Η ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας σχετικά με το φαινόμενο της ομοφοβίας /τρανσφοβίας/αμφιφυλοφοβίας και των διαφόρων εκφάνσεων τους είναι ένα τεράστιο ζήτημα. Ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή: περιστατικά ρατσιστικής βίας θεωρούνται εγκληματικές πράξεις ή βίαιες ενέργειες ή συμπεριφορές εις βάρος ατόμων, τα οποία στοχοποιούνται λόγω εθνικής ή εθνοτικής προέλευσης, χρώματος, θρησκευτικής προέλευσης, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου ή αναπηρίας.

Τι δείχνουν τα στοιχεία της διαδικτυακής έρευνας – που άντλησε το ΑΠΕ-ΜΠΕ- με θέμα την εμπειρία των ΛΟΑΤΚΙ+ σε φορείς και υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, στην οποία συμμετείχαν 150 ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και 202 εργαζόμενοι σε ένα ευρύ φάσμα δημόσιων υπηρεσιών (όπως εκπαιδευτικοί, διοικητικοί υπάλληλοι, δικαστικοί υπάλληλοι, κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι, επαγγελματίες υγείας, αστυνομικοί και δικαστές), από διάφορες περιοχές της Ελλάδας; Ένα στα τρία ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα στην Ελλάδα έχει δεχτεί προσβολές ή εξύβριση λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου του από επαγγελματίες στο δημόσιο τομέα έστω και μία φορά, ενώ το 6% γίνεται αποδέκτης λεκτικής βίας από δημόσιους υπαλλήλους συχνά ή πάντα.

Το 14% δήλωσε ότι δέχεται συχνά ή πάντα ειρωνικά σχόλια, προσβολές ή εξύβριση από αστυνομικούς κατά την επίσκεψη στο αστυνομικό τμήμα.  

Η έρευνα διενεργήθηκε από τον Μάιο ως τον Ιούλιο 2020, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος FAROS και παρουσιάστηκε σε σχετική διαδικτυακή εκδήλωση του -συντονιστή του έργου- Κέντρου Κοινωνικής Δράσης και Καινοτομίας- ΚΜΟΠ.

Μόλις το 7% έχει αναφέρει κάποιο περιστατικό διάκρισης ή βίας σε δημόσιο φορέα 

Το 72% ανέφερε ότι δεν νιώθει ασφάλεια να καταγγείλει σε δημόσιους φορείς κάποιο τέτοιο περιστατικό. Ένας από τους κυριότερους λόγους που επεσήμαναν ότι λειτούργησε αποτρεπτικά για την αναφορά του περιστατικού ήταν η αίσθηση πως δεν θα άλλαζε κάτι.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας που άντλησε το Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων από την ημερίδα, το 40% των ΛΟΑΤΚΙ+ ερωτώμενων δεν αισθάνεται ποτέ άνετα και το 31% αισθάνεται σπάνια άνετα να μοιραστεί τη ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητά του με επαγγελματίες στο δημόσιο τομέα, σε περιπτώσεις όπου αυτό χρειάζεται.

Προσβολές ή εξύβριση από αστυνομικούς 

Ένα στα δύο ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα δήλωσε ότι ποτέ δεν νιώθει ασφάλεια να απευθυνθεί στην αστυνομία και το 13% αναφέρει ότι συχνά ή πάντα αστυνομικοί προσπαθούν να αποθαρρύνουν την καταγγελία περιστατικών βίας ή διάκρισης λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και ταυτότητας φύλου. Μάλιστα το 14% δήλωσε ότι δέχεται συχνά ή πάντα ειρωνικά σχόλια, προσβολές ή εξύβριση από αστυνομικούς κατά την επίσκεψη στο αστυνομικό τμήμα.

Η εικόνα στις υπηρεσίες υγείας  

Το 35% των ανθρώπων που μετείχαν στην έρευνα ανέφεραν ότι το προσωπικό ποτέ δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τις ανάγκες τους, και το 30% απάντησε ότι αυτό γίνεται σπάνια. Το 47% ανησυχεί συχνά ή πάντα και το 27% μερικές φορές πως αν αποκαλύψει το σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου του στους επαγγελματίες υγείας δεν θα λάβει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.

Η  ζωή στο σχολείο

Το 29% δήλωσε ότι δέχτηκε προσβολές ή εξύβριση από το προσωπικό του σχολείου του λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου μερικές φορές, συχνά ή πάντα. 

Συμπεριληπτικότητα στο δημόσιο

Η συντριπτική πλειονότητα των επαγγελματιών (96%) αναφέρει πως δεν τους έχουν δοθεί από την υπηρεσία τους οδηγίες για συμπεριληπτικές υπηρεσίες σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ενώ το 79% δηλώνει πως δεν έχει λάβει εκπαίδευση σχετικά με τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα.  Οι ερωτώμενοι επαγγελματίες δήλωσαν ότι αστεία σε βάρος ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων γίνονται μεταξύ συναδέλφων συχνά (24%) ή πάντα (14%), αλλά το 72% διευκρίνισε ότι δεν συμμετείχε σε αυτά. Το 42% περιέγραψε πως έχει συμβεί συνάδελφος να εξυβρίσει ή να προσβάλει ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο και το 17% έχει γίνει μάρτυρας περιστατικού σωματικής βίας από συνάδελφο.   

Τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας

Σε πάρα πολλές χώρες, το να είσαι λεσβία, ομοφυλόφιλος/η, αμφιφυλόφιλος/η, τρανς ή intersex (ΛΟΑΤΚΙ) σημαίνει ότι ζεις με καθημερινές διακρίσεις. Αυτή η διάκριση μπορεί να βασίζεται στον σεξουαλικό προσανατολισμό (ποιος/ποια σε ελκύει), την ταυτότητα φύλου (πώς προσδιορίζεις τον εαυτό σου, ανεξάρτητα από το βιολογικό σου φύλο), την έκφραση του φύλου (πώς εκφράζεις το φύλο σου μέσα από τα ρούχα, τα μαλλιά ή το μακιγιάζ σου) ή τα χαρακτηριστικά του φύλου (για παράδειγμα τα γεννητικά όργανα, τα χρωμοσώματα ή τα επίπεδα ορμονών).

Το άρθρο 19 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (το οποίο προέβλεψε για πρώτη φορά τα δικαιώματα στα οποία όλοι έχουμε δικαίωμα) προστατεύει το δικαίωμα όλων να εκφράζονται ελεύθερα.

Η σεξουαλική συνεύρεση με άτομα του ιδίου φύλου είναι έγκλημα σε 70 χώρες και μπορεί να επιβληθεί θανατική ποινή σε εννιά χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας, του Σουδάν και της Υεμένης. Και ακόμη και όταν αυτοί οι περιοριστικοί νόμοι δεν εφαρμόζονται, η ίδια η ύπαρξή τους και μόνο ενισχύει την προκατάληψη έναντι των ΛΟΑΤΙ ατόμων, αφήνοντάς τους/τις να αισθάνονται ότι δεν έχουν καμία προστασία από παρενόχληση, εκβιασμό και βία.

Το άρθρο 19 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (το οποίο προέβλεψε για πρώτη φορά τα δικαιώματα στα οποία όλοι έχουμε δικαίωμα) προστατεύει το δικαίωμα όλων να εκφράζονται ελεύθερα.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ και την επίσημη ιστοσελίδα του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.