Μέχρι τη χθεσινή συνέντευξη τύπου δεν είχα ιδέα. Σήμερα δεν μπορώ να πω πλέον το ίδιο. Δεν ήξερα πως αν πεις στους γονείς σου ότι είσαι ομοφυλόφιλος άνδρας, λεσβία γυναίκα, κουίρ, τρανς, δυεμφιλικό παιδί μπορεί να σε εξαναγκάσουν σε θεραπεία για να διορθωθείς. Αγνοούσα ότι μπορεί ένας ιερέας να σε τραυματίσει ψυχολογικά επειδή θεωρεί αποκλειστικά την ετερόφυλη ταυτότητα αποδεκτή και λειτουργική.
Τώρα ξέρω. Και θέλω να πω σε όλους ότι η ταυτότητά σου δεν χρειάζεται αλλαγή. Η Νάνσυ Παπαθανασίου (δρ. Κλινικής Ψυχολογίας) και η Έλενα-Όλγα Χρηστίδη (ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια και υποψήφια διδάκτορας ΕΚΠΑ), αμφότερες επιστημονικοί υπεύθυνες του Orlando lgbt+ και διδάσκουσες στο Πάντειο και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής αποφάσισαν να τρέξουν μια καμπάνια.
Τι είναι το Orlando lgbt+; Μια ερευνητική, ακαδημαϊκή και κοινοτική δράση ενάντια στο στίγμα και υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+.
Ο πρώτος νομικά αναγνωρισμένος επιστημονικός φορέας που ασχολείται εξειδικευμένα με την ψυχική υγεία των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και που ανοίγει τον φάκελο των θεραπειών μεταστροφής στην Ελλάδα. Μας κάλεσαν σε κλειστή συνέντευξη τύπου με σκοπό να μας ενημερώσουν για τα σοκαριστικά στοιχεία που καταγράφονται στις ανώνυμες μαρτυρίες που συγκέντρωσαν και για τις επόμενες κινήσεις μας που στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση του κοινού, την έναρξη του δημόσιου διαλόγου και την ποινικοποίηση των θεραπειών μεταστροφής -και- στην χώρα μας.
Ζητούν τη βοήθεια μας για να ασκήσουμε την μέγιστη δυνατή πίεση για να σταματήσουν όλες οι σχετικές πρακτικές που χαρακτηρίζονται πλέον ως βασανιστήρια, και βέβαια αποτελούν άλλη μια ακραία μορφή έμφυλης βίας.
Τι είναι οι θεραπείες μεταστροφής ή «επανόρθωσης»;
Οποιαδήποτε παρέμβαση (ψυχοθεραπευτική, ψυχολογική, ιατρική, φαρμακευτική, συμπεριφορική ή πνευματική) που αποσκοπεί στην αλλαγή του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου ενός ατόμου. Υπεύθυνο άτομο αυτής της παρέμβασης μπορεί να είναι επαγγελματίας υγείας (γενικός ιατρός, παιδίατρος, ενδοκρινολόγος κ.α.), επαγγελματίας ψυχικής υγείας (ψυχίατρος, ψυχαναλυτής-τρια, ψυχοθεραπευτής-τρια, ψυχολόγος, σύμβουλος ψυχικής υγείας κ.α.), πνευματικός ή θρησκευτικός καθοδηγητής (π.χ. ιερέας, εξομολόγος, κατηχητής), εναλλακτικός θεραπευτής-τρια (ομοιοπαθητικός, ενεργειακός θεραπευτής κ.α.).
Οι θεραπείες μεταστροφής χαρακτηρίζονται από τους διεθνείς οργανισμούς υγείας/ψυχικής υγείας ως αναποτελεσματικές, βλαβερές και επικίνδυνες για τα άτομα που τις υφίστανται. Στόχος αυτής της καταγραφής είναι η ανάδειξη των κακών πρακτικών στην χώρα μας, εάν υπάρχουν, και η άσκηση πίεσης για την απαγόρευσή τους εφόσον καταστεί αναγκαίο.
Μπορεί να υπόσχεται ευθέως ότι θα βοηθήσει να επέλθει «αλλαγή» της ΛΟΑΤΚ+ ταυτότητας του ατόμου ή έμμεσα να αμφισβητεί τον αυτοπροσδιορισμό του και να παρουσιάζει ως «προτιμότερη», πιο «υγιή» ή «λειτουργική» μία σις/ετερόφυλη ταυτότητα.
Γιατί είναι τόσο επικίνδυνες;
Περιλαμβάνουν ψυχολογική βία (π.χ.: άρνηση σεβασμού του αυτοπροσδιορισμού των ατόμων και προτάσεις ή/και υπόνοιες ότι η ταυτότητά του μπορεί να αλλάξει μετά από παρέμβαση ή/και δική του επιλογή και προσπάθεια, οδηγίες και τεχνικές για την «αλλαγή», πίεση να παρουσιάζει άλλη ταυτότητα στον περίγυρο, πίεση να αναπτύξει φιλικές, ρομαντικές και σεξουαλικές σχέσεις που να «ενισχύουν» μία σις/στρέιτ ταυτότητα, εκβιασμούς, απειλές, χειριστικότητα, εξαναγκασμός να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις που δεν επιθυμεί κ.α.). Σωματική ή/και σεξουαλική βία και παρενόχληση: σωματικές τεχνικές (εναλλακτικές θεραπείες, μέθοδοι εξέτασης στα γεννητικά όργανα και το υπόλοιπο σώμα, απαίτηση λεπτομερών αναφορών σε σεξουαλικές πρακτικές και φαντασιώσεις παρά την επιθυμία του ατόμου, «επανορθωτικός» βιασμός).
Τι προκαλούν;
Aισθήματα ενοχής και ντροπής, μίσος για τον εαυτό, κοινωνική απόσυρση, αίσθημα απανθρωποποίησης και κοροϊδίας (του εαυτού και των άλλων), μείωση της πίστης (για τα ένθεα άτομα), απώλεια εμπιστοσύνης και έκπτωση λειτουργικότητας στις διαπροσωπικές σχέσεις κ.α. Κατάθλιψη. Αγχώδεις διαταραχές. Χρήση ουσιών. Αυτοκτονικότητα (σχεδόν 30% πιθανότητα να προβεί σε απόπειρα αυτοκτονίας νεαρό άτομο που έχει υποστεί αντίστοιχη ψευδοθεραπεία) και πιθανότητα αυτοτραυματισμών.
Έχουν ποινικοποιηθεί ήδη στη Γερμανία, τη Μάλτα, την Αλβανία και κάποιες περιοχές της Ισπανίας. Συζητήσεις για την απαγόρευσή τους έχουν ξεκινήσει στη Γαλλία. Τον Οκτώβριο του 2020 έγινε έκκληση από περισσότερους από 60 ευρωβουλευτές προς την Κομισιόν για ολική απαγόρευση των θεραπειών μεταστροφής στην ΕΕ.
Οι μαρτυρίες:
Κυρίως από έφηβα και νεαρά ενήλικα άτομα. Η διάρκεια των ψευδοθεραπειών που καταγράφηκαν είναι από μία συνάντηση ή συνεδρία έως και 5 χρόνια, με ένα άτομο να αναφέρει ότι την συνεχίζει ακόμα.
«3 χρόνια ψυχοθεραπεία λόγω πανικών και κατάθλιψης, η ψυχίατρος άφηνε να εννοηθεί ότι φταίει η ομοφυλοφιλία για αυτά. Επέμενε πως δεν είμαι ομοφυλόφιλος. Σύγχυση ως προς τον πραγματικό μου εαυτό, θεώρησα πως πλέον δεν είμαι ομοφυλόφιλος, ήταν μια φάση και πέρασε, αν και ήξερα μέσα μου πως δεν ισχύει δεν ήθελα να το δω. Τελικά παντρεύτηκα με μια γυναίκα. Aκόμα κάνω θεραπεία για να το διαχειριστώ.»
«Μου έλεγε να επισκέπτομαι οίκους ανοχής κ σιγά σιγά θα έρθει η επιθυμία για γυναίκες. Σταμάτησα να πηγαίνω στο γραφείο της και είχα σκέψεις αυτοκτονίας»
«έπρεπε να φαντασιώνομαι γυναίκες και σεξ με γυναίκες. Η επανάληψη αυτής της μεθόδου θα έφερνε το επιθυμητό αποτέλεσμα, να γίνω straight. Στο σπίτι δεν υπήρχε χώρος για να κάνω αυτή τη μέθοδο χωρίς να το καταλάβει η μητέρα μου. Οπότε ο πατέρας μου μου σύστησε να το κάνω στην αποθήκη, στο υπόγειο της πολυκατοικίας. Το έκανα συχνά πυκνά για 2, 3 μήνες. Ήταν τραυματική εμπειρία».
Τι σκοπεύουν να κάνουν;
Ευαισθητοποίηση και απεύθυνση σε Έλληνες/Ελληνίδες ευρωβουλευτές. Συνεργασία με φορείς που μπορεί να συμβάλουν στην κατεύθυνση των παραπάνω. Ανοιχτό κάλεσμα προς το ελληνικό γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η επιθυμία δεν αστυνομεύεται
Πρόκειται για μια έρευνα που συνεχίζεται και κάθε άτομο που επιθυμεί να συμμετάσχει καταθέτοντας τη δική του μαρτυρία μπορεί να το κάνει συμπληρώνοντας το σχετικό ερωτηματολόγιο εδώ.
