«Με βαθιά οδύνη ανακοινώνουμε τον θάνατο του αγαπημένου μας πατέρα», ανέφεραν οι γιοί του Ταμπαρέ Βάσκεζ, του πρώτου αριστερού ηγέτη της Ουρουγουάης, ευχαριστώντας «όλους τους Ουρουγουανούς για τη στοργή που του έδειξαν όλα αυτά τα χρόνια». Ο Αλβάρο, ο Χαβιέρ και ο Ιγνάσιο έχασαν έναν πατέρα και η Ουρουγουάη έναν σημαντικό ηγέτη, που δικαιολογεί όλη αυτή τη στοργή και το τριήμερο πένθος μιας ολόκληρης χώρας.
Ο Βάσκεζ αναδείχτηκε για πρώτη φορά πρόεδρος της Ουργουγουάης το 2004 με το Ευρύ Μέτωπο. Η νίκη του σηματοδότησε το τέλος της αιώνιας κυριαρχίας των συντηρητικών κομμάτων στη χώρα. Στο μεσοδιάστημα, μέχρι να αναλάβει τα ηνία της χώρας ο Χοσέ Μουχίκα, είχε ήδη προλάβει να μάθει διδάξει τι ακριβώς σημαίνει γρήγορος ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης και διεύρυνση κράτους πρόνοιας. Ο Βάσκεζ αναδεικνύεται και πάλι πρόεδρος το 2014, μιας και το σύνταγμα της Ουρουγουάης απαγορεύει συναπτές προεδρίες. Στα χρόνια που μέτρησε κατάφερε να δικαιολογήσει κάθε δάκρυ που χύθηκε από τον λαό, στο άκουσμα της είδησης του θανάτου του.
«Οι επικριτές μας έλεγαν ότι αν η Αριστερά πάρει την εξουσία, οι Ουρουγουνοί θα υποφέρουν γιατί θα φύγουν οι επενδύσεις και οι επιχειρήσεις θα κλείσουν. Αυτόν τον μύθο τον καταστρέψαμε», είχε δηλώσει πριν από λίγες εβδομάδες. Η δήλωση αυτή δε χρειάζεται ιδιαίτερη τεκμηρίωση αν σκεφτεί κανείς πως ακόμα και στην οικονομική κρίση που έφερε μαζί της η πανδημία, στην Ουρουγουάη έγινε επένδυση σχεδόν τριών εκατομμυρίων δολαρίων που αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ της χώρας.
Ο θρήνος για τον Βάσκεζ δε δικαιολογείται αποκλειστικά με αριθμούς, αλλά και με αγώνες, όπως αυτός ενάντια στην καπνοβιομηχανία και υπέρ της νομιμοποίησης της κάνναβης. Ήταν εκείνος που προώθησε τη νομιμοποίηση της ελεγχόμενης από το κράτος παραγωγής, διανομής και πώλησης κάνναβης. Ήταν εκείνος που ηγήθηκε του αγώνα εναντίον του καπνίσματος. Ο πρώτος πρόεδρος στη Λατινική Αμερική που το απαγόρευσε σε δημόσιους χώρους και επέβαλε την τοποθέτηση ολοένα και μεγαλύτερων προειδοποιητικών μηνυμάτων στα πακέτα, απαγορεύοντας παράλληλα και την ονομασία “light”. Ναι, ο Βάσκεζ δε μπορούσε να αγνοήσει ούτε σαν άνθρωπος ούτε σαν πολιτικός ότι αυτός ο διάολος σκοτώνει. Θάρρος που τον οδήγησε σε δικαστική μάχη με τον κολοσσό της καπνοβιομηχανίας, Philip Morris, που κατέληξε ενώπιον διαιτητικού δικαστηρίου. Μάντεψε ποιος κέρδισε: ο Βάσκεζ και η Ουρουγουάη.
Για τον Βάσκεζ αυτός ο αγώνας ήταν προσωπική υπόθεση. Έχοντας χάσει γονείς και αδερφή από καρκίνο, μετέπειτα και τη σύζυγό του, δε μπορούσε να αγνοήσει όλα όσα έμαθε σπουδάζοντας ογκολογία. Πιθανότατα, το γεγονός ότι έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα ήταν μια πληροφορία που είτε έλαβε με ψυχραιμία είτε με ένα αίσθημα ότι ηττήθηκε από τον χειρότερο εχθρό του, που ωστόσο ξέρει πολύ καλά. Τόνισε στον λαό πως το ανακάλυψε κάνοντας τις καθιερωμένες εξετάσεις, συγκαλώντας τους να μην τις ξεχνούν.
«Αντιμετώπισε την τελευταία μάχη με κουράγιο και ηρεμία», είπε ο νυν πρόεδρος της χώρας, προσθέτοντας πως «ήταν ο πρόεδρος των Ουρουγουανών» και πως «η χώρα θρηνεί». Πράγματι, χιλιάδες Ουρουγουανοί κατέβηκαν στους δρόμους του Μοντεβιδέο για να πουν «στο επανιδείν» στον πρόεδρό τους. Εκείνον που έγραψε στην ιστορία της χώρας τους τη λέξη «πρόοδος» και που χρησιμοποίησε τη έννοια της προσωπικής εμπειρίας για ένα κοινό καλό, που εννοεί κάθε γράμμα της φράσης του.
