Ο Πέτρος Λαγούτης περνάει την καραντίνα του όπως όλοι μας. Ζει την ημέρα της μαρμότας και για κάποιο περίεργο λόγο – ενώ έχει περισσότερο χρόνο- δεν του φτάνει η μέρα. Νιώθει και νιώθουμε αναβλητικοί σε αυτή την δεύτερη καραντίνα. Αφήνουμε για αύριο τη δουλειά που θα μπορούσαμε να κάνουμε σήμερα. Πιθανότατα, πριν τα lockdowns υπήρξαμε εθισμένοι στην κουλτούρα της τοξικής παραγωγικότητας. Αυτοπροσδιοριζόμασταν επειδή δουλεύαμε όλη την ημέρα.
“Ξενυχτάω. Κοιμάμαι πιο αργά. Είμαι τυχερός επειδή κάνω εκφωνήσεις και δουλεύω. Περνάω περισσότερο χρόνο με τα παιδιά μου. Πήραμε καινούργιο σκύλο και κάνουμε βόλτες. Αγοράζω πράγματα για το σπίτι μιας και πλέον περνάμε όλη τη μέρα μας μέσα. Αγόρασα και μικρόφωνο να κάνω ηχογραφήσεις. Να το δοκιμάσω κι αυτό. Έχω βρει τρόπους να γεμίζω την μέρα μου περιέργως”.
Είναι ένα περίεργο συναίσθημα να μένεις χωρίς δουλειά. Ζούμε σε μια χρονιά που η λέξη δυστοπία κυριάρχησε. Δεν περίμενε ότι θα του έλειπε τόσο πολύ το θέατρο. Του έλειψε όμως. Το 2020 όλοι νιώσαμε την αξία της κανονικότητας που χάθηκε κι αντικαταστάθηκε από έναν επιβεβλημένο εγκλεισμό. Ένα χρόνο πριν τον είχα παρακολουθήσει τελευταία φορά στο ανέβασμα της επιτυχημένης παράστασης “Η μέθοδος Γκρόνχολμ”. Το παίξιμο του είναι ανεπιτήδευτο, φυσικό, παίζει θεατρικά ακόμη και στην τηλεόραση κι αυτό λέει πολλά για τον τρόπο που αντιμετωπίζει το επάγγελμά του. Έχει μια αγάπη για την τέχνη του και σεβασμό απέναντι στο κοινό του. “Δυστυχώς μου λείπει το θέατρο. Περισσότερο από όσο πίστευα ότι θα μου λείψει. Δεν ήταν επιλογή μου να απέχω. Αλλιώς λειτουργεί στον ψυχισμό σου όταν κάτι σου επιβάλλεται. Ελπίζω σύντομα να δούμε φως στον ορίζοντα”.
Μιλάμε για τις εργασιακές σχέσεις στην τηλεφωνική αυτή συνέντευξη και κάνουμε εικασίες για το πόσο αμείλικτος θα γίνει ο επαγγελματικός στίβος και πόσα εργασιακά δικαιώματα θα απωλέσουμε. “Φαντάσου πόσο επίκαιρο είναι πάντα το θέατρο. Όταν ανεβάσαμε την μέθοδο Γκρόνχολμ πρώτη φορά, την πρώτη δεκαετία του 2000, δεν αντιλαμβανόμασταν πόσο σκληρή θα γίνει η εργασιακή πραγματικότητα. Σήμερα βέβαια τα έχουμε ξεπεράσει όλα τα όρια. Δεν μας παρακολουθούν στα κρυφά αλλά ξεδιάντροπα“. Δίκιο έχει, είμαστε όλοι σκλάβοι κάποιων αλγορίθμων.
Το 2020 ήταν η χρονιά που ο Πέτρος Λαγούτης έκανε ραδιοφωνικό θέατρο και τον σταματούσαν στο δρόμο για να δώσει spoilers για το “Έτερος Εγώ”
Ο Πέτρος Λαγούτης μαζί με τον Πάνο Βλάχο παίζουν σε μια ραδιοφωνική παράσταση. Το Πάτωμα. Ο θεατής μετατράπηκε σε ακροατή και ακούει τις φωνές των δυο ανδρών σε μια αλληγορική παράσταση που είναι ανοιχτή σε πολλές ερμηνείες.
Έχω προσέξει ότι ο υπερκορεσμός της τέλειας εικόνας μας στέρησε το δικαίωμα στη φαντασία.
Ποια είναι η υπόθεση; Σ’ ένα δυστοπικό περιβάλλον, δύο άνδρες “συναντιούνται”, όμως δεν μπορούν να ιδωθούν. Ο ένας περπατά στην επιφάνεια του πατώματος, ενώ ο άλλος βρίσκεται από κάτω, καθώς το πάτωμα τον έχει καταπιεί. Ο “κάτω” ζητά από τον “πάνω” να τον βοηθήσει για να βγει. Είναι όμως ο άνδρας της επιφάνειας διατεθειμένος να προσφέρει τη βοήθειά του στον παγιδευμένο άνδρα; Θα θελήσει το πάτωμα να ανοίξει για να τον βγάλει από μέσα του; Οι ισορροπίες αλλάζουν συνεχώς και η φυσική υπεροχή του ενός αρχίζει να γίνεται πλεονέκτημα του άλλου. Ποιος βρίσκεται τελικά στο φως και ποιος στο σκοτάδι;
“Όταν μου μίλησε η Ζέτη Φίτσιου για αυτό το εγχείρημα δεν γνώριζα πολλά πράγματα για το ραδιοφωνικό θέατρο, δεν το είχα προλάβει ποτέ στις δόξες του, αλλά το προσέγγισα όπως μια κανονική παράσταση. Κάναμε αναγνώσεις, πρόβες. Σκέφτηκα ότι πρέπει να γίνω πιο ανάγλυφος. Πρέπει να κεντρίσω το ενδιαφέρον το ακροατή γιατί δεν θα έχει εικόνα. Απαιτεί αυτό το είδος του θεάτρου από τον ακροατή να κλείσει τα μάτια και να φανταστεί. Έχω προσέξει ότι ο υπερκορεσμός της τέλειας εικόνας μας στέρησε το δικαίωμα στη φαντασία. Έχει σταματήσει ο κόσμος να ακούει κι απλά βλέπει. Ίσως η πανδημία μας επιστρέψει να επιστρέψουμε στα ακούσματα και στο διάβασμα”.
Δεν είμαστε ηθικά μονοσήμαντοι οι άνθρωποι.
Είναι το Πάτωμα μια αλληγορία; “Ξεκάθαρα. Πιστεύω πώς έχει να κάνει με την εξουσία. Και πως όλοι μας έχουμε μέσα μας και το καλό αλλά και το κακό. Και αυτή η παράσταση αυτό συμβολίζει, πώς θα φερθούμε αν βρεθούμε σε θέση ισχύος. Ίσως αυτοί οι δύο άνθρωποι είναι οι δύο πλευρές του εαυτού μας. Τα πρόσωπά μας. Δεν είμαστε ηθικά μονοσήμαντοι οι άνθρωποι”.
Συμφωνεί με εκείνους που θεωρούν την πανδημία ως την τέλεια ευκαιρία να γνωρίσεις τον εαυτό σου; «Όχι. Δεν γίνονται έτσι αυτά τα πράγματα. Ο καθένας καταλαβαίνει πότε έρχεται η στιγμή να αντιμετωπίσει τον εαυτό του. Όχι επειδή είναι έμεινες μόνος ή σχεδόν μόνος μέσα στο σπίτι για πολλές ώρες. Σίγουρα υπάρχει ψυχολογικό αποτύπωμα της πανδημίας. Δεν είναι εύκολο να κοινωνικοποιηθείς. Πόσους καφέδες σε πάρκα μπορείς να πιείς; Νιώθεις μια θλίψη. Προσωπικά νιώθω ότι όλα είναι φλατ. Στην καθημερινότητα μας κυριαρχεί μια απάθεια και μια αδράνεια. Έγινα περισσότερο αναβλητικός. Η επιστροφή στην ζωή που αφήσαμε πίσω δεν θα γίνει εύκολα. Ο ιός θα αργήσει να σβήσει ολοκληρωτικά. Δεν ξέρω πόσους μήνες θα μας πάρει, σίγουρα πολλούς. Και περισσότερο με πληγώνει να βλέπω τα παιδιά μου με ένα tablet στον καναπέ όλη μέρα. Ο μεγάλος μου γιος έπρεπε να ζει το πρώτο έτος της φοιτητικής ζωής στη Θεσσαλονίκη. Εγώ μπορώ να εκτονωθώ με μια βόλτα και λίγο γυμναστική. Το παιδί πώς θα αναπληρώσει όλα όσα στερείται; Ας θυμηθούμε λίγο πώς ήμασταν εμείς στην ηλικία τους. Ζούμε σε ένα καθεστώς αστυνόμευσης».
Νιώθει πιο έτοιμος να αντιμετωπίσει αυτή την κρίση έχοντας ξεπεράσει τον εθισμό του με τον τζόγο και τους δαίμονες του; “Αν έχεις βρεθεί σε δεινή θέση στο παρελθόν και το έχεις νικήσει τότε μαθαίνεις να είσαι ήρεμος. Δεν υπάρχει ωστόσο συνταγή. Θέλει δουλειά με τον εαυτό σου. Όχι όταν στο πουν οι άλλοι. Δουλεύεις με τον εαυτό σου και αντιμετωπίζεις τα προβλήματά σου όταν το έχει ανάγκη ο ίδιος, όταν νιώσεις ότι θέλεις να βρεις λύση στο πρόβλημά σου. Όλοι μας ξέρουμε πότε δεν πάει κάτι καλά στη ζωή μας. Και όσο μεγαλώνεις αποκτάς αποσκευές. Εμπειρίες. Προχωράς και μαθαίνεις. Βλέπεις το μεγαλύτερο κομμάτι της εικόνας πιο εύκολα. Όταν είσαι 20-25 είναι δύσκολο να διαχειριστείς κάποια πράγματα».
Πώς νιώθει που μέσα στο 2020 έζησε το φαινόμενο Έτερος Εγώ- Κάθαρσις; “Εμείς γνωρίζαμε ότι θα κάνει επιτυχία. Είχαμε ζήσει τα γυρίσματα και φαινόταν. Ο Σωτήρης Τσαφούλιας είναι ξεκάθαρος με το όραμά του. Και το αγαπάμε όλοι όσοι συμμετείχαμε. Με σταματούν σχεδόν καθημερινά στο δρόμο να με ρωτήσουν αν θα έχει άλλο κύκλο και πότε θα βγει”.
Πώς σκοπεύει να περάσει στο ρεβεγιόν; “Πώς αλλιώς; Στο σπίτι, οικογενειακά. Με τα παιδιά μου, το σκύλο μας και την Μυρτώ”.
Info: Radio Play Theater, Το Πάτωμα, της Ζέτης Φίτσιου. Η παράσταση διατίθεται δωρεάν στο www.iroes.art. Σε μια προσπάθεια στήριξης του κλάδου του πολιτισμού, στο www.iroes.art θα βρίσκονται αναρτημένοι οι αριθμοί λογαρισμών από το ίδρυμα «ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ» καθώς και από το Ταμείο Αλληλοβοήθειας του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών. Όποιος επιθυμεί μπορεί να συνδράμει στο έργο τους.
Φωτογραφίες: Θωμάς Αρσένης, Διονύσης Κούτσης
