Το επιτάσσει η εποχή σίγουρα, το γλυκό καλοκαιράκι. Οι Αθηναίοι, κυρίως αυτοί, αφήνουν την πόλη και ξεχύνονται στα εξοχάς. Θάλασσες, νησιά, βουνά, πεδιάδες, όσο μακρύτερα τόσο το καλύτερο, #fuck_staycation. Μπράβο τους και καλά κάνουν, η απόδραση είναι (η) σωτηρία. Και κάπου εδώ, μπαίνουν στη συζήτηση τα πανηγύρια. Μαζί και οι «φασαίοι».
Ένας όρος μάλλον επίτηδες ασαφής, όπως και αυτό που περιλαμβάνει. Σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Νίκο Σαραντάκο είναι «αυτός/ή που κάνει πράγματα ή συμμετέχει σε ομάδες και δράσεις “για τη φάση”, χωρίς να νοιάζεται για τους στόχους ή τη φιλοσοφία αυτού με το οποίο εμπλέκεται». Είναι αυτό κακό; Από μόνο του, προφανώς, όχι. Ο καθείς είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει αν αυτό δεν έχει επίδραση στην ελευθερία του άλλου. Μπορεί ωστόσο να αποκτήσει προβληματικές προεκτάσεις.
Μερικά πράγματα δεν τα σκέφτεσαι αν δεν στα πει κάποιος που (τα) ξέρει. Ένα post στο Facebook ανέδειξε μια άλλη πτυχή του ζητήματος, 100% ουσιαστική. Έχει να κάνει με το να καταλαβαίνεις τι κάνεις, γιατί το κάνεις. Να σέβεσαι επίσης την κουλτούρα ενός τόπου, τον κόπο – σωματικό και πνευματικό – που καταβάλουν κάποιοι για να κρατήσουν ζωντανή την παράδοση, να μεταλαμπαδεύσουν στους νεότερους εικόνες, γεύσεις, ήχους και αρώματα.
Το post για τα Σιφνέικα πανηγύρια λέει τα εξής:
«Μέσα από αυτό το κείμενο θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας λίγες σκέψεις από όσα έχουμε δει τελευταία να λαμβάνουν χώρα στα καλοκαιρινά Σιφνέικα πανηγύρια και μας προβληματίζουν ιδιαίτερα.
Τα καλοκαιρινά πανηγύρια των Κυκλάδων έχουν επανέλθει στο προσκήνιο και θεωρούνται πλέον ένας “must” προορισμός διασκέδασης. Συνεπώς επικρατεί ένας συνωστισμός στα ξωκλήσια που πανηγυρίζουν όταν ο εσπερινός ακολουθείται από φαγητό /μεζέδες και παραδοσιακή μουσική.
Στη Σίφνο υπόψιν το φαγητό, τα κεράσματα, το κρασί προσφέρονται ΔΩΡΕΑΝ, και η μουσική αφορά τα Σιφνέικα συρτά, και άλλα τραγούδια που έχουν ενσωματωθεί εδώ και χρόνια στο σιφνέικο ρεπερτόριο, το οποίο σας διαβεβαιώνουμε ότι είναι μεγάλο και από τα ελάχιστα που παραμένουν αναλλοίωτα και χωρίς πολλές εξωγενείς μουσικές επιρροές. Το δυσάρεστο λοιπόν είναι ότι η πλειοψηφία της νεολαίας που προσέρχεται για “όλη αυτή τη φάση” δεν έχει ίχνος σεβασμού ως προς το όλο τελετουργικό που αφορά το θρησκευτικό και το παραδοσιακό κομμάτι . Οι περισσότεροι το βλέπουν ως ‘’τσάμπα φαγητό και κρασί’’ απαιτώντας με την ώρα, όλο και περισσότερα. Ένας πανηγυράς όταν πανηγυρίζει ένα εξωκλήσι το κάνει λόγω βαθιάς θρησκευτικής συνείδησης και παράλληλα θέλοντας να ευχαριστήσει τον κόσμο, προσφέρει ένα ΚΕΡΑΣΜΑ…κέρασμα σημαίνει πως με ο,τι δυνατότητα υπάρχει θα βγει ένα πιάτο φαγητό και ένα ποτήρι κρασί και αναλόγως θα ακολουθήσει ή όχι γλέντι με παραδοσιακά όργανα. Τελευταία βλέπουμε κόσμο να απαιτεί περισσότερο φαγητό και αλκοόλ, χωρίς να δίνει σημασία στο θεσμό του Σιφνέικου πανηγυριού αλλά και στον κόπο των πανηγυράδων και τον επιτρόπων κάθε εκκλησίας.
Τα εξωκλήσια αυτά όμως ανά τους αιώνας συντηρούνται από τους Σιφνιούς που δίνουν προσωπικό χρόνο και εργασία για να μένουν πάντοτε κάτασπρα και καθαρά, με ο,τι μαζεύει το παγκάρι της εκκλησίας αλλά και με προσωπικά έξοδα…και παρά τον κόσμο που μαζεύεται στην αυλή της εκκλησίας, το παγκάρι παραμένει άδειο και η αυλή με σκουπίδια πεταμένα δεξιά και αριστερά.
Η συμμετοχή σε όλο αυτό απαιτεί έναν σεβασμό ως προς τη θρησκευτικότητα του χώρου και την λαογραφική παράδοση του νησιού (δίχως να απαιτείται να καταλύσει κανείς τα δικά του “πιστεύω”).
Τέλος, αν θέλουμε να γίνουμε συμμέτοχοι σε όλο αυτό το παραδοσιακό κομμάτι του νησιού, και εφόσον η μουσική παράδοση της Σίφνου είναι πλούσια μεν, άγνωστη δε, καλό είναι να αφήσουμε τον Ικαριώτικο και το Μεσσαρίτικο για τους τόπους καταγωγής τους και να χορέψουμε με τα πολλά Σιφνέικα συρτά, τα σιφνιοποιημένα φοξ κλπ.
Πρέπει να διαφυλάξουμε την ιδιαίτερη παράδοση μας, και να μετέχουμε στο Σιφνέικο πανηγύρι με σεβασμό δίχως αυτό να γίνει βορά από τη νέα τάση.
Το παραδοσιακό πανηγύρι είναι εν δυνάμει κάτι μυσταγωγικό, δεν είναι εναλλακτικός τρόπος διασκέδασης.
Παντελής – Γιάννης – Θάνος – Γιάννης»
Μιλάει για τη Σίφνο, θα μπορούσε να αφορά οποιονδήποτε άλλο τόπο. Ως μια κραυγή αγωνίας, δοσμένη με επιχειρήματα και ευγενικό τρόπο, που δεν μπορεί να σε αφήσει αδιάφορο. Με διάφορες αναγνώσεις, ερμηνείες και εφαρμογές.
Είναι καλό να θέλει κανείς να γνωρίσει πράγματα, να συμμετάσχει, να τα ζήσει. Αλλά είναι επίσης απαραίτητο να το κάνει με σεβασμό όταν δεν είναι δικά του. Δεν είναι όλα για φωτογραφίες στο Instagram, για «κοίτα ρε bro που πήγα το καλοκαίρι και τι σκηνικάρα έπαιζε».
Μερικές φορές πρέπει να κάνουμε συνειδητά λίγο πίσω, να αφήσουμε να πρωταγωνιστήσουν αυτοί που κοπίασαν, αυτοί που το νιώθουν περισσότερο. Μπορεί και να μάθουμε και κάτι, για φαντάσου. Ένα σωρό μαγαζιά άλλωστε υπάρχουν στα νησιά για να διασκεδάσουμε όπως θέλουμε. Δεν είναι ανάγκη να κάνουμε «τσιφλίκι» μας το κάθε τι. Ας μην είμαστε για τα… πανηγύρια στα πανηγύρια.
Photo Credits: https://sifnos.gr/
