Οι φωτογραφίες του Immortal Beings είναι από εκείνες που μπορούν και να σου κόψουν την ανάσα. Έξι τρανς γυναίκες πρωταγωνιστούν σε αυτές, με αποστολή να αναπαραστήσουν μια σκηνή βίας που οδηγεί στον θάνατο. Πρακτικά, την απόλυτη έκφραση της τρανσοφοβίας, με μόνο μέσο το βλέμμα. «Στη φωτογράφιση θέλαμε να αποτυπώσουμε το βλέμμα ενός ανθρώπου που ξέρει ότι αυτές είναι οι τελευταίες στιγμές της ζωής του», μου εξηγεί ο Ίαν Καραγιαννίδης, ο 23χρονος τρανς φωτογράφος που κατάφερε να φέρει το όλο concept μπροστά στον φακό. Εγώ, ωστόσο, θέλω να μάθω πώς ξεκίνησαν όλα.
Η ιδέα των Immortal Beings αρχικά ήταν της Άννας Κουρούπου, με αφορμή την Τρανς Ημέρα Μνήμης και ένα συνέδριο στο Πόρτο. Πριν εκτεθεί στο Athens Pride, η έκθεση πρωτοπαρουσιάστηκε εκεί. Το θέμα είναι πως ούτε η ομάδα του Red Umbrella, ούτε και ο Ίαν ήθελαν η φωτογράφιση να είναι κάτι απλό, μιας και οι τρανς γυναίκες που εργάζονται στο σεξ ήταν τα τιμώμενα πρόσωπα. «Αποφασίσαμε να δείξουμε μια σκηνή βίας και να εστιάσουμε στα μάτια και στο βλέμμα, μιας και τα μάτια είναι ο κύριος τρόπος έκφρασης των συναισθημάτων, του φόβου, της χαράς. Θέλαμε ένα απλό concept που να ξυπνάει συναισθήματα». Σκέφτομαι ότι τα κατάφεραν, αλλά απορώ για τα πρακτικά. Πώς βγαίνει με τόση αλήθεια ο τρόμος αυτός; «Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν σε κατάσταση πραγματικής πάλης. Δεν ήταν στημένες», μου εξηγεί. Με λίγα λόγια, οι φωτογραφίες του Immortal Beings είναι 100% αυθόρμητες και καθόλου εντιταρισμένες.
«Η κάθε μια έγραψε πώς νιώθει για αυτή τη βία. Στη φωτογράφιση άλλωστε θέλαμε να αποτυπώσουμε το βλέμμα ενός ανθρώπου που ξέρει ότι αυτές είναι οι τελευταίες στιγμές της ζωής του»
Η κάθε φωτογραφία της έκθεσης συνοδεύεται από ένα quote, μια φράση που έγραψε η κάθε μια από αυτές. «Η κάθε μια έγραψε πώς νιώθει για αυτή τη βία. Στη φωτογράφιση άλλωστε θέλαμε να αποτυπώσουμε το βλέμμα ενός ανθρώπου που ξέρει ότι αυτές είναι οι τελευταίες στιγμές της ζωής του», μου λέει. Συζητάμε για μια από αυτές τις ατάκες “Βία για μένα είναι να χαρακώνεις τον αμφιβληστροειδή μου, με την άκρη του δικού σου ματιού, πριν σιγοψιθυρίσεις το μυστικό μου. Το οποίο δεν είναι μυστικό». έγραψε η Χριστίνα και αδιαμφισβήτητα είναι μια φράση με την οποία μπορεί να ταυτιστεί όποιος δεν ακολουθεί το ψέμα της «κανονικότητας». Ο Ίαν βρίσκει τη φράση καταπληκτική. Μου αποκαλύπτει πως οι περισσότεροι του μίλησαν για αυτές ακριβώς τις γραμμές. «Αυτή η ατάκα μπορεί να αγγίξει τους πάντες. Είτε είσαι στρειτ, είτε εισαι σις, αν έχεις κάτι διαφορετικό πάνω σου, θα σε αγγίξει».
Έξι τρανς γυναίκες και σωματική βία. Δε μπορώ να μην απορήσω αν υπήρξε συναισθηματική φόρτιση. Προφανώς και υπήρχε. Υπήρξε φόρτιση συναισθηματική στη φωτογράφηση; “Πολύ. Είχαμε να κάνουμε με έξι εντελώς διαφορετικά πλάσματα, μυαλά, τρόπους αντιλαμβάνονται τη βία. Κάποιες φωτογραφίες τραβήχτηκαν μέσα σε δυο κλικς, και άλλες επειδή υπήρχε πάλη, με το που ένιωθαν τη βια, πραγματικά πάγωναν.” Σκέφτομαι πως μάλλον είχαν αντίστοιχες εμπειρίες εκτός στούντιο και μακριά από την ασφάλεια ενός φωτογραφικού concept. Ο Ίαν επιβεβαιώνει τη σκέψη μου. “Όλες είχαν τέτοιες εμπειρίες. Οπότε όταν έχεις άσχημες εμπειρίες που σε έχουν στιγματίσει, και πρέπει να τις αναβιώσεις και σου έρχονται μνήμες, προφανώς γίνεται δύσκολο. Σκέψου πως υπήρξε πορτραίτο που έπρεπε να το τραβάμε τρεις μέρες.” Ποντάρω στη λύτρωση. Ελπίζω να είχε κάτι το λυτρωτικό το να μπορούν να καταθέσουν τη βία, την εμπειρία, την αδικία στα χέρια της τέχνης. Ο Ίαν δεν πιστεύει πως υπήρξε λύτρωση. “Θεωρώ ότι οι ζωές των τρανς γυναικών είναι σαν ταινίες. Έχουν δεχτεί τόση βία που εγώ και εσύ δε μπορούμε να τη φανταστούμε και να τη νιώσουμε. Δεν πιστεύω ότι υπήρχε λύτρωση, μακάρι δηλαδή, αλλά είναι πολύ δύσκολο”.
Θυμάμαι μια φράση που μου έκανε εντύπωση στην περιγραφή του Immortal Beings: Η τρανς υπόσταση είναι εξ ορισμού ό,τι πιο αναρχικό υπάρχει. Διαλύει τα πάντα. Κάθε μορφή στερεοτύπου. Μαθαίνω από τον Ίαν πως ήταν έμπνευση της Άννας Κουρούπου, αλλά και πηγή για να πάρει τον τίτλο αυτό όλο το project. Όπως μου λέει ο ίδιος, η επαφή του με αυτές τις γυναίκες ήταν ένα σχολείο. “Εγώ καθόμουν μαζί τους και μάθαινα πως η κάθε μια από αυτές έχει ζήσει μια ζωή σαν ταινία. Αυτό με έκανε να σκεφτώ το πόσο έχουν επηρεάσει ανθρώπους γύρω τους, οικογένεια, φίλους. Για μένα ένα τέτοιο άτομο, ακόμα κι αν δεν υπάρχει εν ζωή, υπάρχει παντού. Μια τέτοια ψυχή, ακόμα και όταν χάνεται, είναι τόσο μεγάλο το ερέθισμα που έχει δώσει στους γύρω του, που δεν πεθαίνει ποτέ. Είναι αθάνατη. Έτσι βγήκε και το όνομα Immortal Beings”, μου εξηγεί.
Δε μπορώ να μην τον ρωτήσω για την τρανσοφοβία. Πιστεύω πως είναι από τους καταλληλότερους υποψήφιους για να δώσει τον ρυθμό, την τάση. Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι όσοι ελπίζουμε πως η λέξη τρανσοφοβία κάποια στιγμή θα εξαφανιστεί εντελώς; «Νιώθω ότι σίγουρα πλέον υπάρχει πολύ μεγαλύτερη ενημέρωση, πολλά περισσότερα άτομα θέλουν να μάθουνε, περισσότεροι στήριξη προς εμάς. Αντίστοιχα ανεβαίνει και το άλλο ποσοστό. Των ανθρώπων που είναι τρανσοφοβικοί, που προκαλούν τρανσφοβικά σκηνικά. Χαίρομαι για τη στήριξη, αλλά ανεβαίνει και το ποσοστό της βίας από την άλλη πλευρά, που μάλλον νιώθει πιο θυμωμένη, πιο ελεύθερη να εκφράσει τη βία της», μου λέει. Τον ρωτάω τα αν φταίνε τα social media για αυτό. Βρίσκει μια μικρή ευθύνη, αλλά και πάλι χάρη σε αυτά θεωρεί πως άτομα σαν εκείνο, ακόμα και σε μικρότερη ηλικία βρίσκουν το «θράσος» όπως λέει να διεκδικούν, να κατεβαίνουν σε πορείες και να βοηθούν την κοινότητα.
Γύρω μας υπάρχει η πεποίθηση πως η ζωή ενός τρανς άντρα είναι ευκολότερη από εκείνη μιας τρανς γυναίκας. Ο Ίαν βρίσκει μια δόση αλήθειας σε αυτό. Του σχολιάζω πως το βρίσκω σεξιστικό και συμφωνεί απόλυτα. «Υπάρχει και το στερεότυπο που θέλει τις τρανς γυναίκες να είναι αυτόματα και εργαζόμενες στο σεξ», μου θυμίζει. «Παρόλα αυτά, στον κύκλο μου παρατηρώ πως οι τρανς άντρες έχουν ένα προβάδισμα στον εργασιακό χώρο, σε αντίθεση με τις τρανς γυναίκες φίλες μου που δυσκολεύονται να βρουν δουλειά».
“Όσο υπάρχει περιθωριοποίηση, βία, κακό συναίσθημα, οι δουλειές μου θα το αφορούν. Μέχρι να σταματήσω να έχω λόγους να το ακουμπάω, θα το ακουμπάω. Είναι χρέος μου”
Πίστευα πως η τελευταία μου ερώτηση θα αφορούσε τα μελλοντικά του σχέδια. Βέβαια, εν τέλει, είχα κι άλλη μια ερώτηση, για ονειροπόλους. Για τα επαγγελματικά μου απάντησε πως δεν έχει αφήσει ακόμα πίσω του το Immortal Beings, το οποίο θα μας απασχολήσει ξανά στο μέλλον. Παρόλα αυτά, θέλει αργότερα να ασχοληθεί με το cross-dressing και το ντραγκ. Τη φωτεινή πλευρά σκέφτομαι.
Στο μεταξύ, οι δουλειές του μέχρι τώρα ενέχουν σε μεγάλο βαθμό το τρανς στοιχείο. Τον ρωτάω αν σκοπεύει να συνεχίσει έτσι. “Όσο υπάρχει περιθωριοποίηση, βία, κακό συναίσθημα, οι δουλειές μου θα το αφορούν. Μέχρι να σταματήσω να έχω λόγους να το ακουμπάω, θα το ακουμπάω. Είναι χρέος μου,” μου δηλώνει.
Πριν τον αφήσω τον ρωτάω ποιο είναι αυτό το στοιχείο που πιστεύει πως θα εξάλειφε την τρανσοφοβία αν υπήρχε σε αυξημένη «δοσολογία» στην κοινωνία. Η ερώτηση για dreamers που λέγαμε.Τον σεβασμό μου δίνει ως απάντηση, με τρόπο που μαρτυρά πως το έχει σκεφτεί καιρό πριν. «Αν όλα τα άτομα μπορούσαμε να μάθουμε να σεβόμαστε κυριολεκτικά τους ανθρώπους γύρω μας, δε θα υπήρχαν τόσα περιστατικά βίας. Χρειάζεται απλά να καταλάβουμε πως δεν έχουμε δικαίωμα να χλευάσουμε, να αγγίξουμε, να επιτεθούμε», μου εξηγεί. Νιώθω πως φτιάχνουμε με ακόμα έναν άνθρωπο άλλο ένα ευχολόγιο με τα αυτονόητα. Είμαι σίγουρη πως νιώθει το ίδιο, αλλά τουλάχιστον καταλαβαίνω πως απόλαυσε τουλάχιστον την κουβέντα.
