Ήρωας. Μεγάλη κουβέντα. Και γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, αν σκεφτεί κανείς ότι κάθε ήρωας, όταν σβήνουν τα φώτα, όταν τελειώνει η γιορτή, όταν γράφει “The End” η φανταστική ταινία της σπουδαίας του στιγμής, είναι άνθρωπος και συνεχίζει να ζει. Και η συνέχεια της ζωής του, μπορεί να μην είναι αντίστοιχα ευχάριστη. Μπορεί να οδηγεί ως και στη φυλακή!

Για την ακρίβεια, εδώ από κάτω σου ‘χω 5 παραδείγματα Ελλήνων που αναμφισβήτητα ονομάστηκαν ήρωες, κι ως τέτοιοι γράφτηκαν στην ιστορία. Πλην όμως, βρέθηκαν να περνούν και μέρες τους κρατούμενοι, κατάδικοι, ή στην εξορία. Δικαίως; Αδίκως; Τις περισσότερες φορές το δεύτερο (αν τέλος πάντων το δούμε το πράγμα με κριτήρια του σήμερα, που δεν είναι κι ο καλύτερος τρόπος να βλέπεις τα πράγματα), μα όπως και να ‘χει, ιδού: 5 ήρωες της Ελλάδας, κλεισμένοι στα σίδερα της φυλακής!

Μιλτιάδης

Είναι ο αγαπημένος μου στρατηγός των Περσικών Πολέμων (ναι, έχω αγαπημένο στρατηγό, υπάρχει πρόβλημα;), κι ακόμα σήμερα με πιάνει ένα μικρό μαράζι για την “επόμενη μέρα” της θρυλικής του νίκης. Ο μεγάλος ήρωας του Μαραθώνα, μπορεί για μας να ζει μέσα απ’ το κατόρθωμά του, αλλά στην Αθήνα της εποχής του συνέχιζε να ζει και μετά τη νίκη επί των Περσών. Και όχι, δεν ήταν “έζησε αυτός καλά κι εμείς καλύτερα” αφού, μόλις ένα χρόνο μετά το Μαραθώνα, απέτυχε σε εκστρατεία ενάντια στην Πάρο. Οι πολιτικοί του αντίπαλοι τον κατηγόρησαν για προδοσία (έτσι ήταν τότε οι “κανόνες” του παιχνιδιού), κι ο Μιλτιάδης βρέθηκε στη φυλακή και πέθανε λίγο καιρό μετά. Μες στους πολιτικούς αντιπάλους ήταν κι ο Θεμιστοκλής, που θα τον βρεις ακριβώς από κάτω…

Θεμιστοκλής

Ο σπουδαίος (κατ’ ουσίαν) ναύαρχος της Σαλαμίνας, κι ένας απ’ τους πιο σημαντικούς Αθηναίους πολιτικούς πριν τον Περικλή. Δημοφιλής, ήρωας, ηγέτης και μέγας ατακαδόρος (“Και οι μετά το σύνθημα υστερίζοντες δεν στεφανούνται!“, “Πάταξον μεν, άκουσον δε“), μπορεί να έκανε χίλια καλά στην Αθήνα αλλά… Ε, πολιτικός ήταν. Είπαμε, οι κανόνες του παιχνιδιού. Κάποιοι φοβήθηκαν πως παραγίνεται ισχυρός κι απειλεί τη δημοκρατία, κάποιοι θέλησαν απλώς να γίνουν “Θεμιστοκλήδες στη θέση του Θεμιστοκλή”, με τα πολλά εξοστρακίστηκε. Έζησε στο Άργος, οι Σπαρτιάτες τον κατηγόρησαν για “σύμμαχο του Παυσανία στην προδοσία” (δες παρακάτω), κι ο έρμος ο Θεμιστοκλής βρέθηκε τελικά τιμημένος… στην αυλή του Αρταξέρξη των Περσών! Κι εκεί (ο θρύλος πια, λέει πως) αυτοκτόνησε με δηλητήριο, όταν του ζητήθηκε απ’ τους Πέρσες να στραφεί εναντίον της Ελλάδας. Όπως και να ‘χει πάντως, ήταν σπουδαίος. Και το ξέρω πως τυπικά δεν φυλακίστηκε, αλλά τη θέση του σ’ αυτή τη λίστα την παίρνει τιμιότατα.

Παυσανίας

Νικητής της τελευταίας μάχης των Περσικών στην ηπειρωτική Ελλάδα, ο Παυσανίας έχει παράξενη συνέχεια στο βίο του. Μετά τις Πλαταιές πήγε στην Κύπρο, κατέλαβε το Βυζάντιο, κι ύστερα έμεινε εκεί κι άρχισε να ‘χει συμπεριφορές ανατολίτικες (λένε τα κουτσομπολιά). Κάποιοι μάρτυρες δε, επιμένουν πως έχει και αλληλογραφία με τον Ξέρξη! Τον γυρίζουν λοιπόν πίσω στη Σπάρτη, τον περνάνε από δίκη, αθωώνεται λόγω έλλειψης αποδείξεων, αλλά η Σπάρτη είναι Σπάρτη. Για καλό και για κακό, θέλει να τον εκτελέσει! Κι όταν ο Παυσανίας καταλήγει ικέτης της Αθηνάς (και μέγιστο αμάρτημα να σκοτώσεις τον ικέτη!), η πόλη χτίζει όλες τις εξόδους και τον αφήνει να πεθάνει απ’ την πείνα, φυλακισμένος στο ναό. Μάλιστα λέγεται πως, τη μεγάλη πέτρα που σφράγισε την κύρια είσοδο, την κύλησε ως εκεί… η μάνα του!

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης

Ο πιο διάσημος φυλακισμένος ήρωας την νεότερης Ελλάδας, ο “γέρος του Μοριά” δεν βρέθηκε μία, μα δύο φορές πίσω απ’ τα σίδερα της φυλακής. Την πρώτη φορά, εν μέσω (ελληνικής επανάστασης αλλά και, κλασικού φευ, ελληνικού) εμφυλίου, θα βρεθεί φυλακισμένος στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, στην Ύδρα. Όχι και η χειρότερη φυλακή που θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς, αλλά το μέλλον επεφύλασσε στο σπουδαίο στρατηγό και κανονικό μπουντρούμι. Πρώτα ήρθε στην Ελλάδα ο Ιμπραήμ κι ο Κιουταχής, τα χρειάστηκαν οι Κυβερνητικοί και βγάλανε το γέρο απ’ τον Προφήτη Ηλία για να κερδίσει το παιχνίδι. Κι έπειτα,το 1833, ήρθαν οι αντιβασιλείς του Όθωνα και τον έκλεισαν ξανά μέσα. Στο Παλαμήδι πια, με την κατηγορία της “εσχάτης προδοσίας”. Κι αν αυτό λέει κάτι για τη γελοιότητα της κατηγορίας, ο Όθωνας δύο χρόνια μετά ενηλικιώθηκε, τον έβγαλε, και τον έκανε Σύμβουλο Επικρατείας. Τον “προδότη”…

Ιωάννης Μακρυγιάννης

Άλλος ένας σπουδαίος στρατηγός της επανάστασης, που μετά την επιτυχία της δεν έβρισκε ησυχία. Τιμές του δώσανε, βαθμούς του δώσανε, αλλά ο Μακρυγιάννης επέμενε να διεκδικεί συνεχώς λαϊκές ελευθερίες, με αποκορύφωμα την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου και τη μεγάλη κατάκτηση: την παραχώρηση συντάγματος απ’ τους Βαυαρούς μονάρχες. Η δράση του στρατηγού ωστόσο αποτελούσε μια συνεχή ενόχληση για τον Όθωνα και το παλάτι, με αποτέλεσμα τελικά να κατηγορήσουν το Μακρυγιάννη για συνωμοσία ενάντια στο βασιλιά. Καταδικάστηκε σε θάνατο,που μετατράπηκε σε ισόβια, κι έπειτα σε 10 χρόνια φυλάκισης. Τελικά, δύο χρόνια μετά, αφέθηκε ελεύθερος, μα η υγεία του είχε βαρύνει πολύ για ν’ αποτελεί πια πρόβλημα του παλατιού…