Μία η συνέντευξη με τον Μπούκουρα, τον πιο σουρρεαλιστικό νεκροθάφτη του ντουνιά, μία το άρθρο με τίτλο “Ο Θάνατος είναι ο καλύτερός σου φίλος“, κινδυνεύει να μου βγει το όνομα. Σε λίγο θα με δείχνουν στο δρόμο και θα φωνάζουν, “κοίτα! Ο ψυχάκιας, ο Προβοκάτορας, ο θανατολάγνος“.

Καιρός, λοιπόν, να ξεπλύνω το όνομά μου και να βγάλω προς τα έξω τον αληθινό μου εαυτό: εκείνον που σιχαίνεται οποιαδήποτε πτυχή σχετίζεται με το πέρασμά μας στον άλλο κόσμο. Και τα νεκροταφεία είναι μια τέτοια πτυχή. 

Τι σκέφτηκα; Να τα βάλω με τα νεκροταφεία.

Και πώς θα τα βάλω με τα νεκροταφεία; Δείχνοντας με στοιχεία και αριθμούς πως μας στερούν πολλά από την τρέχουσα ζωή, όταν το μόνο που μας προσφέρουν είναι μια στενόχωρη (και στενάχωρη) γκαρσονιέρα για την άλλη μας ζωή.

Και τι ακριβώς μας στερούν; Χώρους πρασίνου!

Μισό λεπτό να σας εξηγήσω:

Προφανώς, το infographic αυτό δεν δημιουργήθηκε για να αποδείξει ότι η ανυπαρξία των χώρων πρασίνου στην Αθήνα οφείλεται στην ύπαρξη… νεκροταφείων. Αν οι ιθύνοντες του πολεοδομικού σχεδιασμού είχαν τη θέληση και τη βούληση να δημιουργήσουν περισσότερους πνεύμονες πρασίνου μέσα στην πόλη, θα το έκαναν. Ποιος, όμως, έχασε τη θέληση και τη βούλησή του, για να τη βρουν αυτοί; 

Οπότε κι εμείς, είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε αυτό που αγαπάμε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο: Να προβοκάρουμε, δηλαδή, την όλη συζήτηση.

Και θα το κάνουμε ρωτώντας το εξής απλό: Αυτή η πόλη ανήκει στους νεκρούς της ή στους ζωντανούς της; Αξίζουν 100 παρατημένοι τάφοι περισσότερο από την εικόνα 100 κατοίκων που απολαμβάνουν ολημερίς την καύλα που τους προσφέρει το μικρό πάρκο της γειτονιάς τους; Ή, για να επανέλθουμε στα οπτικοποιημένα επιχειρήματα: Αξίζει ένα κοιμητήριο περιορισμένης χωρητικότητας, όπως αυτό του Αμαρουσίου, να έχει πάνω κάτω την ίδια έκταση με το πάρκο Ριζάρη;

“Και τι να κάνουμε ρε ψηλέ; Να γκρεμίσουμε τα νεκροταφεία;” ρωτάς.

Ας μην τα γκρεμίσουμε (ακόμα). Ας φροντίσουμε, τουλάχιστον, να μην επεκταθούν ακόμη περισσότερο στον οικιστικό ιστό. Ενδεχομένως κάτι να έχει πάρει το αυτί σου για περιπτώσεις νεκροταφείων που επεκτείνονται παρανόμως. Ακόμη και εις βάρος περιαστικών δασών… Βλέπετε, η βιομηχανία του θανάτου διψάει για παρά και αυτή της η δίψα είναι πολύ πιο ισχυρή από το δικαίωμα σε μια βιώσιμη πόλη.

Τα εν οίκω μη εν δήμω
Όσο κι αν το ξόδι ή ο τρόπος με τον οποίο θα τιμήσει κανείς το νεκρό του, αποτελούν καθαρά υποκειμενικές επιλογές που έχουν εδραιωθεί στο πέρασμα των χρόνων, θα πρέπει σιγά-σιγά να απεγκλωβιστούμε από δογματικές αντιλήψεις. Κι αυτό γράφεται από έναν τύπο ο οποίος δηλώνει θρήσκος. Ήρθε η στιγμή που καλούμαστε ως κοινωνία να βάλουμε πιο ψηλά στην ατζέντα μας τις ανάγκες των ζώντων από τα “θέλω” νεκρών. Κι αν όντως σκέφτηκες “μα οι νεκροί δεν έχουν ‘θέλω’ “, είναι που προκρίνεις τη λογική απέναντι στη δεισιδαιμονία. Στην ίδια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί τόσο η πολιτεία, όσο και εμείς οι πολίτες.

Η περίπτωση της άναρχης και πυκνοκατοικημένης Αθήνας που ασφυκτιά και μάταια σηκώνει το κεφάλι για να κλέψει μια ανάσα από μια εστία πρασίνου, οφείλει να αλλάξει και για να αλλάξει χρειάζονται δραστικές αλλαγές. Στην τελική, ας υιοθετήσουμε best practises από το εξωτερικό. Να μία: Κάτοικος Λονδίνου που εγκαταλείπει τον κόσμο, δεν ενταφιάζεται σε κάποιο “μπουκωμένο” κοιμητήριο της αγγλικής πρωτεύουσας αλλά είναι υποχρεωμένος να επιστρέψει μια για πάντα στον τόπο καταγωγής του. Ικανοποιείται έτσι και το διαχρονικό αίτημα πολλών για “επιστροφή στις ρίζες”. Έστω και κυριολεκτικά. 

Μπορούμε, βέβαια, και να ξεφύγουμε από τα πρότυπα της μπανανίας επιχειρώντας μια στροφή σε πιο ορθολογικές εναλλακτικές, όπως αυτή της αποτέφρωσης.

Ας στροφάρουμε, λοιπόν. Κι ας κάνουμε τις στάχτες μας λίπασμα για το δέντρο που θα σηκώσει κεφάλι στο πάρκο της γειτονιάς. Εκεί ντε. Εκεί που κάποτε δέσποζε το παλιό νεκροταφείο…
 

ΥΓ: Σε κάθε περίπτωση πάντως, μένουμε ήσυχοι καθώς από το ρεπορτάζ που κάναμε για να βρούμε κάποια στοιχεία, ανακαλύψαμε πως οι προϊστάμενοι διάφορων νεκροταφείων (και τεχνικών υπηρεσιών) έχουν πλήρη έλεγχο της όλης κατάστασης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα; Στην απλή ερώτηση “πόσα στρέμματα καλύπτει το κοιμητήριο που διαχειρίζεστε;”, ένας προϊστάμενος απάντησε “είναι μεγάλο“. Όταν ζήτησα να γίνει πιο συγκεκριμένος, έγινε: “Πολύ μεγάλο“. Ένας άλλος χρειάστηκε 5 λεπτά περίπου “για να κοιτάξει στα συρτάρια του”. Προφανώς είναι οι ίδιοι που σε συνεννόηση με τους επιμέρους ΟΤΑ καλούνται να αποφασίσουν για τον εξορθολογισμό και τη σωστή διαχείριση της γης που έχουν στη διάθεσή τους…