Το ότι οι Ιάπωνες είναι εργασιομανείς είναι γνωστό τοις πάσι, στα όρια του παροιμιώδους. Δεν είναι απλώς ένα στερεότυπο που τους ακολουθεί, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας τους. Αν έψαχνες, λέμε αν, μια ηχηρή απόδειξη περί τούτου, ορίστε: Τους προσφέρεται η δυνατότητα για 4ήμερη εργασία την εβδομάδα και «τσινάνε». Δεν θέλουν, δεν το βαστάνε.

Ήταν η ίδια κυβέρνηση της «χώρας του ανατέλλοντος ηλίου» (τι ωραιότατο κλισέ, παρεμπιπτόντως, ταξιδιάρικο) που εκκίνησε τις διαδικασίες. Για δεύτερη φορά τα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας το παράδειγμα αρκετών χωρών της Ε.Ε.. Μάταιος κόπος. Όπως το 2021, έτσι και τώρα, το πράγμα σκόνταψε στην απροθυμία των ίδιων των υπαλλήλων να μειώσουν το χρόνο που δουλεύουν.  

4ήμερη εργασία στον… εργασιομανή: Το ιαπωνικό παράδοξο

Στην Ιαπωνία η δουλειά δεν είναι «να κάνω το 8αράκι μου, φιλαράκο–σαν, και σπίτι, μην τον είδατε τον Παναγιότο» ή «να κολλήσω 2-3 ρεπά με καμία αργία να πάμε εκδρομούλα στο Κιότο» (ο προσεκτικός αναγνώστης θα παρατήρησε τους «ιαπωνισμούς» που περάσαμε στην άνωθεν πρόταση). Με μια κάποια δόση υπερβολής, θα λέγαμε πως στην Ιαπωνία δεν δουλεύουν για να ζουν, αλλά ζουν για να δουλεύουν. Αυτό τους ορίζει ως ανθρώπους και έχουν μάθει να το θεωρούν υπαρξιακής σημασίας. Βασικά εκεί έχουν και τις περισσότερες κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις – λογικό θα πει κανείς, τόσες ώρες που περνάνε .

Οι υπερωρίες δεν είναι πρόβλημα, αλλά είναι ως και ευλογία στα μάτια τους, «να μείνω να βοηθήσω τα παιδιά». Γενικώς είναι οπαδικά «εταιρικοί», βλέπουν τον εργοδότη κάπως σαν γονιό τους και τους συνάδελφους σαν αδέλφια (χωρίς το «συν» δηλαδή….). Θα θέλαμε ένα ψυχολόγο να μας εξηγήσει πώς και πόθεν προκύπτει αυτή η προσέγγιση, επιφυλασσόμαστε για κάποια άλλη στιγμή να το ψάξουμε.

Είναι τόσο βαθιά ριζωμένη αυτή η αντίληψη ώστε αν κάποιος πάει να βγει από το… μαντρί του «δουλειά όσο πάει», τότε βρίσκεται αντιμέτωπος με το επικριτικό μάτι των γύρω του. Δεν θα του πουν κάτι στα ίσα, ως λαός είναι βαθιά εσωτερικός και δύσκολα εκφράζουν τα πραγματικά τους συναισθήματα, αλλά θα κάνουν σαφή με όποιον έμμεσο τρόπο μπορούν την αποδοκιμασία τους προς τον… τεμπέλη.

Φίλοι Ιάπωνες, αλλάζουμε θέση να πάρουμε την 4ήμερη εργασία και εσείς την 6ήμερη;

Σύμφωνα με την επίσημη έκθεση του 2022, το 10,1% των ανδρών και το 4,2% των γυναικών στην Ιαπωνία εργάζονται πάνω από 60 ώρες την εβδομάδα. Όλο αυτό δεν έρχεται δίχως κόστος. Η υπερεργασία σχετίζει αφενός και με πολλά προβλήματα υγείας, όπως η ανακοπή καρδιάς και το εγκεφαλικό, αλλά και αφετέρου με τη συχνότερη εμφάνιση προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψή ή σε πολλές περιπτώσεις αυτοκτονίες. Είναι εθισμός η πολλή δουλειά, σαν ναρκωτικό.

Πάντως, φίλοι Ιάπωνες, αν σνομπάρετε το 4ήμερο τότε είστε καλοδεχούμενοι στα μέρη μας. Σας περιμένει εδώ, πέρα από ήλιο και θάλασσα, ένα… λαχταριστό 6ήμερο, με πενιχρές απολαβές και πολλά «πατ πατ» από το αφεντικό συνοδεία ενός «βάλε πλάτη». Εμείς, πάλι, ερχόμαστε τρέχοντας (ΟΚ,  με αεροπλάνο) στα μέρη σας. Είναι που είναι υπέροχα, έχετε που έχετε φοβερά φαγητά, τώρα θα γίνετε και εργασιακός παράδεισος – αν πάψετε να αντιστέκεστε στην 4ήμερη εργασία.