Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι με άτομα που έχουν τις δικές τους μεγάλες επιφυλάξεις όσον αφορά τη χρησιμότητα των εμβολίων και το κατά πόσο θα βοηθήσουν την ανθρωπότητα να ξεπεράσει την πανδημία του κορονοϊού. Οι αρνητές του ιού είναι μια διαφορετική περίπτωση, αν και αυτά που τους ενώνουν είναι πολλά περισσότερα από αυτά που τους χωρίζουν.
Από εκεί που συζητούσαμε για τη σημαντικότητα των εμβολίων, φτάσαμε στο σημείο να συζητάμε για την ανικανότητα της Ε.Ε. να συνεργαστεί ομαλά με τις μεγάλες εταιρείες, με το μερίδιο ευθύνης, προς το παρόν, να χωρίζεται στη μέση. Οι διαφορετικοί δρόμοι που επέλεξαν οι δύο έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση του εμβολιασμού που με τη σειρά της επιδεινώνει μια ήδη επιβαρυμένη κατάσταση. Ο μόνος χαμένος από αυτή την ασυνεννοησία είσαι εσύ και εγώ.
Υποθετικά μιλώντας, αφού δεν είμαστε σε θέση να κρίνουμε ένα έργο πριν ολοκληρωθεί, το μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαίων πολιτών δεν θα εμβολιαστεί άμεσα. Η ανοσία της αγέλης είναι ένα μακρινό σενάριο, ενώ η ανοσία στις υποσχέσεις μοιάζει πιο κοντά από ποτέ. Τι θα συμβεί, όμως, αν μια ανώτερη δύναμη, που ο κόσμος αυτός δεν έχει γνωρίσει ποτέ ξανά, συμβάλλει στο να εμβολιαστεί ολόκληρος ο πλανήτης; Ε, μάλλον ο γείτονάς σου και ο κάθε γείτονάς σου, θα αρνηθεί να δει το vaccine να τρυπά το μπράτσο του.
Ο Σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο, ο 94χρονος φυσικός ιστορικός με την χαρακτηριστική φωνή που την εχει χαρίσει σε μερικά από τα καλύτερα ντοκιμαντέρ που έχουν δει τα μάτια μας, έχει μια πολύ απλή θεωρία -που συμμερίζονται αρκετοί- για το ποιος είναι ο λόγος που ένας άνθρωπος, ενώ κινδυνεύει η ζωή του και η ζωή των αγαπημένων του, αποφασίζει να αρνηθεί το εμβόλιο.
Μιλώντας στο Channel 4, αναφέρθηκε στη σύνδεση μεταξύ της οικονομίας και του περιβάλλοντος αλλά και τους αντιεμβολιαστές. Να τονίσουμε πως ο ίδιος δεν ελέγχεται από το τσιπάκι του Μπιλ Γκέϊτς. ”Ναι, γιατί αν ήταν ελεγχόμενα όσα λέει, θα το ήξερες;”, είναι η ερώτηση που ακολουθεί, αλλά καλύτερα να την παρακάμψουμε για το καλό όλων. Ο Σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο, υποστηρίζει ότι ”πρόκειται για την άγνοια των ιατρικών δεδομένων και αν δεν τα γνωρίζεις, είναι πολύ εύκολο να μην τα εμπιστευτείς”. Μπορεί κανείς να διαφωνήσει; Αν κάποιος άνθρωπος δεν γνωρίζει κάτι, τότε από τη φύση του κρατά αποστάσεις και διαμορφώνει απόψεις που βασίζονται -αν σταθεί τυχερός- σε επιφανειακή γνώση.
”Στην τελική, έχεις να κάνεις με κάτι πολύτιμο, με το ίδιο σου το σώμα, με την ίδια σου τη ζωή και θες να την προστατέψεις. Και αυτό είναι σωστό”, συμπληρώνει και δεν μπορούμε να διαφωνήσουμε ούτε εδώ. Όταν ένας άνθρωπος δεν γνωρίζει, όμως, η αμέσως επόμενη κίνησή του, είναι να ρωτήσει ώστε να μάθει. Αυτό, βέβαια, δεν θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένο, ειδικά στο θέμα των εμβολίων αφού οι πηγές πληροφόρησης είναι πολλές και αυτές τις παραπληροφόρησης ακόμα περισσότερες.
Επιστρέφοντας στον δικό μας κόσμο, στην Ελλάδα μας, βλέπουμε πως οι αντιεμβολιαστές είναι αρκετοί. Το φαινόμενο, ωστόσο, δεν είναι ελληνικό, είναι παγκόσμιο. Για να γίνει κατανοητό σε όλους μας, ακόμα και σε εκείνους που είναι πρόθυμοι να κάνουν το εμβόλιο, το σύνολο των επιστημόνων και τεχνολογικών φορέων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας, ξεκαθαρίζει ότι ”ο εμβολιασμός αποτελεί μια θεραπεία εξαιρετικά ασφαλή”. Κρατάμε αυτό και στη συνέχεια διαβάζουμε ολόκληρη την επιστολή για να καλύψουμε τα κενά μας. Ναι, όλοι θα θέλαμε να μας διαβάσει την επιστολή ο Σερ Ντέιβιντ Ατένμπορο αλλά κάτι τέτοιο, δυστυχώς, δεν μπορεί αν γίνει. Α, πλένουμε και τα χεράκια μας, μην το ξεχνάμε αυτό.
Η επιστολή της ερευνητικής κοινότητας: ”Το ισχυρότερο όπλο κατά της πανδημίας Covid19”
Διαχρονικά τα εμβόλια αποτελούν τα πιο ασφαλήκαι αποτελεσματικά όπλα στην αντιμετώπιση των επιδημιών. Στην ιστορία της ανθρωπότητας, η εξάλειψη θανατηφόρων νοσημάτων όπως η «ευλογιά», και η πρόληψη μιας σειράς από σημαντικές ασθένειες που αποτελούσαν μάστιγα για τον άνθρωπο όπως ο τέτανος, η πολιομυελίτιδα, οι ηπατίτιδες, η γρίπη, η ιλαρά έγινε δυνατή χάρη σε προγράμματα μαζικού εμβολιασμού.
Ο εμβολιασμός αποτελεί μια θεραπεία εξαιρετικά ασφαλή, ακριβώς επειδή στηρίζεται στην ενεργοποίηση των φυσιολογικών μηχανισμών ανοσολογικής μνήμης. Τα ειδικά λεμφοκύτταρα μνήμης που δημιουργούνται στα όργανα του λεμφικού συστήματος (λεμφαδένες) λίγες εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό είναι εξειδικευμένα να αναγνωρίζουν ειδικά πεπτίδια (αντιγόνα) της κυτταρικής δομής του παθογόνου, μιμούμενα που εν πολλοίς την ανοσία που εξασφαλίζεται μετά από φυσική λοίμωξη. Κατά συνέπεια, η επόμενη έκθεση στο εν λόγω παθογόνο οδηγεί άμεσα στην εξουδετέρωσή του μέσω της παραγωγής προστατευτικών αντισωμάτων από τα ειδικά Β λεμφοκύτταρα και της ενεργοποίησης επιπλέων μηχανισμών προστασίας από ειδικά Τ λεμφοκύτταρα.
Σε αρκετές περιπτώσεις ασθενειών, όπως η νόσος COVID-19, η ανοσολογική απάντηση μέσω του εμβολιασμού είναι πιο αποτελεσματική από την φυσική ανοσία μετά από λοίμωξη, επειδή η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού είναι στοχευόμενη και ελεγχόμενη ενώ απουσιάζει η ανασταλτική δράση του παθογόνου στο αμυντικό μας σύστημα. Τα εμβόλια θεωρούνται τα πιο ασφαλή φάρμακα, επειδή η συντριπτική πλειονότητα των παρενεργειών τους είναι ήπιες, (π.χ., τοπικός πόνος, ερυθρότητα στο σημείο ένεσης) είτε συστηματικά (π.χ., πυρετός, ήπια αλλεργική αντίδραση). Επιπλέον, οι παρενέργειες αυτές των εμβολίων εκδηλώνονται άμεσα (λίγες ώρες έως μέρες) και είναι αυτοπεριορισμένες.
Η δημιουργία αποτελεσματικών εμβολίων δεν είναι μια απλή και εύκολη διαδικασία. Για μια σειρά από γνωστές ασθένειες, όπως η φυματίωση και η λοίμωξη από HIV, δεν υπάρχουν αποτελεσματικά ή διαθέσιμα εμβόλια, αντίστοιχα. Την τελευταία δεκαετία, η αλματώδης εξέλιξη στην τεχνολογία στοχευόμενης επιλογής, παραγωγής και παρουσίασης των κατάλληλων αντιγόνων στα κύτταρα του ανοσοποιητικού, επιτρέπει την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη παραγωγή νέων εμβολίων. Η πρόοδος αυτή, προϊόν βασικής έρευνας πολλών δεκαετιών στη μοριακή βιολογία και βιοτεχνολογία, είχε ευεργετικά αποτελέσματα και συνέβαλε καθοριστικά στην ταχεία ανάπτυξη αποτελεσματικών και ασφαλών εμβολίων έναντι της νόσου COVID-19.
Τα εμβόλια έναντι του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στην πρόληψη της νόσου COVID-19 και των επιπλοκών της, με ποσοστά προστασίας που ξεπερνούν το 90% και αποτελούν το πιο ισχυρό όπλο της ανθρωπότητας στην αντιμετώπιση της εξελισσόμενης πανδημίας. Όπως όλα τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα εμβόλια έναντι του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2, έχουν λάβει έγκριση μετά από κλινικές μελέτες ασφάλειας και αποτελεσματικότητας σε μεγάλο αριθμό υγειών εθελοντών. Η διεθνής επιστημονική κοινότητα με κριτήρια διαφάνειας, υπευθυνότητας και επιστημονικής εγκυρότητας παρακολουθεί στενά και ενημερώνει σε πραγματικό χρόνο για όλες τις εξελίξεις που αφορούν την αποτελεσματικότητα και τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις των εμβολίων για τη νόσο COVID-19. Τα εμβόλια αυτά έχουν πλέον χορηγηθεί σε πολλά εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο, με εξαιρετικά αποτελέσματα τόσο στην αποτελεσματικότητα αλλά στο προφίλ ασφαλείας τους.
Ο δύσκολος αγώνας που έχει μπροστά της η ανθρωπότητα είναι η έγκαιρη δημιουργία ενός τείχους ανοσίας με μοναδικά όπλα τον μαζικό εμβολιασμό και τα μέτρα επιδημιολογικής πρόληψης για τον περιορισμό της διασποράς νέων μεταλλάξεων του ιού και τον έλεγχο της πανδημίας. Είναι χρέος όλων μας να εμπιστευθούμε την επιστήμη και να εμβολιασθούμε εγκαίρως προστατεύοντας τόσο τον εαυτό μας όσο και τους συνανθρώπους μας από τη νόσο COVID-19.