Για όσους δεν γνωρίζουν το παγκόσμιο φαινόμενο που ακούει στο όνομα Banksy, ας προχωρήσουμε στις απαραίτητες συστάσεις. 

Μιλάμε, ουσιαστικά, για έναν βρετανό καλλιτέχνη της street art του οποίου το όνομα και το πρόσωπο παραμένουν -από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 που πρωτοεμφανίστηκε μέχρι σήμερα- άγνωστα. Στον αντίποδα, πασίγνωστα είναι τα έργα που κατά καιρούς “χτυπάει” σε διάφορα μέρη του κόσμου, τα οποία πολύ απέχουν από το να οριοθετηθούν ως απλά γκράφιτι δημιουργήματα. Ο όρος “πολιτικοκοινωνική δήλωση”, αντικατοπτρίζει με πολύ μεγαλύτερη σαφήνεια το αληθινό περιεχόμενο της δουλειάς του. Ένας πολιτικός ακτιβιστής, με κύρια εργαλεία το σπρέι και το χαρτόνι.

Ο αιμοδιψής μιλιταρισμός, ο αχαλίνωτος καταναλωτισμός, οι διακρίσεις κάθε μορφής, ο κρατικός συγκεντρωτισμός, η εταιρική λαιμαργία και η κοινωνική υποκρισία, αποτελούν μοτίβα που συχνά-πυκνά καυτηριάζονται μέσα από τα στένσιλς του καλλιτέχνη από το Μπρίστολ, τα οποία άμα τη εμφανίσει τους δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για συζήτηση γύρω από την εκάστοτε θεματολογία με την οποία καταπιάνονται.

Τον τελευταίο καιρό δε, όπου το προσφυγικό δεσπόζει στην ευρωπαϊκή επικαιρότητα και οι ίδιοι οι πρόφυγες γίνονται μπαλάκι στα χέρια των άβουλων τεχνοκρατών από τις Βρυξέλλες, ο Banksy απέδειξε ότι το κρατάει ακόμα ζωντανό. Με τρόπο κυνικό, αιχμηρό και κυρίως άμεσο, φρόντισε να φανεί συνεπής και κατάφερε με μια σειρά από “χτυπήματα” να αφήσει ένα σαφέστατο προσωπικό στίγμα για τις προσφυγικές ροές που μάταια αναζητούν απάγκιο στη Γηραιά Ήπειρο. 

Η πρώτη (αριστερά) συναντάται στο Λονδίνο, σε έναν τοίχο απέναντι από τη γαλλική πρεσβεία. Απεικονίζει την μικρή Κοζέτ από τους “Αθλίους” του Βίκτωρος Ουγκώ, πνιγμένη από τα δακρυγόνα που έριξε πρόσφατα η γαλλική αστυνομία για να αναγκάσει τους 1.500 περίπου πρόσφυγες να μετακινηθούν σε άλλο σημείο. 

Η δεύτερη, αυτή με τον Στιβ Τζομπς να κρατά στο ένα του χέρι ένα Macintosh και στο άλλο ένα σάκο με τα μπαγκάζια του ως σύγχρονος πρόσφυγας, βρίσκεται στη γαλλική πόλη Calais. Εκεί, δηλαδή, όπου έχει δημιουργηθεί καταυλισμός για τους πρόσφυγες που θέλουν να περάσουν απέναντι, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο παραλληλισμός εμφανής: Ένα από τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά μυαλά της παγκόσμιας ιστορίας, το απόλυτο status symbol της σύγχρονης δυτικής ιστορίας, ήταν γιος (μαντέψτε) Σύριου πρόσφυγα…

Λιτά και δεικτικά, ο Banksy παίρνει θέση για όλα όσα συμβαίνουν γύρω του σε κοινωνικοπολιτικό επίπεδο, τσακίζοντας τις ξύλινες πολιτικές γλώσσες που πολλά λένε κι ελάχιστα πράττουν. Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνει…

1. “Art Attack”, Δυτική Όχθη


2. “I Don’t Believe in Global Warming”, Λονδίνο


3. “Swing Girl”, Λος Άντζελες

4. “Destroy Capitalism”, Λος Άντζελες

5. “Interest in People”, Τορόντο

6. “Dove of Peace”, Βηθλεέμ

7. “Slave Labour”, Λονδίνο

8. “Go Back to Africa”, Κλάκτον

9. “Government Spies​”, Τσέλτεναμ

10. “Kissing Coppers”, Μπράιτον

ΥΓ: Πολλοί ενδεχομένως και να διαφωνούν με την εμπορευματοποίηση του Bansky, καθώς πολλά από τα έργα του έχουν εκτεθεί σε ιδιωτικές γκαλερί κι έχουν πωληθεί σε υψηλότατες τιμές. Ο ίδιος, βέβαια, έχει δώσει την απάντησή του:”Όταν ένας καλλιτέχνης του δρόμου αρχίζει να εκμεταλλεύεται εμπορικά τα έργα του, είναι αναμφίβολα μια παρακμιακή εξέλιξη. Ωστόσο, αν δεν το κάνει, αφήνει ελεύθερο το δρόμο της δημιουργίας μονάχα στους part-timers καλλιτέχνες και στους ευκαιριακούς που έχουν εξασφαλισμένα τα προς το ζην.”