*Το παρακάτω άρθρο δεν περιλαμβάνει το “χορό στο ρινγκ”, τον αγώνα με τον Κλίβελαντ Γουίλιαμς (τα περίφημα “τρία χτυπήματα”), κι ούτε κανένα άλλο πυγμαχικό κατόρθωμα. Το παρακάτω άρθρο το ‘βαλε σκοπό ν’ ασχοληθεί μ’ άλλους αγώνες, λίγο σημαντικότερους…
Τώρα τελευταία είναι της μόδας: Ο Μάικλ Τζόρνταν ήταν ο σπουδαιότερος αθλητής του κόσμου! Εγώ δεν θα διαφωνήσω. Μα θα διαφωνήσουν άλλοι…
Ο κύριος Φέντερερ μπορεί να ‘χει μια-δυο ενστάσεις. Σίγουρα θα ‘χει ο κύριος Φελπς, ο κύριος Μπολτ, ο Μαραντόνα ίσως (ποιον είπες κύριο, ρε;), μπορεί ο Πελέ, ο Κρόιφ, ο Μέσι… Η λίστα είναι μεγάλη, κι η κουβέντα εντός γηπέδου ακόμα μεγαλύτερη. Εκτός γηπέδου ωστόσο, αμφιβολίες πολλές δε χωράνε: ο πιο σπουδαίος αθλητής της ιστορίας, είναι μαζί κι ο κορυφαίος πυγμάχος όλων των εποχών. Ο Κάσιους Κλέι που (προτού μ’ αρχίσει στις γρήγορες, διορθώνω)…
…εσύ τον ξέρεις με τ’ όνομα ενός θρύλου: Μοχάμεντ Άλι!
Δικιολογημένα φοβάμαι: την τελευταία φορά που κάποιος τον αποκάλεσε με το “βαφτιστικό” του δημόσια, τις έφαγε προτού προλάβουν να μπουν στο ρινγκ. Ήταν 31 Δεκέμβρη του ’66, όταν στη συνέντευξη τύπου ο Έρνι Τέρελ θέλησε να τον εκνευρίσει και τον είπε Κάσιους Κλέι. Κι ήταν αμέσως μετά που έφαγε μια γεμάτη σφαλιάρα όλη δική του!
Δικιολογημένα την έφαγε. Ο Άλι, με το που άλλαξε τ’ όνομά του φρόντισε να βάλει μερικά πράγματα στη θέση τους: “To Κάσιους Κλέι είναι το όνομα ενός σκλάβου, το όνομα ενός λευκού, δεν είναι πια τ’ όνομά μου“. Πέρα απ’ την προσβολή του θρησκευτικού του αισθήματος λοιπόν, ο Τέρελ πρόσβαλε και το συμβολισμό με τον οποίο ο Άλι πάντρεψε την αλλαγή του ονόματός του. Η συνέχεια του καυγά; Ο Άλι τον φωνάζει μπάρμπα-Θωμά, μα στον αγώνα τους αρνείται (!) να τον ρίξει νοκ-άουτ. Για 15 γύρους του ματώνει το πρόσωπο και μετά από κάθε δυνατή γροθιά του φωνάζει: “Ποιο είναι τ’ όνομά μου, μπάρμπα-Θωμά…
…Ποιο είναι τ’ όνομά μου;“
Η ζωή του τεράστιου πυγμάχου έχει μια σειρά από τέτοιες ιστορίες περηφάνιας, ατάκας και διεκδίκησης. Μόλις στα 18 του, σοκάρει τον κόσμο του μποξ κερδίζοντας (άγνωστος τότε) το χρυσό στους Ολυμπιακούς της Ρώμης. Έπειτα, επιστρέφει στην Αμερική και πηγαίνει για μπέργκερ. “Κύριε λυπάμαι, δεν σερβίρουμε νέγρους” του λέει ο μπεργκεράς. “Υπέροχα, γιατί κι εγώ δεν τρώω νέγρους” απαντάει ο πιτσιρικάς. Δεν καταφέρνει να φάει το μπιφτέκι του στο μαγαζί, και πετάει το χρυσό του μετάλλιο στο ποτάμι. Ένας νεαρός που μόλις είχε κατακτήσει τον κόσμο, πέταξε το μεγάλο του τρόπαιο για να μπορεί να δηλώσει: “Τι να το κάνω, αν δεν μπορεί να μου φέρει ούτε ένα μπέργκερ;“.
Μετά 6 χρόνια, έρχεται το Βιετνάμ. Ο ιδεολογικός και πνευματικός του μέντορας, ο Μάλκολμ Χ, έχει δολοφονηθεί. Ο Μοχάμεντ είναι πια ένας σταρ στις ΗΠΑ. Τότε, ο αμερικανικός στρατός κατεβάζει τα όρια (που ως τότε τον έκριναν “ακατάλληλο για υπηρεσία, λόγω δυσλεξίας”), και τον καλεί να πολεμήσει. Ο πυγμάχος (που είναι πια και μουσουλμάνος ιερέας) αρνείται για λόγους συνείδησης. Σημασία ωστόσο δεν έχει τόσο ότι αρνείται, όσο τα λόγια με τα οποία αρνείται: “Φίλε, δεν έχω τίποτα να χωρίσω με τους Βιετκόνγκ. Από πού κι ως πού με διατάζουν να φύγω απ’ το σπίτι μου και να ρίξω σφαίρες σε μη λευκούς ανθρώπους, εκείνοι που αρνούνται τ’ ανθρώπινα δικαιώματα και φέρονται σαν σκυλιά, σ’ αυτούς που ονομάζουν Νέγρους;“.
Κάπως έτσι χάνει έναν τίτλο και καταδικάζεται σε 5 χρόνια φυλακή. Τελικά καταφέρνει αναστολή, μα δεν του επιτρέπουν το μποξ. Για να επιβιώσει, δίνει διαλέξεις σε πανεπιστήμια. Τον ρωτάνε αν μετανιώνει, αν του λείπει η πυγμαχία. “Εγώ της λείπω!“, απαντάει. (Με το δίκιο του!). Πιο απλά;
Ο Άλι έγραφε μια ζωή στα “γάντια” του τα μη και τα πρέπει της Αμερικής που δεν (τον) γούσταρε!
Κι όχι, αν με ρωτάς, δεν είναι λύση ν’ αδιαφορείς για τους κανόνες και τις απαιτήσεις της χώρας σου. Μα είναι, όταν αυτή η χώρα σού αρνείται να φας ένα μπιφτέκι παρέα με τους άλλους ανθρώπους. Είναι, όταν αυτή η χώρα σού αρνείται την ασφάλεια, την υγεία, τη συμπεριφορά που προσφέρει απλόχερα σ’ ανθρώπους μ’ άλλο χρώμα, άλλη τάξη, άλλο φύλο απ’ το δικό σου. Είναι, όταν αυτή η χώρα φορτώνει τη ζωή σου στη ζυγαριά, και τη βγάζει “ελαφρύτερη” απ’ τη ζωή κάποιου άλλου. Αυτή η χώρα είναι ακόμα σήμερα οι ΗΠΑ: “η καλύτερη δημοκρατία της γης!”.
Ναι, απ’ το ’60 του Μοχάμεντ Άλι, ο κόσμος έχει προχωρήσει. Σήμερα ένας μαύρος μπορεί να φάει το μπέργκερ. Μπορεί να κατουρήσει πλάι στο λευκό. Όμως αυτό ΔΕΝ πάει να πει πως σου χρωστάει ευχαριστώ για όσα “του προσφέρεις”. Πάει να πει πως του χρωστάς και τα υπόλοιπα. Κι ο κόσμος, ο αθλητισμός, τα φώτα, έχουν ακόμα ανάγκη έναν Μοχάμεντ Άλι. Και θα ‘χουν, μέχρι να μην υπάρχουν άλλα ρέστα που χρωστάνε αυτοί που γεννήθηκαν κάπως, σ’ αυτούς που γεννήθηκαν κάπως αλλιώς…
