Συγχρόνως, εδώ και τώρα, όλες και όλοι μαζί. Αυτό είναι το πρόσταγμα του 1ου Synama Festival, στον πυρήνα του φεστιβάλ βρίσκεται η συμπερίληψη στον πολιτισμό ατόμων με αναπηρία, ενώ αντλεί και στοιχεία από την τρέχουσα συνθήκη κρίσης και θέτει ως προτεραιότητα έναν πολιτισμό από όλες, για όλους, άνευ ορίων και περιορισμών, αναδεικνύοντας ουσιαστικά τη διεκδίκηση ίσων ευκαιριών στις δημιουργικές διαδικασίες.
Φυσικά και ζητήσαμε περισσότερες λεπτομέρειες από τους διοργανωτές. Μιλήσαμε με την Μαρία Θρασυβούλίδη, την Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων liminal.
Τι σημαίνει «συναισθάνομαι» για εσάς;
Συναισθάνομαι σημαίνει μπαίνω στα παπούτσια του άλλου, προσπαθώ να καταλάβω από ποιο περιβάλλον, πολιτισμικό ή κοινωνικό, προέρχεται και να κατανοήσω τις ανάγκες του. Όταν μπαίνω στη θέση κάποιου και δε σκέφτομαι μονάχα μέσα από το δικό μου πρίσμα, έχω τη δυνατότητα να δω τον κόσμο διαφορετικά και να εμπλουτίσω και τη δική μου εικόνα. Δεν είναι δηλαδή, μόνο μια κίνηση προσέγγισης προς την άλλη πλευρά, αλλά είναι ταυτόχρονα και μία πράξη δικού μου επαναπροσδιορισμού.
Πώς μπορεί να γίνει πιο συμπεριληπτικός ο πολιτισμός για άτομα με αναπηρία; Όχι όμως θεωρητικά αλλά στην πράξη;
Ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι σίγουρα η επικοινωνία με αυτό το κοινό. Ποιες είναι οι ανάγκες και οι περιορισμοί με τους οποίους έρχονται αντιμέτωποι; Συχνά συμβουλευόμαστε μέλη της κοινότητάς μας για να αντιληφθούμε αν όντως αυτό που προσφέρουμε, τους εξυπηρετεί. Είναι πολύ καλύτερα να μη σχεδιάζουμε πράγματα εμείς για τα άτομα με αναπηρία, αλλά να τα εντάσσουμε εξαρχής σε αυτόν τον σχεδιασμό. Προσωπικά, με βοηθάει να σκέφτομαι τι θα έκανα αν πήγαινα με ένα φίλο μου με αναπηρία να παρακολουθήσουμε το τάδε ή το δείνα έργο/δρώμενο. Τι θα έκανα προκειμένου να μπορέσει να το απολαύσει το ίδιο; Αυτές τις μικρές ενέργειες που ατομικά επιχειρεί να κάνει ο καθένας για να βοηθήσει τον διπλανό του, τις βάζουμε σε μια μεγαλύτερη κλίμακα και τις συστηματοποιούμε.
Στόχος είναι αυτή η προσπάθεια να μετατραπεί σε ένα κοινωνικό αίτημα που θα εκφραστεί από την πλειοψηφία και όχι αποκλειστικά από τα ενδιαφερόμενα άτομα, ώστε να μπορέσουμε πράγματι να μιλήσουμε για καθολική προσβασιμότητα και για το δικαίωμα της ίσης συμμετοχής όλων στον πολιτισμό.
Αν εγώ έχω προβλήματα όρασης και ακοής πώς μπορώ να παρακολουθήσω ένα διαδικτυακό φεστιβάλ;
Ευτυχώς, υπάρχουν πια εργαλεία που μας επιτρέπουν να κάνουμε προσβάσιμο οποιοδήποτε έργο είτε ψηφιακά είτε ζωντανά. Στο Synama Festival, το zine που έχει δημιουργηθεί από τον Barba Dee διαβάζεται άνετα από τους χρήστες αναγνώστη οθόνης και όλο το οπτικό υλικό που το συνοδεύει είναι διαθέσιμο για εκείνους με αναλυτικές περιγραφές. Παράλληλα, σε όλες τις δράσεις έχει προβλεφθεί Ακουστική Περιγραφή για τα άτομα με προβλήματα όρασης και Υπότιτλοι για Κωφούς/ές και Βαρήκοους/ες ή Διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα για τα άτομα με ακουστική αναπηρία.
Τι θέλει να πετύχει η ομάδα του Liminal Access Force και πώς θα τα καταφέρει;
Η ομάδα του Liminal Access Force αποτελείται από άτομα που μοιράζονται ένα κοινό ενδιαφέρον για τον πολιτισμό και τη συμπερίληψη. Μαζί αναζητούμε τρόπους να κάνουμε την πρόσβαση στον πολιτισμό εύκολη και διασκεδαστική για τους ανθρώπους που έχουν ταλαιπωρηθεί αρκετά από αυτόν τον αποκλεισμό στην καθημερινότητά τους. Η ομάδα εκπαιδεύτηκε προς αυτήν την κατεύθυνση και τα μέλη της δουλεύουν ατομικά και μέσα στην ομάδα εφαρμόζοντας τις γνώσεις τους στην πράξη, στις επικοινωνίες του φεστιβάλ, στην δομή του, και στο καλλιτεχνικό του προφίλ. Επιδιώκουμε με αυτόν τον τρόπο να δώσουμε ένα στίγμα για το πώς αντιλαμβανόμαστε τον πολιτισμό και μέσα από αυτό το πρώτο Synama Festival, να αποτελέσουμε ένα καλό παράδειγμα και για άλλες διοργανώσεις στη χώρα.
Η Βενετσιάνα Καλαμπαλίκη, Χορογράφος και χορεύτρια μας μίλησε για το φεστιβάλ που προσπαθεί να αμφισβητήσει την εγκαθιδρυμένη νόρμα.
Τι ακριβώς έχετε ετοιμάσει για το Synama;
To 1ο Synama Festival πρόκειται για ένα ψηφιακό zine που θέτει ως προτεραιότητα τέχνη που προέρχεται από και απευθύνεται σε όλες και όλους χωρίς διακρίσεις. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμά του συμπεριλαμβάνει έργα καλλιτεχνών με και χωρίς αναπηρία και παράλληλα χρησιμοποιεί ενδεδειγμένους τρόπους ώστε να μπορούν να το παρακολουθήσουν άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής, καθώς κάθε δράση είναι διαθέσιμη με και χωρίς Ακουστική Περιγραφή, Υποτιτλισμό για Κ(κ)ωφούς/ές και Βαρήκοους/ες ή Διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική, αναλόγως με τις ανάγκες του κάθε έργου.
Φέτος, η θεματική του φεστιβάλ εστιάζει στις ανθρώπινες αισθήσεις και στην ιδέα του «συναισθάνομαι» και παρουσιάζει καινοτόμες και ανατρεπτικές προτάσεις με δυναμικό περιεχόμενο.
Όλες οι δράσεις του Φεστιβάλ θα είναι ανοιχτές προς το κοινό μέσω ενός προσβάσιμου ψηφιακού zine, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες και στις επισκέπτριες του φεστιβάλ να περιηγηθούν στις δράσεις με όποια σειρά, σε όποιο χρόνο και όσες φορές το επιλέξουν, εντός του διημέρου 5 και 6 Ιουνίου. Το zine θα είναι επίσης διαθέσιμο ώστε καθένας και καθεμία να μπορεί να το κατεβάσει και να το κρατήσει και ως αναμνηστικό πρόγραμμα από το 1ο Synama Festival.
Τι ιστορίες μπορούν να διηγηθούν τα σώματα καλλιτεχνών με αναπηρία;
Τα σώματα καλλιτεχνών με αναπηρία μπορούν να διηγηθούν τις δικές τους μοναδικές ιστορίες, όπως ακριβώς και τα σώματα καλλιτεχνών χωρίς αναπηρία.
Πώς μπορούμε να σπάσουμε τα στερεότυπα στο θέατρο και τις τέχνες και να απαιτήσουμε μια πιο συμπεριληπτική αντιμετώπιση από τους ιθύνοντες;
Ο τρόπος για να σπάσουμε τα στερεότυπα στο θέατρο και στις τέχνες είναι να σπάσουμε τα στερεότυπα παντού και να καταγγέλλουμε φαινόμενα ρατσισμού και βίας όπου τα συναντάμε, μέχρι να σταματήσουμε να τα συναντάμε!
Λίγα είναι τα έργα που δίνουν την ευκαιρία σε άτομα με αναπηρία να τα παρακολουθήσουν παρέχοντας υπηρεσίες προσβασιμότητας όπως ακουστική περιγραφή, υποτιτλισμό για κωφούς και βαρήκοους ή διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα, αποκλείοντας έτσι μία πολύ μεγάλη μερίδα ανθρώπων από τον πολιτισμό. Δεν έχουμε όλες και όλοι ίση πρόσβαση στις τέχνες ούτε ως δημιουργοί αλλά ούτε και ως κοινό. Όσο σημαντικό είναι να δίνονται ίσες ευκαιρίες στους καλλιτέχνες, τόσο σημαντικό είναι να προσφέρονται τα έργα σε προσβάσιμη μορφή και να διευρύνεται το κοινό των τεχνών χωρίς αποκλεισμούς.
Το Synama Festival είναι μία προσπάθεια αμφισβήτησης της εγκαθιδρυμένης νόρμας, φιλοξενώντας καλλιτέχνες με και χωρίς αναπηρία και προσφέροντας υπηρεσίες προσβασιμότητας σε όλα τα έργα και τα εργαστήρια. Στόχος μας είναι να προσελκύσουμε και μία μερίδα κοινού που ενδεχομένως να συναντά περιορισμένες ευκαιρίες να έρθει σε επαφή με τις τέχνες, θέτοντας ως προτεραιότητα έναν πολιτισμό από όλες για όλους, άνευ ορίων και περιορισμών.
Μπορείτε να ενημερώνεστε αναλυτικά μέσα από τον επίσημο ιστότοπο του https://synamafestival.liminal.eu/, καθώς και στα επίσημα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Φεστιβάλ: Facebook και Instagram
