Σε τραγωδίες όπως αυτή με τις φονικές πλημμύρες στη Βαλένθια, στην Ισπανία, η πρώτη αντίδραση, όταν είσαι μακρινός παρατηρητής των πραγμάτων, είναι μια παγωμάρα, ένα κάποιο σοκ. Η σκέψη του πόσο απροστάτευτοι παραμένουμε μπροστά σε ακραία καιρικά φαινόμενα, ο εφιάλτης ότι αυτό είναι μια πρόγευση των όσων προμηνύονται στο (διόλου μακρινό) μέλλον λόγω της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχουν, πάντως, και κάποιοι που βρίσκουν τέτοια γεγονότα ως αφορμή για να παίξουν παιχνίδια σκοπιμοτήτων, κομματικών ή και άλλων. Και αυτό θα ήταν θλιβερό αν δεν ήταν περισσότερο εξοργιστικό.
Είναι οι ίδιοι (κουραστικοί) άνθρωποι που όταν ο Φοίβος Δεληβοριάς έγραψε συγκλονιστικό το τραγούδι για τα Τέμπη τον εγκαλέσαν (!) επειδή δεν έκανε κάτι αντίστοιχο για το Μάτι. Είναι οι ίδιοι (κουραστικοί) άνθρωποι που είναι εμποτισμένοι με οπαδική νοοτροπία. Δεν μπορούν να μείνουν σε ένα θέμα, πρέπει πάντα να το προσεγγίζουν συγκριτικά με κάποιο άλλο που τους βολεύει, έτσι ώστε να ικανοποιήσουν το πάθος για την «ομάδα» τους.
Βαλένθια – Θεσσαλία, λες και είναι ποδοσφαιρικό ματς…
Διαβάζεις λοιπόν τώρα στα social media ορισμένους να συγκρίνουν το τι έγινε στη Βαλένθια με τη Θεσσαλία, τον Σεπτέμβριο του 2023. Όχι όμως για να ενημερώσουν τον κόσμο, για να του δώσουν στοιχεία να καταλάβει πόσο ακραίο ήταν και το ένα γεγονός και το άλλο. Πώς θα μπορούσαμε δυνητικά να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι – αυτό και απαραίτητο είναι, αλλά και θεμιτό όταν συμβαίνει ως ενημέρωση. Οι συγκεκριμένοι το κάνουν μόνο και μόνο για να εξυπηρετήσουν το αφήγημα του ότι «η δική μας κυβέρνηση τα πήγε πολύ καλύτερα». Μια ρητορική κεκαλυμμένου μίσους.
Και φτάνουν, κάποιοι, στο πιο κατάπτυστο σημείο. Αρχίζουν να μετράνε και να συγκρίνουν αριθμό νεκρών. Αντιμετωπίζοντας την ανθρώπινη ζωή ως στατιστικό. «Πόσα γκολ βάλατε εσείς, πόσα εμείς,» για να μείνουμε σε «οπαδικό» περιβάλλον ορολογίας. Τιμητές των πάντων, που ειδικά υπό καθεστώς ανωνυμίας γράφουν «αίσχη» – το Χ (Twitter) είναι γεμάτο από τέτοια παραδείγματα.
Ερμηνεύοντας τα γεγονότα όχι ως πρέπει αλλά όπως βολεύει
Σε τραγωδίες όπως στη Βαλένθια, το μόνο που ωφελεί πραγματικά όταν το κοιτάς από μακριά, όπως εμείς, είναι να αντλήσεις τα σωστά διδάγματα. Τι έκαναν λάθος εκεί, γιατί φτάσανε σε αυτό το σημείο, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε στα δικά μας μέρη ώστε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο οχυρωμένοι σαν χτυπήσει και τη δική μας πόρτα ένα τέτοιο καιρικό φαινόμενο – γιατί θα συμβεί, αυτό το ξέρουμε κι ας το ξορκίζουμε. Πρέπει να κοιτάξουμε επίσης πως οι εκεί τοπικές κοινωνίες ενώθηκαν μπροστά στο κακό για να βοηθήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο, συλλογικά (συνέβη και στη Θεσσαλία, παρεμπιπτόντως).
Αν παρόλα αυτά εσύ επιλέγεις να κοιτάς χαιρέκακα τα γεγονότα, απομονώνοντας τα στα «κουτάκια» που θες και ερμηνεύοντάς τα με τον τρόπο που σε βολεύει, μόνο και μόνο για να δικαιώσεις το δικό σου συμπάν και το δικό σου συμφέρον, είναι εξοργιστικό και επικίνδυνο ως νοοτροπία. Δεν προσφέρει τίποτα άλλο παρά μόνο τη διαιώνιση μιας πόλωσης, την ματαιοδοξία του «σου την είπα, μου την είπες». Και η ελληνική κοινωνία είναι δομικά διαιρεμένη, διαχρονική πληγή όπως μας διδάσκει και το εξαιρετικό βιβλίο «Οι Δωσίλογοι» του Μενέλαου Χαραλαμπίδη. Ούτε μπρος στις τραγωδίες βρίσκει τελικά τρόπο να γεφυρώσει τα χάσματα. Ίσα ίσα.
