καταντούν ληθαργικοί. Με δύο ευρώ στην τσέπη και ένα καφέ πεντάωρο. Όσες πληροφορίες και να έχουμε, αν δεν βγεις έξω να κάνεις αυτό που θέλεις… Η πληροφορία είναι ένα συννεφάκι στο μυαλό. Αν δεν νοιαστείς εσύ για το δικό σου το κομμάτι, κανείς δεν θα νοιαστεί. Λείπει το πρακτικό κομμάτι. Δεν μπορώ να σου πω ότι η γενιά μας είναι στενόμυαλη. Όσο περνούν τα χρόνια ομαλοποιείται το ανώμαλο. Σε εισαγωγικά το ανώμαλο, αυτός που θεωρούσε παλιά η κοινωνία ως αφύσικο. Εμείς το κάνουμε φυσιολογικό, γίνεται κομμάτι της καθημερινότητάς μας.

Είναι έτοιμοι οι γονείς στην Ελλάδα να στείλουν το αγόρι τους για μπαλέτο;

Καθόλου. Ταυτόχρονα όμως έχω συναντήσει γονείς που το έχουν κάνει. Υπάρχουν γονείς που επιλέγουν ανάμεσα σε δύο πράγματα: είτε στην αγάπη για το παιδί τους είτε στο τι θα πει ο γείτονας. Ο μπαμπάς μου ως δικηγόρος έχει απαντήσει σε πολλές τέτοιες ερωτήσεις. Πηγαίνοντας στο δικαστήριο, του έλεγαν συνάδελφοι “τι στέλνεις το γιο σου στην Αγγλία, στη χώρα των αδερφάδων; Αν σου γυρίσει με καμιά αδερφή;”. Η απάντηση του πατέρα μου ήταν ότι “εγώ στα 26 μου έφερα τη Λούσι και θέλω να την παντρευτώ. Αν μου έρθει και μου πει αυτός είναι ο π.χ. James και αυτόν θέλω να παντρευτώ, με γεια του και χαρά του”.

Θα μου μιλήσεις λίγο για το εξώφυλλο στο περιοδικό Attitude;

Σαν Στέφανος δεν ήθελα ποτέ να μοιράζομαι τα προσωπικά μου με τους γονείς μου. Γενικά υπήρχαν ισορροπίες στο σπίτι μας. Μια οικογένεια αγαπημένη, υποστηρικτική και αλλά και με προβλήματα, όπως όλες. Δεν ήταν όλα ρόδινα. Οι γονείς μου έπρεπε να καταλάβουν ότι το ένα από τα δύο παιδιά τους είναι πολύ διαφορετικός από το παιδί απέναντι. Μέχρι να φτάσουμε σε αυτό το σημείο υπήρχαν και λογομαχίες. Εσείς βλέπετε ένα πολύ όμορφο εξώφυλλο άλλα έχουν προηγηθεί τσακωμοί με τον πατέρα μου και αυτό γιατί μοιάζουμε αρκετά. Είμαστε πολύ δυναμικοί και οι δύο. Πώς καταλήγουμε σε αυτό εξώφυλλο; Με ένα τηλεφώνημα, με πήρε τηλέφωνο ο editor in chief του περιοδικού και μου εξήγησε τι θέλει. Επέλεξα λοιπόν τον μπαμπά μου γιατί θεώρησα πιο σημαντικό για ένα ευρύτερο κοινό να υπάρχει μια τέτοια εικόνα. Ένας πατέρας να αποδέχεται έναν γιο όπως ακριβώς αυτός επιλέγει είτε ο ίδιος είτε η φύση του να είναι. Άτομα που δεν γνώριζα, μου έστελναν μηνύματα ότι το εκτύπωσαν και ότι δακρύζουν βλέποντας τη φωτογραφία. Οφείλω να εκπροσωπήσω τα όσα πιστεύω χωρίς να κάνω πίσω και χωρίς εκπτώσεις. Είναι στόχος μου η ορατότητα όχι μόνο της γκέι κοινότητας αλλά και το διαφορετικό χρώμα δέρματος, με άτομα που έχουν διαφορετικές ανάγκες σωματικές και ψυχικές. Χρειάζεται εκπροσώπηση αυτών των ανθρώπων.

Το Pride και η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα στην Ελλάδα;

Όσον αφορά την ορατότητα, χρειάζεται η προβολή ΛΟΑΤΚΙ ατόμων με μια αξιοπρέπεια, να υπάρχει μια ποιότητα μέσα τους που να μπορούν να μιλήσουν σοβαρά. Παρατηρώ ότι υπάρχει μια προβολή ΛΟΑΤΚΙ ατόμων που πραγματικά δεν αντιπροσωπεύουν την κοινότητα. Άτομα που θέλουν να προκαλούν με οτιδήποτε μπορούν να προκαλέσουν και μετά η κοινή γνώμη αποκτά μια άποψη “αυτό θέλετε; Να βγαίνετε στους δρόμους με βρακιά;”. O θεσμός του Pride δεν είναι μόνο αυτό. Το Pride υπάρχει και πρέπει να υπάρχει γιατί έχει να κάνει με την ισότητα. Τα δικαιώματά τους ετερόφυλων είναι όντως περισσότερα από αυτά των ομοφυλόφιλων. Όταν λοιπόν σταματήσουν να συλλαμβάνουν άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας σε διάφορα μέρη του κόσμου ή να δέχονται λεκτική βία στους δρόμους, τότε θα σταματήσουν και τα Pride. Μέχρι τότε θα πρέπει να προβάλλεται και αυτή η πλευρά των ανθρώπων. Αλλά ναι, μπαίνουν μέσα και εταιρείες όπου υπάρχει όφελος, άτομα που δεν αντιπροσωπεύουν την κοινότητα.

Η σχέση σου με τη θρησκεία;

Βρίσκομαι στην απέναντι πλευρά της θρησκείας, με την πίστη όχι. Λόγω των πολλών μου ταξιδιών μου έχω γνωρίσει διάφορες θρησκείες και βλέπω πολλά κοινά μεταξύ τους. Δεν με εκπροσωπεί κάτι και δεν θα ήθελα να με εκπροσωπήσει κάποια θρησκεία. Η πίστη είναι άλλο κομμάτι. Θεωρώ ότι είναι πολύ όμορφο να έχεις πίστη. Η προσωποποίηση της πίστης, όμως, είναι επικίνδυνη. Ελλάδα και θρησκεία; To θεωρώ τρομερό ψεγάδι. Υπάρχει υποκρισία. Είναι κρίμα.

Ποιους στόχους έχεις θέσει σαν Στέφανος;

Έχω δύο στόχους στη ζωή μου: να δείξω εμπράκτως ότι ο χορός είναι ένα κανονικό επάγγελμα και ότι ναι, μπορεί να υπάρξει ένας άνδρας χορευτής, επαγγελματίας από μια μικρή πόλη ο οποίος μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα από αυτά που πιστεύουν οι άλλοι.

*Titan Prometheus: Στο Αρχαίο Θέατρο Δημητριάδος (Βόλος) από τις 10 έως και τις 11 Σεπτεμβρίου. Για περισσότερες πληροφορίες, εδώ

*Φωτογραφίες: Δημήτρης Κλεάνθους