Ιθαγενείς, Αποικία, Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, δουλεία, εμφύλιος Βόρειων και Νότιων. Κραχ, New Deal και Σχέδιο Μάρσαλ. Πουριτανισμός, προτεσταντισμός, ρατσισμός, μακαρθισμός, ιμπεριαλισμός, καπιταλισμός. Περλ Χάρμπορ, Ψυχρός Πόλεμος, πυρηνικά, Βιετνάμ, Ιράκ, Αφγανιστάν, Δίδυμοι Πύργοι. Κου Κλουξ Κλαν και Μαύροι Πάνθηρες, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί. Κογκρέσο, Γερουσία, Ανώτατο Δικαστήριο. Κολόμβος, Ουάσινγκτον, Τζέφερσον, Λίνκολν, Κένεντι, Κινγκ, Ρούσβελτ, Κίσινγκερ, Μπους, Ομπάμα…
Αυτές οι λέξεις, αυτά τα ονόματα, αυτές οι έννοιες μας πήραν στα γόνατά τους και μας μεγάλωσαν.
Η εξοικείωση μας με πολλές από τις παραπάνω δε, μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερη και από πτυχές της δικής μας ιστορικής πραγματικότητας, της ελληνικής. Πριν προλάβεις να κουνήσεις το κεφάλι και να αναθεματίσεις πως “εκεί μας κατάντησαν οι αλήτες, να ξέρουμε τις αμερικανιές και να αγνοούμε τα του οίκου μας“, βάλε στο κάδρο και την ψυχρή αλήθεια. Η οποία λέει πως οι ΗΠΑ ελέγχουν τη φάση σε γεωπολιτικό, οικονομικό και – γιατί όχι – σε πολιτιστικό επίπεδο, εδώ και δεκαετίες.
Κυριολεκτικά παίζουν παντού και όπως πολύ σωστά αναφέρει ο Θεοδόσης Καρβουναράκης στον πρόλογο του βιβλίου “Ιστορία των Ηνωμένων: Μια σύντομη εισαγωγή” (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΘΥΡΑΘΕΝ σε μετάφραση Γεωργίας-Θεοδώρας Ιντζέ):
Μέσα από τη γνώση της ιστορίας του πιο σημαντικού και αμφιλεγόμενου εταίρου μας, μπορούμε να κατανοήσουμε το χαρακτήρα του και να ερμηνεύσουμε έτσι σωστά τη συμπεριφορά του καταλήγοντας σε δόκιμες απόψεις και αποφάσεις για τις μεταξύ μας σχέσεις. Μπορούμε επίσης να διδαχθούμε ως κοινωνία και πολιτεία από τα παθήματα και τις επιτυχίες ενός αξιοθαύμαστου λαού.
Κι εδώ που τα λέμε, αυτή η πανσπερμία λαών, στην οποία κάποιοι συχνά-πυκνά αναφέρονται με τρόπο κυνικό και με σκοπό να υποβαθμίσουν την σημαντικότητα του αμερικανικού οικοδομήματος, είναι πράγματι αξιοθαύμαστη. Παγκόσμια κυριαρχία μετά από δυόμιση μόλις αιώνες συγκροτημένης εθνικής υπόστασης δεν το λες και λίγο πράγμα…
[ένα μικρό φευγιό από τα πλαίσιο της σοβαρότητας σε 3, 2, 1…]
Απέναντι στη δαιμονοποίηση των ΗΠΑ αλλά κι απέναντι στο καθαγιασμό τους, στέκει το βιβλίο του Πωλ Μπόυερ (Paul Boyer). Ένα μη στρατευμένο και μη πολιτικά χρωματισμένο ιστορικό εγχειρίδιο που επιχειρεί με τρόπο λιτό στην αφήγηση και σύνθετο στην υλοποίηση της ιδέας, να χωρέσει τις συνθήκες, τις παραμέτρους, τα γεγονότα, τις τυχαιότητες, τις συντεταγμένες ενέργειες που οδήγησαν στο χτίσιμο αυτού που σήμερα άπαντες αναγνωρίζουν ως τη μία και μοναδική Υπερδύναμη.
Κεφάλαιο με κεφάλαιο, συνοπτικά αλλά όχι πρόχειρα, ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να κάνει κτήμα του τις βασικές εσωτερικές διεργασίες και τις αλληλεπιδράσεις εκείνες με τον έξω κόσμο που κατέστησαν τις ΗΠΑ αυτό που είναι σήμεραα: Ένα κρατικό φαινόμενο με υποεθνικές συνιστώσες και υπερεθνικά χαρακτηριστικά που βρίσκεται εκεί για να μας διδάσκει, να μας ταλαιπωρεί, να μας καθοδηγεί στα ρεύματα των εποχών και να μας κουνάει και το δάχτυλο όποτε κατά το δοκούν κρίνει πως εξοκοίλουμε.
Από τον Κολόμβο στον Τραμπ, λοιπόν, 219 σελίδες δρόμος…
