Σε απάντηση της αμερικανικής εταιρείας βιοτεχνολογίας, Moderna, πως το νέο εμβόλιο παρουσιάζει αποτελεσματικότητα κατά 94,5 ενάντια του κορωνοϊού, ο Stephen Cockbur, Διευθυντής του Προγράμματος Οικονομικής και Κοινωνικής Δικαιοσύνης της Διεθνούς Αμνηστίας, έφερε μια πολύ σημαντική σημείωση στο προσκήνιο. Μια σημείωση που η ίδια η πανδημία και το άγχος για την υγεία ίσως να έχουν βάλει υποσυνείδητα σε δεύτερη μοίρα.
Συγκεκριμένα ανέφερε:
“Έχοντας ήδη πουλήσει το μεγαλύτερο για το 2021 απόθεμα του εμβολίου στις πλούσιες χώρες, η Moderna θα πρέπει να τηρήσει την υπόσχεση της να επιτρέψει και σε άλλους να φτιάξουν το εμβόλιο. Οφείλει λοιπόν, να παρέχει την γνώση και την τεχνολογία της μόλις διαπιστωθεί ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό.”
“Εταιρείες όπως η Moderna και η Pfizer-BioNTech έχουν υποχρέωση να σεβαστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα πρέπει να παίξουν καθοριστικό και ηγετικό ρόλο ως προς την παγκόσμια λύση για τον κορονοϊό, διαμοιράζοντας το και διασφαλίζοντας προσιτές τιμές. Δεν πρέπει να δράσουν με τέτοιο τρόπο που θα επιτρέψει στις κυβερνήσεις να μαζέψουν εμβόλια μόνο για κάποιους λίγους προνομιούχους.”
“Μπορούμε να δώσουμε τέλος στον κορονοϊό μόνο αν οι εταιρείες διασφαλίσουν πως εκείνοι/ες που χρειάζονται περισσότερο τα εμβόλια δεν θα μείνουν πίσω. Ήρθε η ώρα οι εταιρείες να δράσουν σύμφωνα με τις υποχρεώσεις τους ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και να διασφαλίσουν τη μεγαλύτερη δυνατή πρόσβαση στις καινοτομίες τους.”
Ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ με τη σειρά του, τόνισε πως οι εταιρείες «πρέπει να απέχουν από την πρόκληση ή την συμβολή τους σε επιπτώσεις στο δικαίωμα στη ζωή και στην υγεία με το να επικαλούνται το δικαίωμα στην πνευματική ιδιοκτησία και να θέτουν ως προτεραιότητα τα οικονομικά συμφέροντα.”
Σε κάθε περίπτωση, το Διεθνές Δίκαιο προστάζει πως οι εταιρείες έχουν ευθύνη να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και μεταξύ άλλων, να μην εμποδίζουν τις προσπάθειες των κρατών να ικανοποιήσουν το δικαίωμα στην υγεία και την πρόσβαση σε φάρμακα.
Τι συμβαίνει ως τώρα
Η Moderna είναι η μόνη εταιρεία ως τώρα που έχει δεσμευτεί στη μη επιβολή πνευματικών δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, επιτρέποντας έτσι σε άλλους να φτιάξουν το εμβόλιο.
Η εταιρεία δηλώνει πως μπορεί να κατασκευάσει από 500 εκατ μέχρι και ένα δις δόσεις του εμβολίου το 2021 (να σημειωθεί πως κάθε άτομο χρειάζεται δυο δόσεις). Ωστόσο, ως τώρα έχει κλείσει συμφωνίες μόνο με τις πλούσιες χώρες, οι οποίες ενδεχομένως να καλύπτουν την πλειοψηφία των δόσεων αυτών. Συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ έχουν ήδη πληρώσει 100 εκατ δόσεις έχοντας εξασφαλίσει τη δυνατότητα να λάβουν άλλα 500 εκατ. Ο Καναδάς έχει παραγγείλει 56 εκατ δόσεις, η Ιαπωνία 50 και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι σε διαδικασία κλειστών διαπραγματεύσεων με την εταιρεία.
