Προσωπικά χρησιμοποιώ ποδήλατο, κυρίως για γυμναστική αλλά και για αποστάσεις και διαδρομές που είμαι σχεδόν σίγουρος ότι θα γυρίσω πίσω σώος.
Αποφεύγω μεγάλες λεωφόρους και κεντρικούς άξονες με κίνηση, γιατί γνωρίζω ότι τριγύρω μου κυκλοφορούν άνθρωποι που δεν διεκδικούν βραβείο για την οδική τους συμπεριφορά και επίσης (πολύ σημαντικό) δεν είναι εξοικειωμένοι με τους ποδηλάτες. Το βράδυ πάντα χρησιμοποιώ φως μπροστά και πίσω, ενώ φέτος θα αγοράσω ένα καλό κράνος γιατί -κακώς- έως τώρα δεν χρησιμοποιούσα.
Η κυκλοφορία στην πόλη είναι ανυπόφορη όσο είσαι πάνω στο ποδήλατο. Στον δρόμο φοβάσαι θα σε πατήσουν, στο πεζοδρόμιο ακόμα κι αν δεν ενοχλούσες τους πεζούς, δεν υφίσταται καν η έννοια του πεζοδρομίου στις πόλεις μας. Οι μισοί όδηγοί είναι μονίμως με ένα κινητό στο χέρι ή το αυτί, η έννοια του φλας (για να ξέρεις κι εσύ πού θα πας και τι θα προσέξεις) είναι άγνωστη και ανά πάσα στιγμή κινδυνεύεις να κάνεις παρέα με το κράσπεδο.
Μία λύση (γι’ αυτούς που έχουν την τύχη να μένουν κοντά) είναι το βουνό. Σύμφωνοι, δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες μετακίνησής σου (εκτός κι αν η δουλειά σου είναι να μαζεύεις κυκλάμινα) αλλά μπορείς ωραιότατα να κάνεις τη γυμναστική σου, χωρίς να έχεις στα πόδια σου το χάος της πόλης και να εισπνέεις όλο το καυσαέριο. Κατά τ’ άλλα -προς το παρόν τουλάχιστον- το ποδήλατο θεωρείται ένα ακατάλληλο μέσο για την καθημερινή μετακίνηση των πολιτών.
Από την άλλη, το ποδήλατο παραμένει ένα πολύ οικονομικό μέσο. Με 300 ευρώ μπορείς να αγοράσεις ένα αξιοπρεπέστατο ποδήλατο trekking, για κάθε είδους μετακίνηση, ενώ ξεχνάς βενζίνες και… θυμάσαι γυμνασμένο κορμό, γάμπες και γλουτούς. Αρκεί φυσικά να μπορείς να το χρησιμοποιήσεις μέσα στο χάος.
Κάποια οργανωμένη καμπάνια εκπαίδευσης για τη συνύπαρξη αυτοκινήτων και ποδηλάτων δεν έχει υπάρξει στη χώρα μας, στα σχολεία προφανώς και δεν μαθαίνεται κάτι τέτοιο και ο μέσος Έλληνας δεν πρόκειται για κανένα λόγο να ασχοληθεί από μόνος του. Σε άλλες -πολιτισμένες- πόλεις της Ευρώπης, ο ποδηλάτης έχει τον δικό του χώρο να κινηθεί και ξέρει ότι απολαμβάνει τον σεβασμό των υπόλοιπων οδηγών.
Στο Άμστερνταμ, η πόλη έχει σχεδιαστεί για ποδήλατα. Δυστυχώς στη χώρα μας η λέξη «ποδηλατόδρομος» είναι κάτι σχεδόν άγνωστο…
Ο ποδηλάτης έχει προτεραιότητα. Επειδή όμως στην Ελλάδα έχουμε ένα πρόβλημα με την κατανόηση των λέξεων, πρέπει να δούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Προτεραιότητα λοιπόν έχουμε όταν κινούμαστε με βάση τον Κώδικα και όχι όπως θέλουμε. Δεν έχουμε προτεραιότητα όταν θα περάσουμε κόκκινο, δεν έχουμε προτεραιότητα όταν θα περάσουμε με στοπ ή θα διασχίσουμε μια λεωφόρο εκτός διάβασης, όπως επίσης δεν έχουμε προτεραιότητα όταν κινούμαστε ανάποδα σε μονόδρομο ή στο πεζοδρόμιο, για ευνόητους λόγους.
Βασικά -με λίγα λόγια- η κίνηση στην πόλη με το ποδήλατο είναι θέμα κοινής λογικής και δεν χρειάζεται κανένας νόμος ή κώδικας οδικής κυκλοφορίας για να καταλάβουμε κάποια απλά πράγματα.
Αν δεν είμαστε όμως σε θέση να τα κατανοήσουμε από μόνοι μας, υπάρχει και ο ΚΟΚ. Συγκεκριμένα αναφέρει χαρακτηριστικά ότι όσο κινούμαστε με το ποδήλατο, το ποδήλατο θεωρείται όχημα.
Στα άρθρα 19, 21, 40, 72, 76 και 81 του Κώδικα, υπάρχουν αρκετές ενδιαφέρουσες πληροφορίες που ίσως κάποιοι δεν ήξεραν, ενώ υπάρχουν και συγκεκριμένα πρόστιμα γι’ αυτές τις παραβάσεις:
- Όταν θέλουμε να κινηθούμε σε χώρο πεζών, όπως διάβαση, πεζοδρόμιο ή ακόμα και πεζόδρομο, υποχρεούμαστε να πάρουμε το ποδήλατο στο χέρι.
- Η χρήση κινητού τηλεφώνου, ακόμα και με ακουστικά, απαγορεύεται και το ίδιο ισχύει και για συσκευές μουσικής με ακουστικά.
- Στο οδόστρωμα απαγορεύεται να κινούμαστε ανά δύο ή/και με ασυνήθιστα μικρές ταχύτητες, εμποδίζοντας την κίνηση των υπόλοιπων οχημάτων.
- Σε περίπτωση αλλαγής κατεύθυνσης, έχουμε την υποχρέωση να προειδοποιήσουμε τους γύρω μας, εκτείνοντας το αντίστοιχο χέρι (κάτι αντίστοιχο με το φλας δηλαδή), ενώ πλην αυτής της περίπτωσης, πρέπει να έχουμε και τα 2 χέρια στο τιμόνι.
- Εφόσον υπάρχει ποδηλατόδρομος, απαγορεύεται η χρήση του δρόμου.
- Τα φώτα μπροστά και πίσω (όπως και κάποια ανακλαστικά στις ρόδες και τα πετάλια) είναι υποχρεωτικά, από την άλλη το προστατευτικό κράνος ΔΕΝ είναι υποχρεωτικό, καλό θα ήταν όμως να το φοράμε.
- Τα δύο ανεξάρτητα σύστημα φρεναρίσματος (μπροστά και πίσω) είναι υποχρεωτικά και πρέπει να λειτουργούν κανονικά.
- Το προειδοποιητικό κουδουνάκι είναι επίσης υποχρεωτικό.
Αν θέλουμε να μας σέβονται λοιπόν, πρέπει εμείς πρώτα να κάνουμε την αρχή. Να σεβόμαστε τους άλλους και τον Κώδικα, αλλά κυρίως να συνειδητοποιούμε ότι συνυπάρχουμε με πολύ κόσμο τριγύρω μας, οδηγούς οχημάτων, πεζούς, άτομα με καροτσάκι, ζωάκια. Όλοι έχουμε δικαίωμα στην κυκλοφορία και κατ’ επέκταση στη ζωή.
