Ο Χρόνης Μίσσιος που δεν χαμογέλασε σε κανέναν επειδή του το ζήτησε, κατάφερε να γίνει σύμβολο της γενιάς του και της γενιάς μας, ακόμη και μετά το θάνατο του. Μοιάζει με ελπίδα μέσα στη σαπίλα, να ακούς πιτσιρικάδες να ξέρουν ποιος ήταν αυτός ο άνθρωπος, να τον τραγουδάνε σε συναυλίες, να ψάχνουν τα βιβλία του, να μάθουν την πραγματική ιστορία αυτού του τόπου.
Ο Χρόνης που λες, δεν τελείωσε ούτε το Δημοτικό. Ό,τι γράμματα έμαθε, τα έμαθε κάπου στη Μακρόνησο και στον Αϊ Στράτη. Διαβάζοντας τη ζωή του, έχεις την αίσθηση ότι το μεγαλύτερο μέρος της, το πέρασε σε ένα κελί με ματωμένα χείλη. Διαβάζοντας τα βιβλία του, νιώθεις ότι κάθε βράδυ δραπέτευε από αυτό και πριν το ξημέρωμα επέστρεφε πιο ελεύθερος.
“Βλέπεις όμως, Ισμηνάκι μου, η ελευθερία είναι πιο δυνατή από την αγάπη, γιατί η αγάπη είναι κόρη της. Είναι ο καθρέφτης της, οι δυο όψεις της ζωής, που έλκονται και απωθούνται, όπως θα έλεγε και ο Αρχιτέκτονας στη γλώσσα της επιστήμης. Γιατί αγάπη χωρίς ελευθερία είναι φωτιά χωρίς ανάσα, και ελευθερία χωρίς αγάπη είναι μοναξιά του κερατά. Έτσι, αγάπη που περιορίζει την ελευθερία, γεννά την αγάπη για την ελευθερία”
“Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι” ανοίγει την πόρτα σε έναν άλλον κόσμο. Εκεί βασιλεύουν οι ευτυχισμένοι άνθρωποι, που κατάφεραν να μην πέσουν στην παγίδα του “πολιτισμού”. Ο Μαθιός ανεβαίνει βουνά, κάνει έρωτα αποθεώνοντας το γυναικείο σώμα στη θάλασσα, λέει τα σύκα- σύκα και τη σκάφη- σκάφη.
“Οι πολιτισμένοι άνθρωποι περπατάνε για άσκηση πια, όχι από ανάγκη εκεί που συζεί, που δένεται το κορμί με την πλάση. Αντί να σκύψεις να μυρίσεις ένα λουλούδι ή να σκαλίσεις τη γη, κάνεις επικύψεις σαν μαλάκας μέσα σ’ ένα κουτί από μπετόν ή… τρέχεις πάνω σ’ ένα σταματημένο ποδήλατο”.
Στον κόσμο αυτό κυβερνά ο έρωτας και όλα έχουν κάτι από μαγεία. Ξεχασμένες αισθήσεις, καταπιεσμένα ένστικτα και μια κρυστάλλινη ειλικρίνεια απελευθερώνεται στο σύμπαν. Νερά και βουνά, άνθρωποι και ζώα εναρμονίζονται σε ένα σύμπαν ισορροπίας.
“Πολλές φορές είναι γλυκύτερο να προσδοκάς τον έρωτα, παρά να τον ζεις. Κοίτα με πόση ομορφιά μάς πλούτισε η γνωριμία μας. Σου έδωσα το γάλα της ψυχής μου, μου έδωσες τον πόνο σου, αγάπη. Ένα πάρε-δώσε σε πεδία όπου οι άγνωστες επικοινωνίες ήταν κομμένες και μας ένωσαν τα αιώνια και άγνωστα. Εκείνοι οι γαλαξίες συναισθημάτων που κάθε φορά είναι παρθένα”.
Το κλειδί που κρύβεται κάτω από το γεράνι δεν είναι σαν όλα τα κλειδιά. Ξεκλειδώνει τους φόβους μας, καίει τα “πρέπει” μας και τους σεμνοτυφισμούς μας. Οι άνθρωποι όταν ανοίξουν την πόρτα αυτή είναι άγιοι και αμαρτωλοί. Πάντα έτσι ήταν οι άνθρωποι! Απλά κάποιοι μας δίδαξαν ότι πρέπει να διαλέξουμε μεριά, σαν να μην μπορούμε να είμαστε και τα δύο…
“Ζωή χωρίς αμαρτία είναι ζωή… εν τάφω. Γιατί η αμαρτία είναι ο μπούσουλας, η μουσούδα της ζωής που ψάχνει να βρει την έκπληξη, την περιπέτεια της χαράς και της αγάπης, κι ύστερα, σαν δεν υπάρξει η αμαρτία, πώς θα υπάρξει η γλυκιά συγχώρεση; Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι να μην κάνεις αμαρτία στη ζωή σου, να μην κοσμήσεις την πλάση με τις κρυφές επιθυμίες και τα μεράκια σου. Δεν υπάρχει αμαρτία, μόνο ύβρις υπάρχει, κι απ’ αυτήν είναι αβάσταχτα φορτωμένη η κάθε μέρα του ανθρώπου”
Ξέρεις ποιο είναι όμως το πιο μαγικό στον κόσμο αυτόν, που ο Χρόνης τον αφιέρωσε στον Νιγηριανό συγγραφέα Κεν Σάρο Ουίνα και στις οκτώ συντρόφους του της φυλής Ογκόνι, που δολοφονήθηκαν από τις πολυεθνικές των πετρελαίων; Ότι ο χρόνος δεν είναι ρολόι. Δεν είναι ανακούφιση όταν περνάει για να γιατρέψει πληγές. Η μέρα που φεύγει χάνεται στο σύμπαν, περνά στο άπειρο. Όπως ο ίδιος έχει πει:
“Και μεις οι μαλάκες, αντί να κλαίμε το δειλινό, γιατί χάθηκε άλλη μια μέρα απ’ τη ζωή μας, χαιρόμαστε”
Γιατί η μέρα μας είναι φορτωμένη με οδύνη, αντι να είναι μια περιπέτεια. Μια σύγκρουση με τα όρια της ελευθερίας μας. Την καταντήσαμε ένα καθημερινό χωρίς καμία ελπίδα ανάστασης θάνατο.
Όλα τα βιβλία του Μίσσιου, οφείλεις να βρεις χώρο να τα βάλεις στη βιβλιοθήκη σου. Το κλειδί όμως κάτω από το γεράνι πρέπει να το βάλεις στο κομοδίνο σου. Να το ανοίγεις τυχαία, να διαβάζεις μια σελίδα του μέρα, να θυμάσαι ότι πρέπει να ποτίσεις το γεράνι. Να σκέφτεσαι, ότι όταν εκείνος ήταν 17 ετών καταδικάστηκε σε θάνατο και επί εννιά μήνες περίμενε κάθε μέρα την εκτέλεση του. Κάθε μέρα ονειρευόταν ότι ο κόσμος μπορεί και να αλλάξει και αν δε το κάνει, τουλάχιστον θα παλέψει να μην αλλάξει τον ίδιο…
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις γράμματα. Το βρίσκεις εδώ
