Αν κάτι τον χαρακτηρίζει, είναι αυτό το cool ύφος. Όχι χαλαρό στη γενικότητά του. Η έννοια έχει παρεξηγηθεί. Ο Αλέξανδρος Σταύρου διαθέτει εκείνο το αυθεντικά cool ύφος του άνδρα που ξέρει να διαχειριστεί και την πιο δύσκολη στιγμή, με «κρύο αίμα». Χωρίς υστερίες και τσιρίδες, ψευτοηρωισμούς και εύκολα ανδραγαθήματα!
Είναι αυτή η αυτοπεποίθηση του ώριμου άνδρα, που αποπνέει, του μπαρουτοκαπνισμένου. Έτσι ακουγόταν και από το τηλέφωνο. Cool. Στιβαρός. Έτοιμος να συζητήσει για όλα, αφοπλιστικά ειλικρινής, μακριά από κλισέ και αφορισμούς, χωρίς εύκολες κορώνες.
Λίγο πριν τη θεατρική πρεμιέρα του θεατρικού που πρωταγωνιστεί, των «Δαιμονισμένων» του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι, δέχθηκε να μιλήσουμε για πράγματα που οι άνδρες εκμυστηρεύονται στους φίλους τους. Αν και δεν είμαστε φίλοι, δεν είχε κανένα πρόβλημα να τα μοιραστεί!
Να υποθέσω πως το πρώτο που σκεφτήκατε και απαντήσατε καταφατικά για να πρωταγωνιστήσετε στη συγκεκριμένη παράσταση, είναι πως είναι πολύ επίκαιρο στις ημέρες μας;
Ναι, ήταν ένας από τους λόγους. Το πρώτο σαν επαγγελματίας ηθοποιός που σκέφτηκα ήταν πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος που μου προτάθηκε, αλλά και οι δυσκολίες που έχει. Αυτές ήταν οι πρώτες μου σκέψεις, για να είμαι ειλικρινής. Αλλά, σαφώς συνοδεύτηκε και από αυτή τη σκέψη. Είναι ένα διαχρονικό έργο. Οι άνθρωποι αλλάζουν, αλλά στην ουσία τους παραμένουν ίδιοι.
Τι περιμένετε να δώσει αυτό το έργο στους θεατές που παρακολουθήσουν την παράσταση; Δίνει ελπίδα; Και για να το επεκτείνω λίγο, θα πρέπει μια παράσταση να δίνει ελπίδα στον θεατή που την παρακολουθεί;
Ναι, συμφωνώ, είναι και αυτός ένας από τους σκοπούς που μπορεί να έχει μια παράσταση. Νομίζω πως, παρότι είναι ένα έργο με βαθιά σκοτάδια, δίνει ένα μεγάλο φως. Και αυτό είναι η ελπίδα. Έχει να κάνει και με την επιλογή μας, τελικά… Ποιον δρόμο θα επιλέξουμε να ακολουθήσουμε.
Πιστεύετε πως αν ήσασταν τώρα 20 ετών, θα ήσασταν στους δρόμους;
Νομίζω πως ο εχθρός μας αυτή τη στιγμή είναι λίγο αόρατος. Μπορεί να ψυχανεμιζόμαστε ποιος είναι και τι είναι, αλλά είναι λίγο αόρατος. Για να βγεις στους δρόμους πρέπει να έχεις πολύ καθαρό στόχο. Αλλιώς, μπορεί να είναι απλώς μια εκτόνωση. Κάπου μέσα στο έργο αναφέρεται κάτι τέτοιο. Πολλές φορές μπορεί να βγαίνει ο κόσμος στους δρόμους από αγανάκτηση και για να εκτονωθεί. Το ουσιαστικό είναι, αν κάποια στιγμή βγει ο κόσμος στο δρόμο, να έχει στόχο. Στα 20 μου, δεν ξέρω τι θα έκανα. Αλλά ξέρω πως στα 40 plus, το σκέφτομαι κάπως έτσι. Υπάρχει επίσης και ένα ερώτημα: Πόσο βγαίνουμε στους δρόμους τελικά ή πόσο μας βγάζουν στους δρόμους; Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα. Εγώ και σήμερα θα βγω στο δρόμο, αν χρειαστεί. Απλώς πρέπει να ξέρω ότι ο στόχος είναι καθαρός και πως δεν είμαι καθοδηγούμενος. Καμιά φορά, όταν η χύτρα βράζει, πρέπει να κάνεις αποσυμπίεση. Να τραβήξεις το καπάκι. Και οδηγεί στην ίδια κατάσταση. Δεν αλλάζει κάτι. Και αυτό είναι ένα σημάδι ωριμότητας, που ίσως να μην καταλάβαινα στα 20 μου. Αλλά μέχρι εκεί. Επαναλαμβάνω πως, αν χρειαστεί βεβαίως και θα βγω στο δρόμο.
Αναφερθήκατε στην ωριμότητα… Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη στιγμή που θεωρείτε πως το αγόρι «Αλέξανδρος Σταύρου» έγινε άνδρας;
Δεν έχω σταματήσει να είμαι αγόρι. Και πάντα, πιστεύω από έφηβος, μπορούσα να είμαι και άνδρας. Δεν είναι μια ταυτότητα που απλά αφήνεις. Το «αγόρι» δεν το αφήνεις ποτέ πίσω. Συνεχίζεις να είσαι. Δεν αναιρεί το ένα, το άλλο. Το συμπληρώνει. Και αν θέλετε, επιβεβαιώνει το ένα, το άλλο.
Είναι και μια «κατηγορία» που μας προσάπτουν οι γυναίκες. Από την άλλη, είναι και «υγεία» για εμάς τους άνδρες;
Πιστεύω ναι. Το να αποδέχεσαι πως είσαι και αγόρι, σημαίνει πως είσαι άνδρας. Το να είσαι άνδρας σημαίνει πως είσαι και αγόρι, ταυτόχρονα. Είναι αλληλένδετα, για μένα.
Μεγαλώνοντας ποια είναι εκείνη η συμβουλή των γονιών σας που ακολουθήσατε και είδατε να επιβεβαιώνεται, ξανά και ξανά;
Μια συμβουλή και ένας στόχος που μου είχε δοθεί από την οικογένειά μου, ήταν να είμαι ειλικρινής. Και με τον εαυτό μου και με τους άλλους. Και επιβεβαιώνεται, μετά από αυτήν την πορεία της ζωής μου, ότι όσο και αν κοστίζει, αυτός είναι τελικά ο πιο σωστός δρόμος.
Ποια θεωρείται πως είναι η μεγαλύτερη αρετή ενός άνδρα;
Νομίζω η ειλικρίνεια. Απαιτεί θάρρος, τόλμη, τιμή.
Τι κάνει έναν ηθοποιό ξεχωριστό;
Πολλά πράγματα. Η εντιμότητα και η ειλικρίνεια, με την οποία αντιμετωπίζει ένα ρόλο. Η φαντασία του. Το βάθος της σκέψης του και της ψυχής του. Δηλαδή, το ίδιο πράγμα, αλλιώς θα το πει ένας άνθρωπος και αλλιώς θα το πει ένας άλλος. Νομίζω πως αυτά τα στοιχεία μπορούν να διαφοροποιήσουν έναν ηθοποιό και να τον κάνουν στα μάτια μου πραγματικό και άξιο ηθοποιό και καλλιτέχνη.
Και ποιο είναι εκείνο το συστατικό που μπορεί να κάνει έναν άνδρα, «μεγάλο άνδρα»;
Χμ . Νομίζω πώς αυτό πρέπει να το μελετήσω για να δω πως θα γίνω και εγώ «μεγάλος άνδρας» (γέλια). Αλλά σίγουρα, ένας μεγάλος ηθοποιός δεν σημαίνει ταυτόχρονα πως είναι και «μεγάλος άνδρας». Άλλο η σκηνή, άλλο η ζωή. Ένας άνδρα «μεγάλο», ίσως τον κάνει η πίστη στις θέσεις του και ταυτόχρονα η ετοιμότητα, όπου χρειάζεται, να αναγνωρίζει το λάθος του και να μετακινείται. Ίσως. Δεν ξέρω.
Αυτό το να «μετακινηθεί»… Εσείς θα το κάνατε; Να έχετε μια άποψη και να μετακινείστε από αυτή, εύκολα;
Θα υπερασπιστώ μέχρι τέλους, όποια θέση υποστηρίζω. Όσο μπορώ. Από τη στιγμή που δω πως δεν είναι σωστή, θα προσπαθήσω να αλλάξω. Η αλήθεια είναι πως προσπαθώ… Είμαι «ισχυρός» στις θέσεις μου. Τώρα, πόσο εύκολα μπορώ να μετακινηθώ, δεν ξέρω… Δεν είναι τόσο εύκολο, χρειάζεται μεγάλη ωριμότητα. Κάποιες φορές το καταφέρνω, κάποιες το καταλαβαίνω όταν είναι αργά… Εν πάση περιπτώσει… Έχουμε δρόμο! (γέλια)
Ο ερχομός της κόρης σας, σας έδωσε κάποια επιπρόσθετη ωριμότητα. Σαν να την αποκτήσατε ξαφνικά;
Όχι, δεν έχω εντοπίσει κάτι τέτοιο. Σου συμπληρώνει όλα τα κενά της ζωής σου, με έναν περίεργο τρόπο. Ένα παιδί, και ακόμη παραπάνω μια κόρη για έναν πατέρα, το κάνει αυτό 100%. Και συνειδητοποιείς, μάλιστα, πως είχες και άλλα κενά, που δεν είχες αντιληφθεί. Βέβαια, από εκεί ξεκινά ένας καινούργιος δρόμος, που δημιουργεί δικά του ζητούμενα. Το σημαντικό για εμένα ήταν αυτό. Από τη γέννηση της κόρης μου κι έπειτα, άρχισα να συνειδητοποιώ πως καλύπτονται τα κενά που είχα.
Πιστεύετε πως η γέννηση της κόρης σας, μπορεί να σας έκανε και καλύτερο ηθοποιό; Ανακαλύπτοντας ίσως, νέα συναισθήματα ή εκφραστικά μέσα;
Πιθανότατα. Δεν είναι κάτι που το έχω διαπιστώσει. Ίσως. Δεν το έχω σκεφτεί, αλλά τώρα που το συζητάμε, σίγουρα σε γεμίζει με άλλου είδους συναισθήματα, άλλου είδους εικόνες… Αυτά είναι πλούτος για ένα ηθοποιό. Τα συναισθήματα και οι εικόνες είναι βασική πρώτη ύλη.
Η ιδιαίτερη σχέση «πατέρα-κόρης», που εντοπίζετε το ιδιαίτερο αυτής της σχέσης, σε αντιδιαστολή με τη σχέση που είχατε εσείς ως γιος με τον πατέρα σας;
Με την κόρη είναι πολλά πράγματα μαζί. Δεν τα έχω συνειδητοποιήσει ακόμη, είναι πολλά πράγματα. Μάλλον δεν μπορώ να απαντήσω στη συγκεκριμένη ερώτηση όπως καταλαβαίνουμε όλοι! (γέλια)
Πιστεύετε πως θα είστε ο πατέρας που θα βλέπει περίεργα τα άλλα αγόρια, όταν θα μεγαλώσει;
Βασικά, η αλήθεια είναι πως βλέπω με περισσότερο σεβασμό τις γυναίκες γύρω μου. Καλά, ούτως ή άλλως το έκανα, αλλά τώρα ακόμη παραπάνω. Τη συζυγό μου τη σεβόμουν απόλυτα, αλλά τώρα υπάρχει και μια λατρεία προς τη μητέρα της κόρης. Ο πατέρας αγαπάει την κόρη του, αλλά την αγαπάει και μέσω της μάνας της. Αν θέλω να προστατεύσω την κόρη μου, ταυτόχρονα, θέλω να προστατέψω ακόμη παραπάνω τη μητέρα της κόρης μου, γνωρίζοντας πόσο σημαντική είναι η μητέρα για ένα παιδί. Αυτό θα συνέβαινε και με τον γιο μου, αν είχα γιο. Πάντα τη σεβόμουν απόλυτα τη γυναίκα μου και την αγαπούσα, ούτως ή άλλως, απλώς τώρα αυτό το απόλυτο γίνεται… παραπάνω. Με έναν τρόπο φαίνεται πως ακόμη και αυτό το απόλυτο, μπορεί να διασταλεί!
Στους χώρους που κινείστε, πιστεύετε πως τα αρσενικά έχουμε χάσει κάπως το δρόμο μας; Σε ό,τι έχει να κάνει με τις αξίες που βάζουμε ως προτεραιότητα;
Ναι, θεωρώ πως το έχουμε χάσει. Άνδρες και γυναίκες. Έχουν κλονιστεί δομικά στοιχεία στο ρόλο του άνδρα και της γυναίκας, όπως και σε μια σχέση.
Πιστεύετε στις αξίες του old school αρσενικού; Σε αυτά που πρέσβευαν τα αρσενικά έως τα 60’s;
Δεν μπορώ να το οριοθετήσω χρονικά, αλλά σίγουρα αυτό που μπορώ να πω είναι ότι πρέπει να δίνουμε αξία στο καθετί που συμβαίνει στη ζωή μας. Στην κάθε σχέση, στην κάθε στιγμή. Όταν έχει δεκάδες σχέσεις, δεν δίνεις αξία στις σχέσεις, δίνεις αξία κάπου αλλού. Και αυτό δεν είναι καλό. Πρέπει να είμαστε λίγο πιο επιλεκτικοί σε όλα τα πράγματα. Ο υπερκαταναλωτισμός που υπήρξε και υπάρχει ακόμη στη ζωή μας, υπάρχει σε όλα τα επίπεδα. Ακόμη και σε αυτό των σχέσεων.
Λέγεται πως επάνω στην ανδρική φιλία είναι δομημένη για αιώνες η κοινωνία. Πιστεύετε πως ισχύει ακόμη; Είναι από τα βασικά δομικά της κοινωνίας μας ή έχει εκλείψει;
Νομίζω πως κι εκεί τα πράγματα είναι λίγο δύσκολα, αλλά πιστεύω πως έχει διατηρηθεί σε ένα μεγάλο κομμάτι. Νομίζω πως δεν έχει να κάνει –εκτός από πολύ συγκεκριμένα πράγματα- με κάποιο διαχωρισμός στα φύλα. Πιο πολύ έχει να κάνει πόσο αξία δίνουμε στα πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή μας, οτιδήποτε πράξουμε και εισπράξουμε.
(Ο Αλέξανδρος Σταύρου πρωταγωνιστεί στο έργο του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι «Οι δαιμονισμένοι» στη διασκευασμένη θεατρική εκδοχή του Αλμπέρ Καμύ, στο «Σύγχρονο Θέατρο»)