Ποιος είναι ο μεγαλύτερος σκηνοθέτης όλων των εποχών; Λοιπόν κοίτα, ο καθένας μπορεί να πει πολλά διαφορετικά ονόματα, όμως σε ένα θα συμφωνήσουν μάλλον οι περισσότεροι. Ξεκινάει από Στάνλεϊ. Και τελειώνει σε Κιούμπρικ.
Κι επειδή είμαι απ’ αυτούς που ανήκουν στους “περισσότερους”, σήμερα έχω τη χαρά και την τιμή να σου παρουσιάσω και τις 13 ταινίες αυτού του πελώρια ταλαντούχου τύπου, σε μια λίστα απ’ την καλύτερη στην… καλύτερη!
13. Fear and Desire
Η πρώτη ταινία (μεγάλου μήκους) του 23χρονου Κιούμπρικ, γυρίστηκε σε μόλις 5 βδομάδες, είχε χαμηλό μπάτζετ κι έμελλε ν’ αποτελεί τη “ντροπή” του σκηνοθέτη όταν πια αυτός έγινε μεγάλος. Εμείς πάλι, σόρρυ κιόλας ρε συ Στάνλεϊ, δεν χαλιόμαστε…
12. To Φιλί του Δολοφόνου
Η δεύτερη ταινία του δασκάλου, είχε λίγα περισσότερα χρήματα, αλλά είχε κι αρκετή περισσότερη σιγουριά. Ο Κιούμπρικ λειτούργησε στη Νέα Υόρκη πολύ καλύτερα απ’ ο,τι στα βουνά της Καλιφόρνιας, και το Φιλί του Δολοφόνου θα μπορούσε να ‘ναι μια απ’ τις κορυφαίες ταινίες… κάποιου άλλου σκηνοθέτη!
11. Σπάρτακος
Δεν χωράει αμφιβολία, έτσι και τον άφηναν να κάνει τη δουλειά ανεπηρέαστος, ο Σπάρτακος θα ‘ταν ένα απ’ τα πιο σπουδαία φιλμ του. Παρόλα αυτά, τσακωμένος με τον (τεράστιο σεναριογράφο) Ντάλτον Τράμπο και με την παραγωγή να του βάζει χέρι στις “σπλατεριές”, ο Στάνλεϊ προσπάθησε και τα κατάφερε: ο Σπάρτακος δεν είναι “κιουμπρική” ταινία, μα κουβαλάει σχεδόν αλώβητους τους συμβολισμούς και το χιούμορ του δημιουργού του. Ε, και παραμένει ο καλύτερος Σπάρτακος που έχουν δει τα ματάκια μας.
10. Σταυροί στο Μέτωπο
Μια εκ πρώτης όψεως παραδοσιακά γυρισμένη ταινία, θα ήταν απλώς “άλλη μία” χωρίς τα δύο βασικά της ατού: την ικανότητα του σκηνοθέτη και τη δύναμη του πρωταγωνιστή. Ο Σταν δημιουργεί “σχολή” ιδανικών, κι ο Ντάγκλας δείχνει πόσο πολύ ταιριάζει σ’ αυτή τη σχολή!
9. Μάτια Ερμητικά Κλειστά
Το κύκνειο άσμα του Σταν, είναι ένας αντικατοπτρισμός ατόφιας σκηνοθετικής βιρτουοζιτέ. Το σενάριο είναι παράδοξα φλου κι αυτό στερεί τη δυνατότητα απ’ την ταινία ν’ ανέβει θέσεις στη φιλμογραφική λίστα του δημιουργού της, όμως η εικόνα είναι τόσο καθαρά δυνατή που δεν σ’ αφήνει ποτέ πια να την ξεχάσεις… (Με την ευκαιρία, άνθρωπος που μπορεί να βγάλει απ’ τον Τομ Κρουζ ερμηνεία τέτοιων απαιτήσεων, δεν είναι σκηνοθέτης. Μάγος είναι!).
8. Full Metal Jacket
Ίσως άνιση, αφού το πρώτο μέρος είναι τόσο έντονο, δραστήριο και δυνατό στο φινάλε του, που μοιραία ο πόλεμος περνάει σε “δεύτερη μοίρα”. Ακόμα κι έτσι όμως, το FMJ είναι μια απ’ τις καλύτερες πολεμικές ταινίες όλων των εποχών. Στο ίδιο ράφι (γνώμη μου!) με την Αποκάλυψη Τώρα!, αν αυτό λέει κάτι…
7. Το Χρήμα της Οργής
Ένα φρέσκο pulp φιλμ νουάρ, γίνεται το φιλμ που θα μπάσει τον Κιούμπρικ για τα καλά στους “μεγάλους”. Ακόμη αβέβαιος στο στιλ και το ύφος του, μα το ταλέντο πια δεν κρύβεται. Το Χρήμα της Οργής ερχόταν απ’ το μέλλον των “μαύρων” ταινιών, για να φωτίσει τον τύπο πίσω από την κάμερα.
6. Λολίτα
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το ημερολόγιο – νουβέλα του Ναμπόκοφ, δεν θα μπορούσε να γίνει αξιοπρεπής ταινία. Επικίνδυνο θέμα, ιδιαίτερος τρόπος γραφής αλλά… Σας παρακαλώ! Με δηλητηριώδες χιούμορ και εκπληκτική δεξιοτεχνία ο Κιούμπρικ όχι μόνο “διασώζει” τη Λολίτα του απ’ τις κακοτοπιές, αλλά δημιουργεί πάνω της μια διεστραμμένη, παθιασμένη (κάτι σαν) μαύρη κωμωδία.
5. Μπάρι Λίντον
Αποστασιοποιημένα ευαίσθητο, το τεράστιο (σε αξία και διάρκεια) φιλμ εποχής του Σταν είναι μια απόλαυση φωτογραφίας και μια βραδύκαυστη, αξιαγάπητη βικτωριανή “περιπέτεια”. Κοινωνική άνοδος και ευγενική περηφάνια. Είναι ο Μπάρι Λίντον, και δεν μπορείς να του αντισταθείς!
4. Η Λάμψη
Δεν της δώσανε μεγάλη σημασία στην εποχή της, (ΑΥΤΟΣ) ο Νίκολσον πέρασε στα ψηλά, ο Στίβεν Κινγκ απ’ τη μέρα που την είδε φροντίζει να μας υπενθυμίζει κάθε τόσο πόσο δεν του άρεσε. Ευτυχώς για όλους, οι σινεφίλ σήμερα ξέρουν: ένα απ’ τα καλύτερα θρίλερ ever created και μια ταινία οπωσδήποτε καλύτερη απ’ το best seller βιβλίο της. Σόρρυ Στιβ…
3. S.O.S. Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα
Έριξε μια ματιά σ’ ένα ψυχροπολεμικό βιβλιαράκι της πλάκας, και είδε μέσα του μια υπέροχη σάτυρα των “επιτελείων” και του πολέμου στο σύνολό του. Με τον Πήτερ Σέλερς σε τριπλό ρόλο και το σαρκαστικό χαμόγελο του σκηνοθέτη πίσω από κάθε πλάνο. Κυριές και κύριοι, ο Dr. Strangelove!
2. 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος
Η ταινία σταθμός της επιστημονικής φαντασίας, είναι ένα εγχειρίδιο sci fi με αναλογικά εφέ. Ο Κιούμπρικ δεν ήθελε να φέρει στο πανί μια (ακόμα) φουτουριστική περιπέτεια, αλλά μια σπουδή πάνω στις σχέσεις του ανθρώπου με το σύμπαν. Τελικά κατάφερε να διδάξει σινεμά μέσα από ένα φιλοσοφικό σενάριο αντιβαρύτητας. Εκτόξευση!
1. To Κουρδιστό Πορτοκάλι
Προκλητικό, σκληρό, παρανοϊκό, ιδιοφυές! Το πιο δυνατό φιλμ του τεράστιου σκηνοθέτη, η μία ερμηνεία του Μάλκολμ ΜακΝτάουελ, ένα απ’ τα λίγα φιλμ που ίσως ξεπέρασαν το αριστουργηματικό βιβλίο τους. Α, μην ξεχάσω: ένα απ’ τα καλύτερα φιλμ όλων των εποχών!
