Από το πρωί κυκλοφορεί ένα βίντεο στο οποίο μία ηλικιωμένη κυρία πετά επιδεικτικά από το μπαλκόνι της σκουπίδια και χαρτόκουτα στο δρόμο, την ώρα που περνά η εργαζόμενη καθαριότητα. Στην εύλογη αντίδραση της τελευταίας, η κυρία απαντά απαξιωτικά «δουλειά σου είναι».
Το περιστατικό συνέβη στο δήμο Φαιστού του Ηρακλείου Κρήτης, αλλά στην πραγματικότητα θα μπορούσε να είχε συμβεί οπουδήποτε. Βλέπεις, η κακία, η απαξίωση, η ανάγκη για εξουσία και επιβολή δεν είναι προϊόντα ΠΟΠ ευδοκιμούν διαχρονικά σε κοινωνίες που δομούνται πάνω στις άνισες σχέσεις. Η κυρία, που πετά από το μπαλκόνι τα σκουπίδια της διότι θεωρεί ότι δεν είναι δουλειά της να τα κατεβάσει και να τα αφήσει στο κάδο και θεωρεί ότι δικαιούται να υποδείξει στην εργαζόμενη να κάνει τη δουλειά της, δεν ανήκει απλώς στη συνομοταξία των σκατόψυχων -η συμπεριφορά της δεν εξηγείται μόνο με όρους ψυχολογίας. Πίσω από μία τέτοια ερμηνεία, βρίσκεται μια ευρύτερη πολιτική και κοινωνική ανάγνωση: η κυρία στο μπαλκόνι σωματοποιεί με τη συμπεριφορά της την αντίληψη της για τη θέση της στην κοινωνία, για τη θέση έναντι άλλων εργαζομένων, για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται την εργασία γενικά και την εργασία που αφορά τον κοινό καλό ειδικότερα. Η κυρία αυτή, περιχαρακωμένη στα όποια προνόμια νομίζει ότι έχει, ασκεί την μικροεξουσία της επειδή νιώθει ότι οι συνθήκες της επιτρέπουν να το κάνει.
Δεν ξέρω αν υπάρχει κάπου ήδη γραμμένο -δεν αποκλείεται, καθώς δεν αποτελεί δα και κάποια: το μέτρο του πολιτισμού των κοινωνιών φαίνεται στο πώς φέρεται στους οδοκαθαριστές της. Στους ανθρώπους που φροντίζουν να μαζεύουν αυτά που για εμάς δεν έχουν καμία χρησιμότητα και ταυτόχρονα με την εργασία τους διασφαλίζουν τη δημόσια υγεία. Πώς φέρεται στους ανθρώπους που πρέπει να μαζέψουν τα δικά μας σκουπίδια ή τους στους ανθρώπους που αναλαμβάνουν να φροντίζουν όσους ηλικιωμένους έχουμε παρκάρει μόνους τους σε ένα διαμέρισμα ή σε έναν οίκο ευγηρίας.
«Δουλειά σου είναι», αυτή η φράση που αγαπούν οι κάθε είδους εξουσιαστές μόλις μυρίσουν ότι έχουν ένα ελάχιστον περιθώριο να επιβληθούν. Δουλοπρεπή πλάσματα που θα σπεύσουν να δηλώσουν την υποτέλεια τους στους δικούς τους εξουσιαστές, διότι δεν μπορούν να διανοηθούν ότι ο κόσμος μπορείς να υπάρξει διαφορετικά.
«Δουλειά σου είναι», αυτή η φράση που βγαίνει από τα χείλη κάφρων που ανοίγουν λεξικό για να μάθουν τι σημαίνει η λέξη σεβασμός και αξιοπρέπεια.
«Δουλειά σου είναι», αυτή η φράση που καθόλου τυχαία ακούγεται από ανθρώπους που παρασιτούν εις βάρος των πολλών, που αγνοούν τι σημαίνει κόπος., που συγχέουν τον εργαζόμενο με δούλο ή σκλάβο.
«Δουλειά σου είναι», αυτή η φράση που τη λατρεύουν όλα τα εγωπαθή καθάρματα που έρχονται με έναν αέρα επιβολής να διατρανώσουν τα δήθεν προνόμιά τους, ενώ αδυνατούν να καταλάβουν ότι είναι και οι ίδιοι απόλυτα αναλώσιμοι. Πιστεύουν ότι είναι ο χασάπης μα η θέση τους βρίσκεται μέσα στη μηχανή του κιμά.
Λοιπόν, δεν είναι δουλειά τους. Δεν είναι δουλειά της καθαρίστριας να ανέχεται την απαξίωσή σου. Δεν είναι δουλειά του εργαζόμενου σε ένα κατάστημα ρούχων να ακούει τις διαταγές σου. Δεν είναι δουλειά ενός υπαλλήλου της εστίασης να σε κοιτά με καρτερικό βλέμμα την ώρα που τον προσβάλλεις. Δεν είναι δουλειά ενός υπαλλήλου σε call center να ακούει στωϊκά τα μπινελίκια του επειδή του «έτυχε» να είσαι το 150ο τηλεφώνημα που είχε να κάνει στη βαρδιά του και σε πέτυχε εκνευρισμένο «με τα δικά σου».
Η αξιοπρέπεια των εργαζομένων δεν είναι κάτι που θα έπρεπε να το σεβόμαστε επειδή έτσι επιτάσσουν τα εγχειρίδια ευγένειας. Τα ίδια αυτά εγχειρίδια πριν 150 χρόνια θα μιλούσαν για το δικαίωμα ενός γαιοκτήμονα να έχει σκλάβους. Η αξιοπρέπεια του εργαζομένου δεν είναι κάτι που καλό είναι το προστατεύουμε. Η αξιοπρέπεια του εργαζομένου είναι ο μόνος τρόπος να υπάρχουμε σε κοινωνίες που όσο πάνε γίνονται όλο και πιο αβίωτες.
