Αυτή η αδικημένη ιδιοφυΐα, ο Γουίλεμ Νταφόε!

Σ’ αυτό που έχουμε μάθει να λέμε “βιομηχανία του θεάματος”, υπάρχουν τεσσάρων ειδών ηθοποιοί. Υπάρχουν ταλεντάρες που τους υποκλίνεται ολόκληρος ο κόσμος (σαν το Ντε Νίρο και το Νίκολσον). Υπάρχουν ατάλαντοι που δεν τους μάθαμε ποτέ. Υπάρχουν ατάλαντοι που καβάλησαν το καλάμι της διασημότητας κι ακόμα κάποιοι τους περνάνε για σπουδαίους (χαίρε, ω χαίρε Νίκολας Κέιτζ!). Και τελικά, υπάρχουν και ταλεντάρες που τις αδίκησαν πολύ. Και πολλαπλά!

Θες ένα παράδειγμα; Ορίστε! Ο Γουίλεμ ο Νταφόε. Πολλές ταινίες, πολλές ρολάρες, οι περισσότεροι σκηνοθέτες κερνάν το καφενείο αν είναι να συνεργαστούν μαζί του, αλλά τα Όσκρα συνεχίζουν ακόμα να του γυρνούν την πλάτη. Κι αυτό είναι ένα έγκλημα που σήμερα σκοπεύω να ξεσκεπάσω. Τα στοιχεία μου; Ιδού, κύριε πρόεδρε. Ιδού, 10+1 απίθανες ερμηνείες που ο μπάμπρα-Όσκαρ τις πέρασε στο ντούκου!

Υ.Γ. Τη βαθιά συγγνώμη μου σε Steve Zissou, Γεννημένο την 4η Ιουλίου, Μισισιπή που Καίγεται, και άλλες ρολάρες που έμειναν απ’ έξω…

10. Spider-Man

Το συμπαθητικό (σε καλτ αποχρώσεις) superhero movie του 2002, καμία σχέση δεν έχει μ’ όσα συμβαίνουν σήμερα στο είδος, μα ούτε και μ’ όσα συνέβαιναν όταν ο Τιμ Μπάρτον γύριζε “Batman”. Ο Νταφόε ωστόσο, μέσα σ’ αυτό το φιλμάκι είναι ένας Green Goblin που κάθεται στο πάνω ράφι, πλάι στον Πιγκουίνο του Ντε Βίτο και το Τζόκερ του Νίκολσον. Σαν καλός κακός να ‘σαι, φίλε Γουίλεμ…

9. Platoon

Η ταινία που κλείνει την άτυπη (μες στο κεφάλι μου!) “τριλογία του Βιετνάμ“, είχε καλό και κακό μπάτσο υποψήφιους για Όσκαρ. Ή μάλλον καλό και κακό λοχία, κι ο πρώτος στο μπρα-ντε-φερ ήταν ένας Νταφόε που έκλεψε την παράσταση και ξεστόμισε την καλύτερη ατάκα της ταινίας. “Θα τον χάσουμε αυτό τον πόλεμο…”.

8. Ο Κυνηγός

Η ταινία είναι κομματάκι κλισεδιάρικη και θα μπορούσε να ‘ναι “μια απ’ τα ίδια”, αν ο Ντάνιελ Νέτχαϊμ δεν είχε διαχειριστεί το υλικό με υπομονή, κι ο φίλος Γουίλεμ δεν είχε προσφέρει μια εντυπωσιακή (“ελαφοκυνηγός” χωρίς πόλεμο) ερμηνεία σ’ ένα σχεδόν one person film. Τι έκανες στο δάσος, ρε Νταφόε;

7. Παζολίνι

Μπορεί το φιλμ του Άμπελ Φεράρα να μη στάθηκε στο ύψος της ζωής που ανέλαβε ν’ απεικονίσει (παρά την πετυχημένη του ατμόσφαιρα), όμως ο ίδιος ο Παζολίνι του ήταν υπέροχα ανθρώπινος και γήινα ζωντανός. Δεν χωράει αμφιβολία, αν ζούσε το 2014 ο ίδιος ο σπουδαίος Ιταλός, τον Νταφόε θα διάλεγε να τον υποδυθεί.

6. Nymphomaniac

Το ζευγάρι που μας έσφιξε την ψυχούλα με τις ψυχολογικές διαταραχές (;) του στον “Αντίχριστο”, ξανασυναντιέται στο φακό του Τρίερ. Κι αν ο Νταφόε ήταν μια φορά αψεγάδιαστος στο πρώτο φιλμ, εδώ πια δίνει τα ρέστα του. Εξαιρετικός και βαθιά “τριερικός”: βαθύς, ρεαλιστικός, αδιόρατα ειρωνικός… Άψογος! “Ανώμαλε”…

5. Στην Πύλη της Αιωνιότητας

Όταν σου λένε “θα μπεις στο πετσί του Βίνσεντ Βαν Γκογκ”, έχεις δυο μεγάλες προκλήσεις μπροστά σου: μια ιστορική – η προσωπικότητα που σε καλούν να υποδυθείς είναι τεράστια και… απαιτητική, και μια κινηματογραφική – μοιραία θα συγκριθείς με την εκπληκτική αντίστοιχη ερμηνεία του τεράστιου Κερτ Ντάγκλας (Lust for Life). Ο Νταφόε κέρδισε άνετα και τα δυο στοιχήματα, στάθηκε όρθιος στις απαιτήσεις κι είναι ντροπή που (ούτε) το 2019 δεν πήρε το Όσκαρ…

4. Ο Άγγλος Ασθενής

Σε μια ταινία γεμάτη σπουδαίες ερμηνείες, ο Γουίλεμ δίνει μια μοναδική, δυναμική, ρεαλιστική κι αξιοπρόσεκτη, που ωστόσο δεν την πρόσεξε κανείς. Πώς αλλιώς εξηγείται που, απ’ όλο το καστ μόνο αυτός δεν βρέθηκε στις υποψηφιότητες του κόκκινου χαλιού; Ασ’ τους “Καραβάτζιο”, εμείς δεν ξεχνάμε…

3. Τhe Florida Project

Απ’ όλους τους ρόλους της σπουδαίας φιλμογραφίας του, ίσως ο πιο αξιαγάπητος. Σ’ ένα περιβάλλον γεμάτο μικρά και μεγάλα παιδιά μ’ ανέμελες στιγμές κι ενήλικα προβλήματα, ο Νταφόε προσφέρει μια στιβαρή, τρυφερά αυστηρή πατρική φιγούρα. Είναι ένας ζεστός ισορροπιστής στο πολύχρωμο πείραμα του Σον Μπέικερ, κι άξια βρέθηκε ως τις υποψηφιότητες των Όσκαρ. (Εννοείται δεν το πήρε ρε, μη λες χαζά…).

2. Στη Σκιά του Βρυκόλακα

Άλλη μια υπόθεση “Παζολίνι”, άλλη μια περίπτωση “Βαν Γκογκ”. Μπορεί το εγχείρημα του Ελίας Μέριγκε να γυρίσει τα… γυρίσματα του “Νοσφεράτου” (και να δημιουργήσει πραγματικό Βαμπίρ μέσα στον εμβληματικό ηθοποιό Μαξ Σρεκ) να μην πέτυχε και πολύ, αλλά οι ερμηνείες εκεί μέσα ήταν εντυπωσιακές. Κι αν ο Τζον Μάλκοβιτς τα καταφέρνει μια φορά ως Φ.Β. Μούρναου, ο Νταφόε τα καταφέρνει δέκα! Γίνεται ταυτόχρονα ηθοποιός και ρόλος, Σρεκ και Νοσφεράτου, και μας χαρίζει ένα ερμηνευτικό διαμάντι στα όρια του κινηματογραφικού αυτοσαρκασμού.

1. Ο Τελευταίος Πειρασμός

O Σκορτσέζε παίρνει την απόφαση να φέρει στο πανί το αριστουργηματικό βιβλίο του Καζαντζάκη, και βρίσκει τον κατάλληλο άνθρωπο για να ενσαρκώσει τον Ιησού. Όχι τον Ιησού της θεϊκής γαλήνης του Φράνκο Τζεφιρέλι, αλλά Εκείνον του προβληματισμού, της ανθρώπινης αδυναμίας, τον Ιησού που υποκύπτει στον τελευταίο πειρασμό Του. Η πιο σπουδαία ερμηνεία του Νταφόε, σε μια απ’ τις πιο δυνατές θρησκευτικές ταινίες της σινεματικής ιστορίας.