Δώδεκα τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου, για μια πληγή που ακόμα πονάει

Στις 28 Δεκεμβρίου του 2019, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο ανήσυχος και πολιτικά δραστήριος μουσικοσυνθέτης, άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 72 ετών. Το διάστημα που έχει περάσει από τότε είναι περίεργο, αδρανές και με πολλές μεταπτώσεις. Αν και λείπει σαν φυσική παρουσία και έχει πάψει να πατά τα πλήκτρα του πιάνου με τον χαρακτηριστικό του τρόπο, εξακολουθεί μέσω της μουσικής του να τονίζει τις ταξικές ανισορροπίες, να εξυψώνει τον έρωτα, να εμπνέει και να προβληματίζει.

Ακόμα και όταν δεν γνώριζες πως το τραγούδι που χορεύεις ήταν δικό του -μέχρι να μεγαλώσεις και να το μάθεις- ο Θάνος Μικρούτσικος ήταν εκεί. Από τα παιδικά σου χρόνια μέχρι και αυτά της ενηλικίωσης. Από το πρώτο σου ζεϊμπέκικο και τη «Ρόζα» του Δημήτρη Μητροπάνου μέχρι και την πρώτη σου συνειδησιακή κρίση με το «Ο Φασισμός» της Μαρίας Δημητριάδη που σε έκανε να αναθεωρήσεις πολλά για τον κόσμο γύρω σου. Του οφείλουμε πολλά, πάρα πολλά καθώς για πολλούς έγινε η αφορμή για να γνωρίσουμε καλύτερα την ποίηση.

Η μελοποιημένη ποίηση με την οποία συνδέθηκε βρίσκεται παντού μέσα μας. Γιάννης Ρίτσος, Μάνος Ελευθερίου, Άλκης Αλκαίος, Μπέρλοτ Μπρεχτ, Ναζίμ Χικμέτ, Κώστας Καρυατάκης, Νίκος Καββαδίας και πολλοί άλλοι απέκτησαν ένα μουσικό ηχόχρωμα αντάξιο του έργου τους. Οι πιθανότητες να μην έχει ακούσει κάποιος τους «7 νάνους» είναι μηδαμινές. Ο ήχος του, από το ξεκίνημά του το 1969, ήταν πρωτοποριακός και δικαίως βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της λίστας με τους κορυφαίους συνθέτες της χώρας, αν και για πολλούς, η σημαντικότητα και το εύρος της δουλειάς του τον καθιστούν τον κορυφαίο όλων.

Συνεργάστηκε με ερμηνευτές και ερμηνεύτριες όπως ο Μανώλης Μητσιάς, η Χάρις Αλεξίου, ο Δημήτρης Μητροπάνος, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, ο Γιάννης Κούτρας, η Ρίτα Αντωνοπούλου, η Μαρία Δημητριάδη, ο Χρήστος Θηβαίος και η Μαρίζα Κωχ. Η λίστα είναι τεράστια, όπως και η επίδραση του συνολικού του έργου στη διαμόρφωση της ελληνικής μουσικής.

Οι σπασμωδικές του κινήσεις, ο καπνός από την πίπα του, οι προβληματισμοί του, ο τρόπος που έβλεπε τη ζωή και η φωνή του που δεν ακολουθούσε τις νόρμες της καλλιφωνίας αλλά της αυθεντικότητας, μας ακολουθούν. Ο Θάνος Μικρούτσικος, πέρα για πέρα ανθρώπινος και δραστήριος παρά τα προβλήματα υγείας του ήταν μέχρι το τέλος εκεί. Το είχε δηλώσει άλλωστε πως θα είναι εκεί.

Ακολουθούν δώδεκα τραγούδια του, αν και είμαστε πεπεισμένοι πως, «το πιο όμορφο απ’ όλα δεν μας το έχει πει ακόμα».

Το κακοηθές μελάνωμα – στίχοι: Άλκης Αλκαίου