Δεν είναι λίγες οι φορές που θα ακούσεις ότι το tattoo είναι μια μορφή τέχνης, είναι όμως πραγματικά λίγες εκείνες που θα το δεις. Για πολλές από αυτές τις λίγες φορές έχει φροντίσει ο JOZA, ένας (tattoo) artist -ναι, η παρένθεση είναι απαραίτητη διότι είναι πολλά περισσότερα από αυτό)- ο οποίος γοητεύεται από τις δυνατότητες που έχει το δέρμα ως καλλιτεχνικό μέσο και κατορθώνει να αποτυπώνει με ζωντάνια, αφαιρετικότητα και ένταση τα σχέδιά του.
Με στέρεο ύποβαθρο τις σπουδές του στις εικαστικές τέχνες και με σταθερή πηγή έμπνευσης την ανάγκη για διαρκή κίνηση, ο JOZA μιλά στο provocateur για όσα τον εμπνέουν, για την πιθανότητα να του ζητούσαν να χτυπήσει ένα “φασιστικό” σύμβολο και δίνει tips για ταξίδια αλλά και για το πώς δεν θα βαρεθείς ποτέ τα tattoo σου;
Να ξεκινήσουμε με τα βασικά. Πιστεύεις ότι έχεις ελαφρύ χέρι; Να σε εμπιστευτώ;
Tο βασικό για μένα είναι η δημιουργία ενός tattoo να είναι μια πολύ ευχάριστη εμπειρία και για τους δύο, και για μένα τον δημιουργό και για τον κάτοχο. Επομένως, μάλλον η εμπειρία αυτή κάνει το χέρι μου ελαφρύ και εσένα να με εμπιστευτείς.
Τα σχέδια σου, είτε είναι αφαιρετικά είτε με μεγάλο βαθμό λεπτομέρειας και πληροφορίας ξεχωρίζουν για τα έντονα και ζωντανά χρώματα. Είναι μία από τις παρακαταθήκες που σου έχει αφήσει η ενασχόληση με τα εικαστικά;
Κατ’ αρχάς, η ενασχόληση μου με τα εικαστικά μού άφησε μια τεχνική εργαλειοθήκη η οποία μου επιτρέπει να αποδίδω σε σχέδια που προορίζονται για το σώμα τις ιδέες μου με μια σχετική τεχνική αρτιότητα, τουλάχιστον για τα δικά μου μέτρα. Η χρωματική ελευθερία που έχουν τα σχέδιά μου πηγάζει προφανώς σε μεγάλο βαθμό από την προσωπική μου αλληλεπίδραση με την εικαστική δημιουργία, την οποία προσπαθώ να κρατάω σε μια διαρκή ζωντανή παραγωγική κατάσταση. Ωστόσο, έχει επηρεαστεί σημαντικά και από τη διαρκή τριβή μου με την εικαστική παραγωγή της χώρας αλλά και του εξωτερικού, την οποία παρακολουθώ και απολαμβάνω χάρη στα επαγγελματικά ταξίδια που κάνω σε χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής. Συνοπτικά, θεωρώ ότι η αισθητική προσέγγιση ενός έργου, είτε είναι εικαστικό είτε είναι κάποιο tattoo είναι συνέπεια της συσσωρευμένης μας εμπειρίας.
Εσύ πώς θα περιέγραφες το στυλ σου;
Σίγουρα, η έννοια της αφαιρετικότητας χαρακτηρίζει κυρίως το στυλ μου. Μου αρέσει να αναπαριστώ σχέδια και εικόνες που είτε είναι δικής μου έμπνευσης είτε προέρχονται από ιδέες του πελάτη. Ωστόσο, επιδιώκω πάντα, χωρίς εξαιρέσεις, η δική μου προσέγγιση να αντανακλά την ταυτότητά μου και επομένως να έχει το έργο ένταση, αφαίρεση και ζωντάνια.
Τι πιστεύεις ότι σε έμαθαν οι εικαστικές τέχνες για τα tattoo το οποίο δεν θα το μάθαινες διαφορετικά;
Ο τρόπος σκέψης, οι αναζητήσεις και οι προβληματισμοί. Επίσης, να αντιλαμβάνομαι πιο σφαιρικά το σώμα και να το αντιμετωπίζω με παρόμοιο τρόπο όπως ένα γλυπτό στο χώρο. Αυτή η διαδικασία φυσικά εξελίσσεται συνεχώς.
Ήταν ωστόσο μόνο η αγάπη για τη ζωγραφική και η ανάγκη καλλιτεχνικής έκφρασης οι λόγοι για να ασχοληθείς με τα tattoo ή υπήρχαν και άλλοι;
Αυτό που με γοήτευσε στο να ξεκινήσω να κάνω τατουάζ είναι το δέρμα ως καλλιτεχνικό μέσο. Δηλαδή το πώς μπορώ να δουλέψω και να γράψω με μια βελόνα με μελάνι πάνω στο δέρμα.
Υπάρχει μυστικό για να μην βαρεθώ ποτέ τα tattoo μου;
Το μυστικό είναι να νιώσεις αρκετά έτοιμος πριν πας να το κάνεις! Από εκεί και πέρα όλα τα αλλά είναι εύκολα και απολαυστικά!
Έρχεται κάποιος και σου ζητάει να κάνει tattoo με ένα ναζιστικό σύμβολο ή μήνυμα. Το κάνεις;
Όχι, δεν θα το έκανα. Σίγουρα όμως θα χαιρόμουν να κάνω cover ένα τέτοιο tattoo. Ωστόσο, δεν νομίζω ότι θα ερχόταν κάποιος τέτοιος τύπος σε μένα! Εξάλλου, έχω στήσει αρκετές παγίδες μέχρι να πάρει κάποιος την απόφαση να έρθει σε μένα! Οπότε, αυτοί πέφτουνε μέσα από την αρχή!
Τι είναι αυτό που σε εμπνέει;
Σίγουρα, η κίνηση. Είμαι σε διαρκή κίνηση. Ταξιδεύω, δηλαδή, πολλά χρόνια τώρα. Αυτή η εναλλαγή εικόνων, ήχων και αισθήσεων δεν σε αφήνει να καθησυχαστείς και να καταλαγιάσεις. Αντιθέτως, σε σπρώχνει διαρκώς σε νέες αναζητήσεις. Είναι αστείρευτη έμπνευση τα ταξίδια.
Ναι, εύλογο. Ταξιδεύεις, άλλωστε, διαρκώς τα τελευταία 4-5 χρόνια Στην πανδημία πώς κατάφερες να το κάνεις; Αρχικά, μπορούσες να το κάνεις μέσα στην πανδημία και αν ναι πώς;
Το να ταξιδεύω με κάνει να αισθάνομαι ζωντανός. Ένιωθα σαν νερό που προσπαθείς να περιορίσεις… Αδύνατον. Θα βρει τη διέξοδο. Οπότε, ταξίδεψα μέσα στην καραντίνα, ναι. Προσπάθησα να βρω εναλλακτικούς τρόπους για να συνεχίσω να κάνω τα ταξίδια μου. Ένας από αυτούς ήταν να αντικαταστήσω το ταξίδι με το αεροπλάνο με την οδήγηση, με το να ταξιδεύω με τρένο και διαφορά αλλά τεχνάσματα που θα καθιστούσανε την πορεία μου ασφαλή και επιτυχημένη.
Ποια είναι η πόλη που έχει κερδίσει το μυαλό και την καρδιά σου;
Είναι το ίδιο με το να διαλέξω ένα από τα tattoo μου. Μου είναι πολύ δύσκολο να διαλέξω. Όλες οι πόλεις που έχω ταξιδέψει έχουν ξεχωριστή σημασία για εμένα και έχουν κάτι διαφορετικό να προσφέρουν. Διαφορετικά αρώματα, κουλτούρα, αρχιτεκτονική και τόσα αλλά πολλά που το καθιστά αδύνατο! Ωστόσο, αν μπορούσα να διαλέξω μερικά χαρακτηριστικά από μερικές και να δημιουργήσω μία, θα το έκανα πολύ ευχαρίστως. Άλλωστε η ζωγραφική είναι μία από αυτές για μένα.
Οκ, ίσως να μπορείς να μοιαστείς ένα πρακτικό tip για τα ταξίδια…
Να μάθουμε να ζουμε με λίγα πράγματα, με τα απαραίτητα. Όσο πιο μικρή η αποσκευή τόσο πιο έμπειρος ταξιδιώτης είσαι γιατί ξέρεις τι ακριβώς θα χρειαστείς.
Υπάρχει κάποια τάση που αναδεικνύεται αυτή την εποχή ως προς τα σχέδια;
Θεωρώ πως οι τάσεις σε όλες τις μορφές τέχνης κάνουν κύκλο και ανακυκλώνονται. Η τάση αυτή την εποχή είναι το tattoo black and grey, fine line αλλά και micro realism. Αλλά η αλήθεια είναι πως εγώ δεν ασχολούμαι με τις τάσεις και δεν με αφορά τόσο στη δίκη μου πρακτική και δεν με αγγίζει. Τα tattoo μου εξελίσσονται με τον χρόνο, ωριμάζουν μαζί του. Η εξελικτική πορεία στο χρόνο και η ειλικρίνειά τους τα καθιστά ορόσημα στην πορεία τους στον χρόνο – κάτι που με γοητεύει και με κάνει να τα αγαπώ παραπάνω, ειδικά όταν έχω τη χαρά και την τύχη να ξανασυναντήσω κάποιο tattoo μου μετά από χρόνια! Το αγαπώ αυτό!
Σε ποιον/ποια θα ήθελες να χτυπήσεις ένα tattoo, σε ποιο σημείο του σώματός του/της και τι θα ήταν;
Σε οποιονδήποτε νιώθει άνετα να μοιραστεί τις ιδέες και τις σκέψεις του για ένα tattoo μαζί μου και να δημιουργήσουμε κάτι μοναδικό. Πάντως από celebrities θα ήθελα πολύ να βαρεσω tattoo στον Post Malone.
Ποιο ήταν το τελευταίο σχέδιο που σχεδίασες;
Το τελευταίο σχέδιο που σχεδίασα ήταν ένα εξώφυλλο για μια ποιητική διλογία «Δεκαπέντε συλλαβές για το Νοέμβρη – Χυμώδη και Αποξηραμένα», του Μάκη Μπένου, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Κάκτος. Για εμένα είναι μια αποδομημένη Άνοιξη. Έχω ως βασικό στοιχείο μια τσουκνίδα, η οποία περιβάλλεται από χρώμα και αφαιρετικές χειρονομίες.
Να σου δώσει κάποιος το σώματα του για να σχεδιάσεις κάτι από τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό του Πόλοκ ή να περνούσες μια μέρα με τον Ζαν Μισέλ Μπασκιά;
Ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός του Πόλοκ λειτουργεί με το δικό του χέρι, στα δικά του μέτρα. Δεν μπορεί κανείς καλλιτέχνης να μεταφέρει την αισθητική αρτιότητα του Πόλοκ των μεγάλου μεγέθους έργων του σε ένα tattoo. Ούτε θα με ενδιέφερε να πει κάποιος για ένα tattoo μου ότι θυμίζει Πόλοκ. Είναι ο εξπρεσιονισμός του Πόλοκ που εκφράζεται μόνο από το χέρι του καλλιτέχνη και είναι ασύγκριτος και άπιαστος. Επομένως, στο συγκεκριμένο δίλημμα θα πω με σιγουριά μια μέρα με τον Μπασκιά. Πολύ ευχαρίστως αν ήθελε και δύο!
Ανάμεσα σε ποδοσφαιριστές και chefs, ποιοι είναι οι πιο ανυπόφοροι όσον αφορά τα tattoo;
Κανένας από τους δύο. Δεν το βρίσκω καθόλου ανυπόφορο, αντιθέτως. Θεωρώ πως ειδικά η τάση των chef να έχουν πολλά tattoo τα «έβαλε» σε κάθε νοικοκυριό και τα κανονικοποίησε, τα έκανε αποδεκτά, και αυτό, θεωρώ ότι ήταν πολύ σημαντικό όσον αφορά την αποενοχοποίησή του στην ελληνική κοινωνία.
Θλιμμένη Νεράιδα vs. ανέμπνευστο tribal: ποιο είναι χειρότερο και γιατί;
Μια θλιμμένη νεράιδα με ανέμπνευστο tribal για φτερά, 3 ημερομηνίες και 5 αρχικά από κάτω και όλα αυτά μέσα στο σύμβολο του άπειρου και ακόμα παραπέρα… Προφανώς, αστειεύομαι! Όλα τα tattoo είναι ωραία. Δεν μου αρέσει να κρίνω τις αποφάσεις κάποιου για το σώμα του! Αλλά σίγουρα διαλέγω όσες έχουν ενδιαφέρον για τη εξελικτική μου πορεία στην τέχνη μου και όσες θεωρώ και ξέρω ότι θα είναι μοναδικές και ταιριάζουν απόλυτα στο σώμα που θα τις κουβαλά.