Ο Μπάτμαν είναι ένας απ’ τους πιο απίστευτους γαμάτους ήρωες στην ιστορία των κόμικ. Τελεία.
Κι όπως κάθε καλός ήρωας που λες, έχει κι αυτός τις επιρροές του. Θυμίζει λίγο Σέρλοκ Χολμς, θυμίζει λίγο Δράκουλα, θυμίζει λίγο Φαντομά, θυμίζει ΠΟΛΥ Ζορό… Πάρα πολύ. Οπότε, μοιραία η ερώτηση σκάει στο μυαλουδάκι μας: μήπως αντέγραψε ο “νυχτερίδας” τον τύπο με το “Ζ”;
Αυτή την ερώτηση θα μελετήσει σήμερα η αφεντιά μου, κι η στήλη “Κάτω οι Κλέφτες”, αρχίζοντας με την πρώτη ύποπτη ομοιότητα. Τη…
“Μάσκα” μπροστά απ’ τον άνθρωπο.
Μέρα: Απ’ τη μια μεριά ο Δον Ντιέγκο ντε λα Βέγκα. Πλούσιος δανδής, λιγουλάκι σνομπ κι επιτηδευμένος όπως κι όλοι οι ευγενείς στην Καλιφόρνια του 19ου αιώνα. Απ’ την άλλη, ο Μπρους Γουέιν, ένας πάμπλουτος πλέιμποϊ που περνάει το χρόνο του στα φώτα, με γυναίκες, χλιδή και αγαθοεργίες – προκλητικά (χαζο;)χαρούμενος στο σκοτεινό κι επικίδυνο Γκόθαμ.
Γκουχ, γκουχ…
Ο άνθρωπος πίσω απ’ τη μάσκα.
Νύχτα: Απ’ τη μια μεριά ο Μπάτμαν, ο μαυροντυμένος μασκοφόρος εκδικητής με το όνομα της νυχτερίδας, που κρύβεται στο σκοτάδι για να προστατέψει τους αδύναμους της διεφθαρμένης πόλης. Ένας ήρωας που δεν σκοτώνει ποτέ, ένας πολεμιστής με εκπληκτική ικανότητα στις πολεμικές τέχνες, μια σκιά με στρατηγικό μυαλό, μα πάνω απ’ όλα: ένα σύμβολο ελπίδας στο νυχτερινό ουρανό της πόλης. Απ’ την άλλη ο Ζορό, ο μαυροντυμένος μασκοφόρος εκδικητής με το όνομα της αλεπούς (zorro στα ισπανικά), που κρύβεται στο σκοτάδι για να προστατέψει τους αδύναμους της καταπιεστικής αριστοκρατίας. Ένας ήρωας που δεν σκοτώνει ποτέ, ένας πολεμιστής με εκπληκτική ικανότητα στο σπαθί, μια σκιά με στρατηγικό μυαλό, μα πάνω απ’ όλα: ένα σύμβολο ελπίδας στους τοίχους της πόλης (και στα κούτελα των καταπιεστών της).
Γκουχ! Γκουχ!
Τα ράσα που κάνουν τον παπά!
Από γκαρνταρόμπα, τι έχεις; Μπάτμαν: “μαύρα, μάσκα, μπέρτα”. Ζορό: “μαύρα, μάσκα, μπέρτα“. Από όπλα πώς πάμε; Μπάτμαν: “Δεν γουστάρω όπλα – τσάμπα θόρυβος. Έχω τα χέρια μου και τη ζώνη μου με τα γκατζετάκια. Αρκούν”. Ζορό: “Δεν γουστάρω όπλα – τσάμπα θόρυβος. Έχω τα χέρια μου, το σπαθί και το μαστίγιό μου. Αρκούν!“. Σίγουρα θα ‘χεις και μυστικό κρησφύγετο, έτσι δεν είναι; Μπάτμαν: “Βεβαίως, κάτω απ’ το μέγαρό μου. Μπαίνω από ένα μυστικό πέρασμα πίσω απ’ το ρολόι“. Ζορό: “Βεβαίως, κάτω απ’ το μέγαρό μου. Μπαίνω από ένα μυστικό πέρασμα πίσω απ’ το ρολόι“. Kι από υπερδυνάμεις; Μπάτμαν: “Μόνο αν μπορείς να ονομάσεις υπερδύναμη ότι είμαι ο καλύτερος μάστερ πολεμικών τεχνών στον κόσμο!”. Ζορό: “Μόνο αν μπορείς να ονομάσεις υπερδύναμη ότι είμαι ο καλύτερος ξιφομάχος στον κόσμο“.
ΓΚΟΥΧ! ΓΚΟΥΧ!
Σε κάθε σπίτι ένας κακός και στο δικό μου όλοι
Ωστόσο… (και προτού οι μπατμανικοί αρχίσουν τις εχθροπραξίες!) δεν είναι όλα ίδια κι όμοια. Η πιο μεγάλη διαφορά των δύο μασκοφόρων είναι οι αντίπαλοί τους. Ο ένας τα βάζει με την αριστοκρατία της εποχής του. Είναι ένα είδος “Ρομπέν των Δασών”: παράνομος, κοντράρει την επίσημη εξουσία που κυβερνά όπως γουστάρει και πλουτίζει στις πλάτες του λαού της. Ο άλλος έχει απέναντί του ένα μάτσο παλαβιάρηδες βγαλμένους θα ‘λεγες απ’ την “αυλή των θαυμάτων”: Τζόκερ, Πιγκουίνος, Γρίφος, Διπρόσωπος, Πόιζον Άιβι – τύποι τόσο “φαντεζί” όσο κι επικίνδυνοι. Όμως…
Οκ, μη βαράτε, αλλά ο Μπάτμαν δεν πολεμάει καταρχήν το έγκλημα στο Γκόθαμ; Και το Γκόθαμ δεν είναι μια διεφθαρμένη πόλη που την ΚΥΒΕΡΝΑ ο υπόκοσμός της; Άρα στην ουσία κι ο Μπάτμαν την εξουσία πολεμάει, απλά όχι την επίσημη. Δεν είναι ότι αλλάζουν δηλαδή και τόσα πολλά…
Εγώ αλλιώς (;) ξεκίνησα κι αλλού η ζωή μας πάει…
Αυτό που οπωσδήποτε τους κάνει να διαφέρουν, είναι το origin story τους. Ο ένας γίνεται εκδικητής, γιατί… ΓΙΑΤΙ ΕΤΣΙ. Γιατί δεν του αρέσει η καταπίεση των πολλών από τους πλούσιους λίγους, γιατί δεν του αρέσει που οι αριστοκράτες (στους οποίους ανήκει!) ξεζουμίζουν τους φτωχούς κι αδύναμους. Ίσως είναι αγνή συμπόνοια, ίσως κι ένα κλικ ενοχής. Ο άλλος όμως, έζησε την εγκληματικότητα στο πετσί του. Είδε τους γονείς του να πεθαίνουν μπροστά στα μάτια του και μίσησε με όλη την ψυχή του το έγκλημα. Ξέρεις, τότε που (κατά πώς ψιθυρίζεται) είχανε πάει όλοι μαζί στο σινεμά, να δουν εκείνη την ταινία. Το “Σημάδι του Ζορό“!
Υπάρχει κλοπή λοιπόν;
Καταρχάς, η κλοπή στην τέχνη είναι περίεργη υπόθεση, όπως προκύπτει κι απ’ την παρακάτω περήφανη δήλωση του σπουδαίου ανδρός:
Ωστόσο, επειδή έχουμε κάκαλα εμείς παίρνουμε θέση…
Το πόρισμα του Provocateur:
Οι ομοιότητες είναι πολλές. Σίγουρα υπάρχουν και διαφορές (ο Μπάτμαν είναι αμίλητος, την ώρα που ο Ζορό δεν αφήνει ευκαιρία για “εξυπνάδες” – σ’ αυτό θυμίζει περισσότερο τον Σπάιντερμαν), αλλά οι ομοιότητες είναι πολλές! Αν μιλούσαμε για μια ταινία, ένα βιβλίο ή ένα κόμικ, θα μπορούσαμε να πούμε πως (με πολύ διαφορετικό στόρι κι αντιπάλους) δεν μοιάζουν μεταξύ τους. Όμως σήμερα μελετάμε χαρακτήρες. Κι ως προς αυτό, ΝΑΙ, ο Μπάτμαν είναι ο Ζορό της εποχής μας! Κλοπή δεν ξέρω αν μπορείς να τ’ ονομάσεις, αλλά είναι σίγουρα μια πολύ πετυχημένη εξέλιξη.
Πιο απλά: Νυχτερίδα, η αλεπού σε ψάχνει που της χρωστάς κάτι ψιλά…
*Πιθανότατα δεν θυμάσαι την πρώτη πρόταση που διάβασες σ’ αυτό το άρθρο, οπότε, πριν αρχίσει το “πατιρντί” ξαναδιάβασέ τη σε παρακαλώ. Ύστερα όρμα, ψήφισε και χτύπα στα σχόλια. Είμαι έτοιμος…
