*Κείμενο του 2021
Για κάποιους το επίθετο «δυστοπικό» είναι υπερβολικό για να βρει τη θέση του δίπλα στη χρονολογία-φάντασμα 2020. Μετά μάλλον καλούνται να νοικιάσουν νέο σπίτι και καταλαβαίνουν για τα καλά τι σημαίνει δυστοπία.
Τα ενοίκια στην Αθήνα δεν ήταν ποτέ εύκολη υπόθεση, αλλά κάποτε τουλάχιστον ήταν λιγότερο δύσκολη. Η πρωτεύουσα έχει περάσει ουκ ολίγες κρίσεις, και όπως είναι φυσικό, μαζί με όλους τους τομείς που επηρεάζει μια κρίση, τα ενοίκια δε μένουν ανεπηρέαστα. Σε αυτό το σημείο, εύλογα θα σκεφτεί κανείς πως η κατάσταση έχει υπάρξει και δυσκολότερη, πριν κάποια χρόνια που το Airbnb ζούσε τη δόξα του και οι άνθρωποι έπρεπε να αφήσουν εντελώς εκτός των επιλογών τους ολόκληρες περιοχές ή και να ρίξουν και κάπως –πολύ- τα στάνταρ τους.
Προσπαθώντας να καταλάβω πόσο δύσκολη, χρονοβόρα και επικίνδυνη για τα νεύρα μπορεί να είναι η διαδικασία του να ψάχνει κανείς ένα σπίτι να νοικιάσει στην Αθήνα, βρήκα ανθρώπους που την έχουν βιώσει πρόσφατα. Όλοι τους ταυτίστηκαν σε ένα βασικό στοιχείο: η διαδικασία ακόμα ως ανάμνηση, είναι απλά εκνευριστική.
Τα sites
Το 2020 δύσκολα βγαίνει κανείς εκεί έξω, ψάχνοντας ενοικιαστήρια. Ξέρεις, αυτό το vintage κίτρινο αυτοκολλητάκι που πλέον πιο εύκολα παρατηρείς κολλημένο στην καρέκλα του αγαπημένου σου μπαρ, παρά στον δρόμο. Το κυριότερο όπλο των επίδοξων ενοικιαστών είναι τα σχετικά sites στα οποία καταχωρούνται τα διαθέσιμα σπίτια. Το θέμα με αυτά τα sites είναι πως πολλές φορές η πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με αυτή που προβάλλεται σε αυτά. Η Μελίνα είναι φοιτήτρια με καταγωγή από την Πάτρα και το «ψέμα» των φωτογραφιών στα sites το βίωσε στο πετσί της: «το πώς φαίνονται τα σπίτια online δεν έχει καμία σχέση με το τι ισχύει στην πραγματικότητα. Εγώ είχα πάει να δω ένα σπίτι στο Γκύζη που στο site φαινόταν σούπερ ανακαινισμένο και από κοντά συνειδητοποίησα πως κυριολεκτικά αν απλά έσπρωχνα την πόρτα, θα έπεφτε», ανέφερε.
Παρόμοια εμπειρία είχε και ο Κώστας, που εργάζεται ως υπάλληλος σε εταιρία και μπήκε μέσα στη χρονιά αυτή σε διαδικασία αλλαγής σπιτιού. «Πολλές αγγελίες δεν περιλαμβάνουν καν φωτογραφίες, γεγονός που σημαίνει ότι ρισκάρεις τον χρόνο σου για να δεις ένα σπίτι που δεν ξέρεις καν αν αξίζει». Για τον ίδιο, αυτό είναι πραγματικό ρίσκο. Τις περισσότερες φορές, ενώ η αγγελία μπορεί να γράφει πως είναι ανακαινισμένο, και στην ουσία να έχουν ανακαινιστεί μόνο κάποιοι χώροι, με το μπάνιο και την κουζίνα να μην έχουν υποστεί καμία βελτίωση. «Για να βρεις ένα πραγματικά τίμιο σπίτι, το budget σου πρέπει να είναι τουλάχιστον 450 ευρώ, και αυτό το ποσό είναι αρκετά υψηλό ό,τι δουλειά και αν κάνεις».
Το bootcamp
Ένας νέος άνθρωπος που ψάχνει ένα τίμιο σπίτι στην πόλη σήμερα, μετατρέπεται σε μίνι κυνηγό. Και προφανώς σε αυτό το κυνήγι δεν είναι μόνος. Υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που θέλουν το ίδιο πράγμα με εκείνον. Με αυτή τη λογική, δεν είναι λίγες οι φορές που ένα σπίτι, μια αγγελία, μετατρέπεται σε τρόπαιο και καταλήγουν οι υποψήφιοι ενοικιαστές να κλείνουν ομαδικά ραντεβού με τον εκάστοτε σπιτονοικοκύρη ή μεσίτη. Ναι, πρακτικά, αντί να τσεκάρουν εκείνοι αν τους κάνει ο χώρος ή όχι, περνάνε από mini bootcamp και αυτός που έχει την τελευταία κουβέντα είναι ο ιδιοκτήτης. Ο Μιχάλης, ένας 29χρονος εργαζόμενος έζησε μια τέτοια εμπειρία, το περασμένο καλοκαίρι, που έψαχνε ένα διαμέρισμα στον Πειραιά. “Ο μεσίτης είχε κλείσει ραντεβού με όλους τους ενδιαφερόμενους την ίδια ώρα, έτσι ήμασταν μαζεμένοι επτά άγνωστοι, που χωρίς λόγο είχαμε μετατραπεί σε ανταγωνιστές. Φεύγοντας άκουσα μια κυρία που το ήθελε για την κόρη της να λέει στο τηλέφωνο ότι θα παλέψει με νύχια και με δόντια για αυτό το σπίτι, λες και μιλούσε σε κάμερα reality show”.
Το θέμα με τους ιδιοκτήτες δε σταματάει στο επίπεδο του πόσο λάθος προγραμματίζουν τα ραντεβού τους. Οι ερωτήσεις και τα στάνταρ τους για τον ιδεατό ενοικιαστή δυσκολεύουν λίγο παραπάνω την κατάσταση. Η Εύα (29) και ο Γιώργος (33), είναι ζευγάρι, και έψαχναν καιρό ένα διαμέρισμα στα Νότια Προάστια, που να μην είναι τουλάχιστον ισόγειο που τιμολογείται σαν ρετιρέ. Αυτό είναι ένα γνωστό φαινόμενο στα Νότια Προάστια ούτως ή άλλως. Το θέμα που οι ίδιοι αντιμετώπισαν έμεινε σε ένα επίπεδο κουτσομπολίστικων σχεδόν συζητήσεων με τον εκάστοτε ιδιοκτήτη. “Μιλάμε για πολλές και αδιάκριτες ερωτήσεις. Τι δουλειά κάνετε; Είστε παντρεμένοι; Η μηχανή σας είναι πολλά κυβικά; Άρα κάνει θόρυβο! Ειλικρινά πιστεύω ότι αν μπορούσαν να ρωτήσουν αν και πώς κάνουμε σεξ, θα το έκαναν”, είπε χαρακτηριστικά. Παρόμοια εμπειρία είχε και ο Κώστας, ο οποίος βρήκε εν τέλει ένα διαμέρισμα στα Δυτικά Προάστια. Μέσα από τη διαδικασία αναζήτησης όμως κατέληξε σε κάποιες προτιμήσεις που έχουν οι ιδιοκτήτες σε σχέση με τους ενοικιαστές. “Ζευγάρια, δημόσιοι υπάλληλοι και φοιτητές είναι οι αγαπημένοι τους”. Φαντάζομαι πως ο ίδιος ως single στα 30κάτι και χωρίς την ασφάλεια του δημοσίου, χρειάστηκε να πείσει αρκετό κόσμο πως δεν είναι ελέφαντας.
Το θέμα με τους φοιτητές στο μεταξύ συχνά παίρνει και έμφυλη διάσταση. Η Μελίνα, μάλλον είχε έναν ακόμα άσσο στο μανίκι της, ούσα και γυναίκα πέρα από φοιτήτρια. “Οι σπιτονοικοκύριδες προτιμούν «κοριτσάκια». Φοιτήτριες, διαβαστερές που στερεοτυπικά στο μυαλό τους είναι εννοείται και νοικοκυρές”. Αυτά, για τα πρακτικά, τα άκουσε να λέγονται μπροστά της.
Η λύση της συγκατοίκησης
Από όλους όσους μίλησα, αν κάτι κατάλαβα είναι πως το concept value for money πάει περίπατο σε ό,τι έχει να κάνει με τα ενοίκια. Η Ανθή, επίσης φοιτήτρια, αφού απογοητεύτηκε στους συσχετισμούς των ποιοτικών χαρακτηριστικών των διαμερισμάτων και της τιμολόγησής τους, αποφάσισε να βρει συγκάτοικο.
“Πάντα έπαιζε κάπου στο 300-350 αλλά σπίτια χαμηλά, χωρίς καλά κουφώματα η λίγο πιο καινούργιες κουζίνες και μπάνια. Επομένως είχα απογοητευθεί. Και ταυτόχρονα σκεφτόμουν πως θα βόλευε απίστευτα να συγκατοικούσα αλλά δεν είχα και κάποιον που να ξέρω πως ψάχνει. Και μια μέρα έτυχε να μιλάμε με μια γνωστή μου που έμενε Αθήνα και λέγαμε για τα οικονομικά τώρα με την καραντίνα, πως δυσκολευόταν με το σπίτι κλπ. Ε και έτσι της πρότεινα αν θέλει και τελικά συγκατοικήσαμε”.
Έχει καταλήξει η διαδιασία ενοικίασης σπιτιού μια διαμορφωτική για τα νεύρα εμπειρία ή υπερβάλλω;
Φωτογραφίες: Lost Athina
